Bắt đầu tái cấu trúc ngân hàng yếu kém, Vietcombank, MB, VPBank và HDBank chuẩn bị được vay tái cấp vốn với lãi suất ưu đãi, giảm dự trữ bắt buộc?

Chỉ trong vòng 3 tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã hoàn tất chuyển giao 4 ngân hàng yếu kém (CB chuyển giao về Vietcombank, Oceanbank chuyển giao về MB, DongA Bank chuyển giao về HDBank, GPBank chuyển giao về VPBank).

Việc chuyển giao ngân hàng yếu kém được kỳ vọng sẽ giúp các ngân hàng này khắc phục tình trạng lỗ lũy kế và ra khỏi tình trạng kiểm soát đặc biệt. Trong khi đó, các ngân hàng nhận chuyển giao sẽ được hưởng nhiều cơ chế ưu đãi về nguồn vốn, room tín dụng để mở rộng quy mô tài sản, dư nợ nhằm tạo động lực để các nhà băng này quyết liệt tham gia tái cấu trúc thành công các tổ chức tín dụng yếu kém. 

Các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc sẽ được hưởng nhiều ưu đãi

Theo quy định của Luật các TCTD 2024 (sửa đổi), bên nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém không phải hợp nhất báo cáo tài chính của ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc; Được loại trừ ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc khi tính tỷ lệ an toàn vốn hợp nhất; Được loại trừ dư nợ cấp tín dụng đối với ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc khi tính các tỷ lệ, giới hạn quy định. Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đánh giá, điều này sẽ hạn chế ảnh hưởng tiêu cực lên BCTC hợp lý nhất, các tỷ lệ an toàn, giới hạn quy định của NHTM nhận CGBB sau khi nhận chuyển giao.

Bên nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém cũng sẽ được vay tái cấp vốn với lãi suất bằng lãi suất cho vay, gửi tiền tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc; số tiền, thời hạn vay tái cấp vốn không được vượt quá số tiền, thời hạn bên nhận chuyển giao bắt buộc cho vay, gửi tiền tại ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc. VDSC cho rằng, quy định này giúp NHTM nhận chuyển giao duy trì được thanh khoản mà không phải chịu chi phí vốn cao hơn và đảm bảo tính cân đối về kỳ hạn.

Đối với ưu đãi được giảm 50% dự trữ bắt buộc, VDSC nhận định điều này sẽ giúp NHTM nhận CGBB tăng tính linh hoạt trong quản lý vốn khi tăng lượng vốn khả dụng để cho vay và đầu tư, qua đó tăng tốc độ tăng trưởng Tổng tài sản. NHTM nhận CGBB cũng có thể cải thiện khả năng sinh lời nếu tận dụng nguồn vốn tự do mới này để đầu tư vào các tài sản sinh lời cao.

Về quy định NHTM nhận CGBB không bị hạn chế về tỷ lệ mua, nắm giữ, đầu tư trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, VDSC đánh giá điều này sẽ gia tăng khả năng tăng trưởng tổng tài sản hiệu quả khi có thể nhanh chóng phân bổ nguồn vốn huy động vào các các tài sản có tính thanh khoản cấp, bên cạnh kênh liên ngân hàng, trong khoảng thời gian nhất định.

Với quy định cho phép NHTM nhận CGBB được phát hành trái phiếu dài hạn cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước, điều này sẽ giúp các ngân hàng nhận chuyển giao tăng vốn cấp 2 hoặc bổ sung vốn dài hạn với ưu đãi về chi phí vốn – Theo VDSC.

Luật các TCTD 2024 cũng cho phép các NHTM nhận CGBB được bán, phát hành cổ phần của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc cho nhà đầu tư nước ngoài phù hợp với phương án chuyển giao bắt buộc. VDSC cho rằng, quy định này sẽ tạo động lực để NHTM nhận CGBB quyết liệt tái cấu trúc thành công các TCTD được CGBB thông qua lợi ích về tài chính và đảm bảo đáp ứng quy định về giới hạn góp vốn, mua cổ phần tại TCTD là là Công ty TNHH theo phương án CGBB.

Lãnh đạo Vietcombank, MB, VPBank và HDBank kỳ vọng điều gì?

