Hơn 33.000 tỷ đồng lợi nhuận Vietcombank đến từ đâu?

Đến cuối tháng 9/2025, tổng tài sản của Vietcombank đạt gần 2,38 triệu tỷ đồng, tăng 14% so với cuối năm 2024. Trong đó, dư nợ cho vay khách hàng tăng từ 1,45 triệu tỷ lên 1,63 triệu tỷ đồng, tương đương mức tăng 12,5%. Khi tính cả các khoản vay chuyển giao cho VCB Neo, tăng trưởng thực tế cao hơn trung bình ngành.

Việc mở rộng quy mô cho vay mạnh mẽ, biệt là các khoản vay trung và dài hạn của khách hàng doanh nghiệp, là nhân tố then chốt giúp thu nhập lãi thuần 9 tháng của Vietcombank đạt 42.505 tỷ đồng, nhích nhẹ so với mức 41.563 tỷ đồng của cùng kỳ 2024.

Dù chênh lệch tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng thu nhập lãi không quá lớn – hàm ý biên lãi ròng (NIM) có thể chịu áp lực từ cạnh tranh lãi suất đầu ra – Vietcombank vẫn duy trì khả năng sinh lời từ hoạt động cốt lõi nhờ cấu trúc danh mục tín dụng ít rủi ro, tập trung vào khách hàng doanh nghiệp chất lượng cao và cho vay bán lẻ chiếm tỷ trọng ổn định.

Mặt khác, tiền gửi khách hàng của Vietcombank đến cuối quý III đạt 1,61 triệu tỷ đồng, tăng gần 100.000 tỷ so với đầu năm. Việc huy động tăng trưởng tốt giúp Vietcombank giữ được chi phí vốn cạnh tranh trong bối cảnh lãi suất huy động có xu hướng nhích lên tại một số ngân hàng. Cùng với đó, khoản nợ Chính phủ và NHNN tăng mạnh từ 78.237 tỷ lên 162.586 tỷ đồng, cho thấy nhà băng đã tiếp cận được nhiều hơn các nguồn vốn có chi phí thấp.

Ngoài ra, tiền gửi và vay từ các tổ chức tín dụng khác cũng tăng đáng kể từ 234.534 tỷ lên 317.173 tỷ đồng, góp phần hỗ trợ thanh khoản cho Vietcombank. Nhờ cấu trúc vốn vững, chi phí rẻ Vietcombank có điều kiện tối ưu hóa danh mục tài sản sinh lời và hạn chế đà thu hẹp của NIM trong bối cảnh cạnh tranh lãi suất ngày càng gay gắt cả về lãi suất huy động và lãi suất cho vay.

Bên cạnh đó, các nguồn thu ngoài lãi cũng mang về lợi nhuận lớn cho Vietcombank.

Cụ thể, lãi thuần dịch vụ giảm từ 4.213 tỷ xuống 2.605 tỷ đồng do sự sụt giảm phí thanh toán quốc tế và cạnh tranh mạnh ở mảng thẻ. Bù lại, lãi thuần kinh doanh ngoại hối tăng trưởng vượt trội, lên tới 4.938 tỷ đồng, cao hơn nhiều mức 3.706 tỷ đồng cùng kỳ 2024. Diễn biến tỷ giá USD/VND nhiều biến động trong năm đã giúp Vietcombank – ngân hàng có vị thế dẫn đầu về mảng ngoại hối – tận dụng tốt cơ hội giao dịch.

Hoạt động chứng khoán kinh doanh ghi nhận 140 tỷ đồng, hơn gấp đôi cùng kỳ.Thu nhập từ góp vốn, mua cổ phần duy trì ở mức ổn định 245 tỷ đồng.

Lãi thuần hoạt động khác tăng mạnh từ 1.087 tỷ lên 2.748 tỷ đồng, tiếp tục đóng vai trò nguồn thu bổ sung quan trọng.

Nhờ nhiều nguồn thu ngoài lãi cải thiện đáng kể, tổng thu nhập hoạt động của Vietcombank vẫn tăng trưởng tích cực dù mảng dịch vụ suy yếu.

Trong khi đó, chi phí hoạt động trong 9 tháng đạt 17.715 tỷ đồng, tăng so với cùng kỳ nhưng vẫn phản ánh mức kiểm soát tương đối tốt trong bối cảnh ngân hàng đầu tư mạnh cho chuyển đổi số. Tỷ lệ CIR có thể vẫn thuộc nhóm tốt nhất hệ thống.

Điểm sáng lớn là chi phí dự phòng rủi ro tín dụng chỉ còn 2.337 tỷ đồng, giảm đáng kể so với mức 3.347 tỷ đồng của cùng kỳ. Việc giảm trích lập phản ánh chất lượng tín dụng cải thiện và danh mục nợ xấu được quản trị chặt.

Theo đó, số dư nợ xấu của Vietcombank tại thời điểm 30/09/2025 ở mức 16.848 tỷ đồng, tăng so với thời điểm cuối 2024 nhưng tỷ lệ nợ xấu chỉ nhích nhẹ từ 0,96% lên 1,03% – vẫn thuộc nhóm thấp nhất hệ thống.

Bên cạnh đó, Vietcombank duy trì tỷ lệ bao phủ nợ xấu 202%, dù thấp hơn mức 223% của cuối năm 2024 nhưng vẫn ở ngưỡng rất cao trong hệ thống, thể hiện bộ đệm dự phòng mạnh. Nhờ vậy, ngân hàng có dư địa để giảm chi phí dự phòng trong năm 2025, trực tiếp hỗ trợ lợi nhuận.