Ngày thứ Năm tuần này, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ tiến hành cuộc họp chính sách tiền tệ cuối cùng của năm 2025. Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh các nhà giao dịch trên thị trường tài chính đột nhiên tính đến khả năng ECB tăng lãi suất trong năm 2026…
Kể từ cuộc họp gần đây nhất của ECB vào tháng 10, đã có thêm nhiều bằng chứng ủng hộ quan điểm của các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của khu vực eurozone rằng chính sách của họ đang ở vào một “vị thế tốt”. Do vậy, cùng với việc giảm mạnh đặt cược vào khả năng ECB tiếp tục giảm lãi suất, các nhà giao dịch bắt đầu theo dõi xem liệu ECB có phát tín hiệu tăng lãi suất trong năm tới hay không.
Theo hãng tin Reuters, trước thềm cuộc họp của ECB, dưới đây là 5 câu hỏi lớn mà thị trường tài chính đang đặt ra:
ECB SẼ ĐƯA RA QUYẾT ĐỊNH LÃI SUẤT NHƯ THẾ NÀO TRONG TUẦN NÀY?
Giới quan sát tin rằng ECB sẽ giữ nguyên lãi suất ở mức 2% trong lần họp này, đánh dấu lần họp thứ tư liên tiếp không thay đổi lãi suất.
Dữ liệu công bố gần đây cho thấy nền kinh tế eurozone tăng trưởng 0,3% trong quý 3, nhanh hơn nhiều so với dự báo mà ECB đưa ra hồi tháng 9. Lạm phát cũng cho thấy tình trạng dai dẳng hơn so với dự báo.
Chủ tịch ECB Christine Lagarde đã đưa ra dấu hiệu sớm cho một quyết định giữ nguyên lãi suất. Tuần vừa rồi, bà một lần nữa phát đi thông điệp rằng chính sách tiền tệ đang ở vào một “vị thế tốt”.
ECB SẼ DỰ BÁO GÌ VỀ LẠM PHÁT NĂM 2028?
Giới chuyên gia kinh tế dự báo lạm phát ở eurozone sẽ tăng trở lại mục tiêu 2% hoặc cao hơn một chút vào năm 2028.
Cuộc họp sắp tới sẽ là lần đầu tiên ECB đưa ra dự báo về lạm phát năm 2028. Nếu lạm phát tăng trở lại mức mục tiêu như vậy, điều đó sẽ củng cố lập luận của ECB rằng một sự sụt giảm lạm phát xảy ra trong 2 năm tới như kỳ vọng sẽ chỉ mang tính tạm thời.
Một phần nguyên nhân dẫn tới việc lạm phát giảm vào năm 2027 rồi tăng trở lại vào năm 2028 là EU hoãn thực thi hệ thống giao dịch phát thải mới cho tới năm 2028, thay vì triển khai từ năm 2027 như dự kiến ban đầu.
Theo các nhà kinh tế, điều này cũng đồng nghĩa rằng dự báo lạm phát năm 2027 của ECB có thể được điều chỉnh về mức thấp hơn nữa so với mục tiêu.
Tuy nhiên, đối với năm nay và năm 2026, một số chuyên gia nhận định dự báo lạm phát có thể được điều chỉnh tăng. Ngoài ra, bà Lagarde cũng đã đề cập đến khả năng có thể nâng dự báo tăng trưởng kinh tế eurozone.
“Những dự báo như vậy là tín hiệu cứng rắn hơn về chính sách tiền tệ của ECB”, nhà kinh tế Irene Lauro của công ty Schroders nhận định.
CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ CỦA ECB SẼ ĐI THEO HƯỚNG NÀO TRONG NĂM 2026?
Các nhà giao dịch nghiêng về khả năng ECB không điều chỉnh lãi suất trong cả năm tới, nhưng vẫn đặt cược khả năng khoảng 30% ECB sẽ tăng lãi suất trước khi năm 2026 kết thúc. Đây là một sự thay đổi lớn bởi mới cách đây hơn 1 tuần, thị trường còn tính tới khả năng ECB còn hạ lãi suất trong năm sau.
Bà Isabel Schnabel, một nhà hoạch định chính sách tiền tệ có quan điểm cứng rắn của ECB, nói rằng động thái tiếp theo có thể tăng lãi suất. Bà nói thêm rằng một động thái như vậy sẽ không đến sớm, nhưng phát biểu này cũng đủ sức nặng để gây ra một sự dịch chuyển lớn trong kỳ vọng trên thị trường.
