Bộ Tài chính đề nghị kiểm tra lại toàn bộ vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu

Bộ Tài chính vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ về kết quả kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công dự án xây dựng đường cao tốc TPHCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành đoạn qua tỉnh Bình Phước.

Trước đó, tại văn bản ngày 1/7, Bộ Tài chính bị phê bình về việc báo cáo liên quan đến sự vụ này “rất chậm”. Nội dung báo cáo và kiến nghị chưa thể hiện đúng trách nhiệm, chức năng của cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu; chưa thực hiện đúng quy định đối với công tác kiểm tra hoạt động lựa chọn nhà thầu. 

Đồng thời, không nêu và phân tích cụ thể về kết quả kiểm tra, không nêu nội dung kết luận và các kiến nghị cụ thể đối với đơn vị được kiểm tra, kiến nghị đối với các cấp có thẩm quyền.

Trong báo cáo mới này, Bộ Tài chính đã đánh giá và có kết luận cụ thể các nội dung theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. Ngoài ra, bộ cũng giải trình rõ tại sao chưa đưa ra các kết luận cụ thể sau khi thực hiện kiểm tra gói thầu nêu trên tại văn bản báo cáo lãnh đạo Chính phủ trước đó.

Bộ Tài chính chỉ tập trung vào việc rà soát, nhận diện, phản ánh những tồn tại, hạn chế trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu của địa phương mà không đưa ra kết luận cụ thể để địa phương xem xét, quyết định và chịu trách nhiệm toàn diện về công tác lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu này.

Trong khi đó, theo quy định tại khoản 1, khoản 3 Điều 85 Luật Đấu thầu, UBND tỉnh có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu thầu trong phạm vi quản lý; kiểm tra, thanh tra, giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đấu thầu.

Giải trình rõ thêm, Bộ Tài chính cho hay, căn cứ vào chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã ban hành quyết định thành lập tổ công tác kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng dự án, gồm đại diện Bộ Tài chính và Bộ Xây dựng.

Tuy nhiên, do thời gian thực hiện nhiệm vụ ngắn (phải báo cáo kết quả trước 10/6), quyết định nêu trên đã yêu cầu tổ công tác thực hiện kiểm tra trong thời hạn tối đa 2 ngày làm việc trực tiếp tại tỉnh Bình Phước (nay là tỉnh Đồng Nai).

Theo Bộ Tài chính, do đây là gói thầu lớn, có tính chất phức tạp, nhiều nhà thầu tham dự và khối lượng hồ sơ, tài liệu được kiểm tra rất lớn nên việc kiểm tra chỉ tập trung xem xét nội dung trọng tâm trong hồ sơ mời thầu, kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu liên quan trực tiếp đến việc kiến nghị của nhà thầu và các nội dung theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 4755. 

“Với tính chất đặc thù nêu trên, cùng với việc tổ công tác cần có thêm thời gian tham vấn ý kiến của cơ quan quản lý chuyên ngành về các vấn đề có liên quan, đặc biệt là vấn đề đăng kiểm, kiểm định thiết bị thi công nên thời hạn báo cáo Thủ tướng Chính phủ chưa đảm bảo đúng yêu cầu”, Bộ Tài chính giải trình.

Không để xảy ra thất thoát, tiêu cực trong mọi trường hợp

Tại báo cáo lần này, Bộ Tài chính đã có đánh giá và kết luận cụ thể hơn về kết quả kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công dự án. 

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Bộ Tài chính kiến nghị lãnh đạo Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của Bộ để rà soát, kiểm tra, đánh giá lại toàn bộ quá trình lựa chọn nhà thầu, khắc phục các tồn tại, sai sót đã được chỉ ra. 

Bộ cũng kiến nghị, nếu cần thiết thì UBND tỉnh lựa chọn đơn vị tư vấn khác có năng lực, kinh nghiệm để thực hiện rà soát, kiểm tra, đánh giá lại. 

Sau khi đánh giá lại E-HSDT, có thể xảy ra 2 trường hợp. 

Trường hợp nếu làm thay đổi về nhà thầu được đề nghị trúng thầu, hoặc tất cả các nhà thầu tham dự thầu được đánh giá không đáp ứng, người có thẩm quyền thực hiện biện pháp không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 18 của Luật Đấu thầu. 

Bên cạnh đó, phải xem xét, xử lý tổ chức, cá nhân vi phạm (nếu có). 

Trên cơ sở đó, chủ đầu tư thực hiện các bước tiếp theo (hủy thầu để tổ chức đấu thầu lại hoặc phê duyệt lại kết quả lựa chọn nhà thầu) bảo đảm phù hợp quy định.

Trường hợp khác, sau khi đánh giá lại mà không làm thay đổi kết quả lựa chọn nhà thầu, chủ đầu tư cần nhanh chóng thực hiện hoàn thiện, ký kết hợp đồng với nhà thầu trúng thầu. 

“Trong mọi trường hợp, nhà thầu trúng thầu được lựa chọn phải đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, giải pháp kỹ thuật, tài chính, chất lượng, tiến độ thực hiện gói thầu; không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực”, Bộ Tài chính nhấn mạnh.

Ngoài ra, UBND tỉnh Đồng Nai phải chịu trách nhiệm toàn diện về công tác lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu này theo đúng nguyên tắc địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm như chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà.

Bộ Tài chính cũng lưu ý, trường hợp cần thiết, UBND tỉnh Đồng Nai trao đổi với Bộ Xây dựng và các bộ, ngành liên quan để xác định sự cần thiết, tính pháp lý, hợp pháp của tài liệu kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường hoặc giấy chứng nhận kiểm định theo quy định đối với máy, thiết bị thi công chủ yếu tại gói thầu.

Cùng với đó, UBND tỉnh phải giải quyết kiến nghị của nhà thầu Sơn Hải tuân thủ quy định của pháp luật, khách quan, không để xảy ra tình trạng kiến nghị kéo dài. 

Liên quan đến việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công dự án xây dựng đường cao tốc TPHCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành đoạn qua tỉnh Bình Phước, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Tài chính hết sức rút kinh nghiệm vì báo cáo rất chậm.

Dưới góc độ quản lý dự án, có ý kiến cho rằng giá dự thầu thấp chưa hẳn là tín hiệu tích cực, bởi có thể xuất phát từ việc tính toán chưa đầy đủ, chưa chính xác các yếu tố chi phí.

Tập đoàn Sơn Hải là nhà thầu “quen mặt” tại các dự án cao tốc và nổi tiếng với những tấm biển “bảo hành 5 năm”, “bảo hành 10 năm” trên các tuyến đường đơn vị này thi công.