Đề xuất đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, Liên minh đầu tư Mekolor (Việt Nam) và Great USA (Mỹ) cho biết nguồn vốn đầu tư cho dự án là 100 tỷ USD và không yêu cầu Chính phủ đặc quyền nào, kể cả cấp vốn đối ứng hoặc bảo lãnh tài chính để thực hiện dự án.
Trong cuộc trò chuyện với PV VietNamNet, ông Võ Xuân Trường, Chủ tịch Công ty Cổ phần Mekolor, đại diện liên minh đầu tư liên tục đưa ra nhiều thông tin gây chú ý nhưng khó kiểm chứng ngay.
Ông Võ Xuân Trường nói: Chúng tôi đã nghiên cứu kỹ về Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam và nhìn thấy cơ hội đầu tư. Với nguồn vốn có sẵn, chúng tôi thấy mình đủ khả năng tham gia đầu tư dự án cùng các đối tác.
“Nếu thuận lợi, 100 tỷ USD có thể được thu hồi trong vòng 15 năm tính từ khi dự án đi vào khai thác”, ông này tuyên bố.
Để thuyết phục, ông Trường đưa ra ví dụ: Dân số Việt Nam khoảng 100 triệu người, mỗi năm có khoảng 60 triệu lượt di chuyển Bắc – Nam bằng đường sắt tốc độ cao. Nếu giá vé là 50 USD/lượt thì dự án sẽ thu về khoảng 3 tỷ USD mỗi năm. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ thiết lập khoảng 40 thương hiệu hàng hoá tại 20 trạm dọc tuyến. Những điểm kinh doanh này cũng mang lại nguồn thu không nhỏ.
Trong khi doanh nghiệp tên tuổi như THACO hay VinSpeed chỉ thu xếp vốn tự có chiếm khoảng 20% vốn cho dự án, Liên minh giữa Mekolor (Việt Nam) và Great USA (Mỹ) lại tự tin thu xếp 100% vốn.
Về vấn đề này, ông Trường chia sẻ: Tôi không nói là tiềm lực tài chính của chúng tôi tốt hơn hay không tốt hơn. Bởi, tiềm lực tài chính của mỗi đơn vị còn có những thông tin phía sau. Nhưng chúng tôi khẳng định, chúng tôi đã chuẩn bị xong nguồn lực đầu tư cho đường sắt cao tốc Bắc – Nam.
“Chúng tôi sẵn sàng chứng minh mình có 100 tỷ USD trong tay. Tiền sẽ được giải ngân liên tục để đảm bảo cho dự án”, Chủ tịch Mekolor tuyên bố và tự đánh giá là một đơn vị mới nên sẽ gặp bất lợi so với các đơn vị khác đang muốn tham gia đầu tư dự án. Tuy nhiên, ông này lại liên tục nhắc đi nhắc lại “có sẵn nguồn vốn và các đối tác công nghệ”.
Khi phóng viên đặt câu hỏi liên minh này đã thu xếp 100 tỷ USD nói trên như thế nào, ông này nhắc lại đề xuất sáng kiến kinh tế mang tên One Mekong One Meal, và rằng tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam chỉ là một phần của sáng kiến nên nằm trong hành lang vốn được “quy hoạch từ thời điểm đó”.
Người đại diện này tiếp tục dẫn ra con số tổng nguồn vốn đã vận động cho sáng kiến One Mekong One Meal lên tới 120.000 tỷ Euro.
Đây là con số phi thực tế vì tương đương với GDP của toàn thế giới.
Trước băn khoăn liên minh chứng minh tiềm lực tài chính bằng cách nào, ông Trường nói: Chúng tôi có tài khoản riêng cho đầu tư dự án. Trong báo cáo gửi cơ quan Chính phủ, chúng tôi cũng đã gửi kèm theo chứng minh tài chính đã được xác thực.
Song khi hỏi bên nào xác thực, thì ông này chỉ trả lời chung chung là “một định chế tài chính uy tín trong top 10 thế giới đã xác thực việc đó”.
Ông này cũng từ chối trả lời thẳng vào câu hỏi các đơn vị trong liên minh gồm Mekolor (Việt Nam) và Great USA (Mỹ) đang tập trung vào lĩnh vực kinh doanh nào và lợi nhuận năm ngoái ra sao. Lý do đưa ra là “sẽ công bố sau trong các báo cáo với cơ quan Chính phủ”.
Nhiều ý kiến đã đánh giá đề xuất bỏ ra 100 tỷ USD làm đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam của liên minh này là viển vông.
Đại diện liên minh này lại tuyên bố “không quan tâm tới các bình luận bên ngoài” chỉ cần sự quan tâm từ phía Chính phủ”.
“Dù có ý kiến nghi ngờ cho rằng tôi “chém gió” hay tuyên bố vốn ảo, nhưng tôi phát ngôn với tư cách đại diện liên minh có yếu tố Mỹ và phải tuân thủ luật pháp quốc tế. Đây không phải là câu chuyện để chém gió. Chém gió ở cấp quốc gia dễ vướng vòng lao lý lắm”, ông Võ Xuân Trường nói.
Trước đó, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt tốc độ cao (VinSpeed) đã đề xuất đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam theo hình thức đầu tư trực tiếp, thay vì vốn công hay PPP.
Công ty cam kết tự thu xếp 20% vốn, tương đương 12,27 tỷ USD (không gồm chi phí giải phóng mặt bằng), phần còn lại đề nghị Nhà nước cho vay 49,08 tỷ USD không lãi suất trong 35 năm.
VinSpeed cũng đề xuất Nhà nước đảm nhận công tác giải phóng mặt bằng và cam kết đưa dự án vào vận hành sau 5 năm thi công. Mức giá vé đề xuất tối thiểu bằng 60-75% giá trần vé máy bay. Thời gian hoạt động dự án là 99 năm. Ngoài ra, VinSpeed mong có cơ chế đặc thù là được chỉ định làm nhà đầu tư một số dự án khu đô thị, bất động sản vùng phụ cận ga đường sắt.
Trong khi đó, Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) đề xuất góp 20% tổng vốn (12,27 tỷ USD) bằng vốn chủ sở hữu và huy động hợp pháp trong nước. Số tiền hơn 49 tỷ USD còn lại, doanh nghiệp sẽ vay từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước.
THACO kiến nghị Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ lãi vay trong 30 năm, được đảm bảo bằng tài sản hình thành từ dự án. Công ty sẽ chia dự án làm hai giai đoạn, hoàn thành trong vòng 7 năm.
Về phương án kinh doanh, THACO đề xuất giá vé do cơ quan nhà nước phê duyệt, trên cơ sở đảm bảo phương án tài chính và thời gian hoàn vốn cho dự án. Thời gian hoạt động được kiến nghị là 70 năm. Ngoài ra, doanh nghiệp mong muốn được ưu tiên giao quỹ đất để phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng).