Nhưng dù cứng rắn hay mềm mỏng, các quan chức ECB nhìn chung đều đồng thuận rằng lãi suất nhiều khả năng sẽ được duy trì ở mức hiện tại trong tương lai gần. Các nhà kinh tế tham gia một cuộc khảo sát của Reuters cũng đưa ra dự báo tương tự.
Thời điểm ECB có động thái điều chỉnh lãi suất tiếp theo sẽ tùy thuộc vào chương trình kích cầu bằng chính sách tài khóa của Đức sẽ thúc đẩy tăng trưởng như thế nào, liệu đồng euro – đã tăng giá 13% trong năm nay – có tăng giá thêm hay không, và liệu giá năng lượng giảm xuống cùng làn sóng hàng giá rẻ Trung Quốc có gây áp lực giảm lạm phát trong eurozone hay không.
“Chương trình kích cầu của Đức và chi tiêu quốc phòng trên toàn EU sẽ gần như bù đắp hoàn toàn cho lực cản từ thuế quan của Mỹ đối với tăng trưởng kinh tế châu Âu”, nhà kinh tế cấp cao Shaan Raithatha của công ty đầu tư trái phiếu Vanguard nhận định. Ông không loại trừ khả năng ECB còn giảm thêm lãi suất.
CHIẾN TRANH Ở UKRAINE ẢNH HƯỞNG RA SAO ĐẾN CHÍNH SÁCH CỦA ECB?
Nếu Nga và Ukraine đạt một thỏa thuận hòa bình, kinh tế châu Âu sẽ hưởng lợi và mức giá năng lượng ở khu vực này cũng sẽ thấp hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cho rằng tác động kinh tế tức thì của việc chiến tranh kết thúc sẽ không khiến ECB thay đổi quan điểm về chính sách tiền tệ.
“Chúng ta nên nhớ rằng châu Âu đã nói rõ họ không cần khí đốt Nga nữa”, bà Lauro nhấn mạnh.
Việc EU có kế hoạch sử dụng tài sản bị đóng của Nga để cấp một khoản vay cho Ukraine đang là một mối lo đối với ECB vì động thái đó có thể đe dọa vị thế của đồng euro trong lúc các nhà hoạch định chính sách đang muốn thúc đẩy vai trò dự trữ của đồng tiền này. Hiện tại, chưa có dấu hiệu nào cho thấy thị trường tài chính lo ngại về tác động của kế hoạch đó đối với euro.
Bà Lagarde từng nói rằng việc EU sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để cấp vốn vay cho Ukraine là một cách tiếp cận “gây căng thẳng” về mặt pháp lý và tài chính, nhưng gần đây bà nói rằng kế hoạch mới nhất của EU là phù hợp với luật pháp quốc tế.
THAY ĐỔI LÃNH ĐẠO ECB SẼ CÓ TÁC ĐỘNG GÌ?
ECB đã khởi động một quy trình 2 năm nhằm thay thế phần lớn thành viên trong ban lãnh đạo, đầu tiên là Phó chủ tịch Luis de Guindos vào đầu năm tới. Một số quốc gia nhỏ hơn trong eurozone đã đề cử ứng viên cương vị này, cho thấy một quốc gia nhỏ – có thể lần đầu tiên là một nước ở phía Đông – sẽ có cơ hội để giành lấy ghế phó chủ tịch ECB.
Tuy nhiên, cuộc đua giành ba vị trí tiếp theo được đánh giá là quan trọng hơn, và bao gồm ghế chủ tịch. Nhiều khả năng, các nền kinh tế lớn hơn vẫn sẽ chiếm đa số trong ban lãnh đạo ECB.
Việc thay thế các vị trí quan trọng trong ECB được cho là sẽ không ảnh hưởng nhiều đến chính sách của ECB. Thay vào đó, thị trường quan tâm nhiều hơn đến những thay đổi nhân sự ở Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), bao gồm việc ai sẽ là người được đề cử thay Chủ tịch Jerome Powell khi ông Powell hết nhiệm kỳ vào tháng 5/2026.
Theo nhà kinh tế Jens Eisenschmidt của ngân hàng Morgan Stanley, trong nhiệm kỳ của mình, bà Lagarde đã trao cho Hội đồng Thống đốc ECB tiếng nói quan trọng hơn so với trước kia, bằng cách nắm một vai trò vừa phải hơn giữa các đồng nghiệp. Một chủ tịch mới của ECB có khả năng cũng sẽ đi theo con đường đó, dù có mức độ ôn hòa có khác một chút so với bà Lagarde.
-An Huy