Trong thông cáo phát đi sau Lễ Nhận chuyển giao CB (nay là VCBNeo), Vietcombank cho biết ngân hàng sẽ có điều kiện mở rộng quy mô kinh doanh, cơ sở khách hàng, mạng lưới; có thể nhận sáp nhập, duy trì CB như một ngân hàng con hoặc bán/chuyển nhượng CB cho nhà đầu tư mới trong và sau khi kết thúc phương án CGBB.

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2024 vừa qua, ban lãnh đạo Vietcombank cũng nhấn mạnh những lợi ích khi tiếp nhận ngân hàng yếu kém.

Theo ông Đỗ Việt Hùng – Thành viên HĐQT, nếu nhận chuyển giao ngân hàng yếu kém, Vietcombank sẽ được cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng cao hơn, đã được Luật TCTD 2024 quy định. Ngoài ra, tổ chức nhận chuyển giao sẽ có quyền định đoạt, xử lý tổ chức chuyển giao bắt buộc: nếu tìm được tổ chức nước ngoài phù hợp, có thể bán tổ chức nhận chuyển giao, duy trì hoặc có phương án khác như chuyển đổi, cải cách (chẳng hạn như chuyển sang ngân hàng số).

Tại tài liệu phục vụ cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên 2022, ban lãnh đạo Vietcombank cho biết việc nhận chuyển giao tổ chức tín dụng yếu kém sẽ góp phần vào sự phát triển lành mạnh và ổn định của ngành ngân hàng, nền kinh tế; đồng thời tạo cơ hội mang lại lợi ích cho cổ đông của Vietcombank.

Theo đó, hoạt động này sẽ cho phép Vietcombank có điều kiện mở rộng quy mô kinh doanh, cơ sở khách hàng, mạng lưới,…Cụ thể, Vietcombank sẽ được áp dụng các biện pháp hỗ trợ theo quy định tại Luật các tổ chức tín dụng, các quy định của pháp luật có liên quan được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt tại Phương án CGBB bao gồm:

Vietcombank được ưu tiên chấp thuận cho vay vượt 15%/25% vốn tự có của Vietcombank đối với khách hàng và nhóm khách hàng liên quan của ngân hàng; cho vay trung dài hạn bằng ngoại tệ đối với các dự án trọng điểm; tăng thị phần phục vụ các dự án vốn tín dụng quốc tế cho Vietcombank trong suốt thời gian TCTD chưa hết lỗ luỹ kế;

Bên cạnh đó, NHNN không giới hạn tăng trưởng tín dụng hàng năm của Vietcombank nếu Vietcombank đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn theo quy định; Vietcombank được phát hành trái phiếu dài hạn cho Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam ngay sau khi nhận CGBB TCTD; Vietcombank được trả cổ tức bằng cổ phiếu từ toàn bộ lợi nhuận còn lại sau trích lập các quỹ để tăng vốn tự có (trong các năm xử lý lỗ lũy kế của TCTD); Vietcombank được mở thêm Chi nhánh/PGD trên các địa bàn tỉnh thành phố với số lượng tối thiểu bằng ngân hàng thương mại có vốn nhà nước có số chi nhánh/PGD thấp nhất trên địa bàn.

Ngoài ra, Vietcombank không phải áp dụng các điều kiện hạn chế trong giao dịch với TCTD nhận CGBB với tư cách là một ngân hàng con của Vietcombank, các giao dịch liên quan đến tài sản có với TCTD được áp dụng hệ số rủi ro 0% khi tính tỷ lệ an toàn và được phân loại vào nhóm nợ đủ tiêu chuẩn.

Với MB, Chủ tịch Lưu Trung Thái cho biết việc tiếp nhận OceanBank (nay là MBV) đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của MB, khi MB Group sẽ phát triển thành một tập đoàn với hệ sinh thái bao gồm 3 ngân hàng (MB, MBCambodia, OceanBank) và 6 công ty thành viên (MBS, MBCapital, MIC, MB Ageas, MBAMC, Mcredit), đồng thời góp phần mở rộng không gian tăng trưởng cho MB.

“Hiện hệ sinh thái của MB là tập đoàn tài chính có đầy đủ các dịch vụ tài chính từ chứng khoán, quản lý quỹ, ngân hàng, bảo hiểm và tài chính tiêu dùng, tạo ra động lực nội sinh đầy đủ và lớn nhất ngành tài chính ngân hàng.” lãnh đạo MB cho hay.

Tại ĐHĐCĐ 2024, Chủ tịch MB cũng nhấn mạnh rằng: “Nếu được phê duyệt phương án nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng 0 đồng thì mức tăng trưởng của ngân hàng sẽ cao hơn”.

Trước đó, ban lãnh đạo của MB từng nhiều lần chia sẻ về những lợi ích khi tham gia tái cơ cấu ngân hàng yếu kém.

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2022, lãnh đạo ngân hàng này cho biết, việc nhận chuyển giao bắt buộc một TCTD giúp MB có cơ hội để tăng trưởng quy mô cao hơn mức tăng trưởng bình quân thị trường khoảng 1,5~ 2 lần trong dài hạn, cải thiện thứ hạng cạnh tranh và có nhiều không gian tăng trưởng mới.

Đồng thời, việc tối ưu mạng lưới kênh phân phối của MB và TCTD được chuyển giao bắt buộc (dự kiến khoảng 401 điểm mạng lưới trên toàn quốc) cùng với các điều kiện ưu tiên được phát triển mạng lưới trong tương lai sẽ giúp MB tiết kiệm thời gian và chi phí đầu tư, tăng độ bao phủ phục vụ khách hàng theo chiến lược bán lẻ và chuyển đổi số của MB.

Trong thời gian thực hiện phương án chuyển giao bắt buộc, MB được xử lý phần vốn góp, xử lý cổ phần dưới các hình thức phù hợp hoặc sáp nhập theo phương án chuyển giao bắt buộc được phê duyệt, qua đó MB có cơ hội tạo giá trị thặng dư vốn và/ hoặc tăng quy mô cho MB.

Đối với VPBank, ngân hàng này cho biết sẽ có điều kiện mở rộng quy mô kinh doanh, cơ sở khách hàng, mạng lưới; duy trì GPBank như một ngân hàng con hoặc bán, chuyển nhượng GPBank cho nhà đầu tư mới sau khi kết thúc phương án chuyển giao bắt buộc. VPBank cũng sẽ được áp dụng một số biện pháp hỗ trợ khác từ các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo Luật các TCTD và các quy định khác của pháp luật.

Trước đó, tại ĐHĐCĐ thường niên 2024, nói về lý do VPBank tham gia tái cơ cấu ngân hàng 0 đồng, Chủ tịch Ngô Chí Dũng cho biết, về năng lực tài chính, năng lực quản trị, không phải ngân hàng nào cũng có thể thực hiện nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém vì các ngân hàng này có mức lỗ luỹ kế và nợ xấu lớn. Và VPBank “hơi đặc biệt” là với sự tham gia của SMBC đã giúp ngân hàng có nền tảng vốn lớn.

Theo ông Dũng, dưới góc độ tài chính, tham gia tái cơ cấu, VPBank không được lợi nhưng lại có những điểm hấp dẫn khác như: tăng trưởng tín dụng ở mức cao hơn trung bình ngành, mở room sở hữu nước ngoài bởi vì các nhà đầu tư nước ngoài cũng có mong muốn được nâng tỷ lệ sở hữu lên.

“Ngoài ra, việc tham gia tái cơ cấu ngân hàng 0 đồng là góp phần giúp an ninh hệ thống ngân hàng tốt hơn, đóng góp với hệ thống”, ông Dũng cho hay.

Lãnh đạo HDBank cho biết việc tiếp nhận DongA Bank tạo cơ hội cho ngân hàng mở rộng quy mô hoạt động, tăng trưởng tín dụng, phát triển các mô hình kinh doanh mới. DongA Bank và HDBank sẽ được áp dụng các cơ chế chính sách hỗ trợ từ NHNN để đảm bảo quá trình CGBB hiệu quả.

HDBank sẽ tập trung nguồn lực, kinh nghiệm tái cấu trúc để đồng hành và hỗ trợ DongA Bank củng cố hoạt động, khắc phục tồn tại, hướng tới mục tiêu xây dựng DongA Bank trở thành ngân hàng có tài chính lành mạnh, an toàn và phát triển bền vững, đảm bảo quyền lợi cho cán bộ công nhân viên ngân hàng, mang lại lợi ích tốt hơn cho khách hàng và đối tác.