Chây ì không hợp tác
Những cái tên được nhắc đến tại TP.Thủ Đức như chung cư New City Thủ Thiêm, chung cư đường 18, chung cư Cao Ốc Xanh (block C), khu văn phòng chung cư Petro Vietnam Landmark, chung cư La Astoria. Trong số này có căn hộ cao cấp My Vinh (quận 3), chung cư Ngọc Khánh (quận 5), hai tòa chung cư 78 (quận 6), cao ốc thương mại dịch vụ Lakeside Tower (quận 7), tòa nhà River Park (quận 10), cụm nhà chung cư Moscrow Tower (quận 12), chung cư La Bonita và chung cư Bắc Bình (quận Bình Thạnh). Tại quận Bình Tân có chung cư Nguyễn Quyền, chung cư Full House; tại quận Tân Bình có chung cư Bảy Hiền Tower; tại quận Tân Phú có hai chung cư là Rubyland và Khang Gia – Tân Hương. Tại huyện Bình Chánh có chung cư là Hồng Lĩnh và khu dân cư căn hộ cao tầng 584…
Trong số này nhiều chung cư né tránh khắc phục các vi phạm an toàn PCCC, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Chẳng hạn, chung cư Nguyễn Quyền do Công ty TNHH Nguyễn Quyền làm chủ đầu tư dù chưa được nghiệm thu về PCCC nhưng đã tự ý đưa công trình vào hoạt động từ tháng 1.2013.
Được biết, chung cư này có 156 căn hộ theo thiết kế được duyệt và 13 căn xây dựng vi phạm. Chủ đầu tư thi công một số hạng mục kiến trúc xây dựng, PCCC sai thiết kế đã được cơ quan chức năng phê duyệt nhưng không trình hồ sơ điều chỉnh thiết kế để được thẩm duyệt lại theo quy định. Hệ thống điện phía trong chung cư chưa được đi vào ống nhựa bảo vệ và có câu mắc đấu nối thêm các dây dẫn điện tại các tầng trong nhà không đảm bảo an toàn PCCC…
Chủ đầu tư chung cư Nguyễn Quyền tự ý đưa công trình vào hoạt động khi chưa được nghiệm thu về xây dựng PCCC. Đồng thời chây ì, né tránh không tổ chức khắc phục những tồn tại thiếu sót. Nhiều lần không hợp tác, phối hợp làm việc với các đoàn kiểm tra khi có lịch, thông báo; không chấp hành các quyết định xử lý, quyết định đình chỉ của cơ quan quản lý Nhà nước và có nhiều sai phạm khác trong công tác PCCC.
Tại chung cư Mỹ Vinh, chị Hòa, cư dân, cho biết hiện chung cư không có ban quản trị, mỗi lần hư hay sửa chữa tòa nhà, thang máy thì chủ đầu tư kêu gọi cư dân đóng góp. Trong khi đó, hệ thống PCCC cũng rất “phập phù”. Năm 2019, khi chung cư Carina (quận 8) bị cháy khiến nhiều người chết thì chủ đầu tư mới gắn một thiết bị báo cháy ở phòng khách mỗi căn hộ và để bình chữa cháy ở một số nơi. “PCCC của chung cư không an toàn, cơ quan chức năng phải có chế tài, yêu cầu chủ đầu tư phải yêu cầu đầu tư để đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, hiện nay không có xử phạt, không có chế tài nên chủ đầu tư làm lơ, không có trách nhiệm”, chị Hòa bức xúc.
Ông Bảo, một đại diện của chủ đầu tư chung cư Mỹ Vinh, cho biết chung cư này xây dựng từ năm 2002 và năm 2004 cư dân vào ở. Thời điểm người dân vào ở năm 2004 nên tiêu chuẩn về PCCC không như bây giờ. “Thời điểm đó còn không có quy định lập Ban quản trị, đóng quỹ bảo trì 2%. Chung cư vẫn có hệ thống PCCC nhưng không giống như các chung cư hiện nay nên bị xem là chưa nghiệm thu”, vị đại diện này lý giải.
Lỗ hổng lớn trong quản lý
Luật sư Hoàng Thu, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho rằng việc hàng chục tòa nhà chung cư dù chưa nghiệm thu PCCC nhưng vẫn cho người dân vào ở chứng tỏ có lỗ hổng rất lớn trong công tác quản lý Nhà nước về phòng chống cháy nổ. Bởi theo quy định của pháp luật, chung cư chỉ được cho người dân vào ở khi được cơ quan chức năng nghiệm thu đủ điều kiện, trong đó quan trọng nhất là PCCC.
Điển hình tại chung cư Bảy Hiền Tower dù chưa được nghiệm thu, thậm chí chưa xây dựng xong, chủ đầu tư đã lùa dân vào ở vào năm 2016. Những năm qua, cư dân chung cư Bảy Hiền Tower đã liên tục tập trung tại tầng 2 của tòa nhà để làm việc với chủ đầu tư dự án là Công ty TNHH Long Hưng Phát để đòi quyền lợi. Sau nhiều năm sinh sống nhưng chung cư chưa được nghiệm thu PCCC, chưa có tiện ích và sổ hồng… nhưng thay vì đối thoại với cư dân, chủ đầu tư tìm cách lặn mất tăm khiến cư dân bức xúc.
“PCCC tại chung rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người dân. Nếu để xảy ra sự cố cháy, nổ hậu quả sẽ rất lớn. Chính vì vậy, việc các chung cư chưa nghiệm thu hệ thống PCCC mà vẫn để dân vào ở thì lỗi rất lớn thuộc về các cơ quan chức năng. Đối với những chung cư chủ đầu tư cố tình chây ì không đầu tư hệ thống PCCC theo quy định, không nghiệm thu hệ thống PCCC mà vẫn đưa dân vào ở cần phải xử lý hình sự. Có làm nghiêm như vậy mới đủ sức răn đe và không để xảy ra các vụ án đáng tiếc như trường hợp cháy chung cư Carina cách đây chưa lâu”, luật sư Hoàng Thu nói.
Liên quan đến việc các chung cư chưa nghiệm thu hệ thống PCCC, thượng tá Lê Mạnh Hà, Phó trưởng phòng Tham mưu Công an TP.HCM, cho biết để thực hiện có hiệu quả các biện pháp xử lý triệt để đối với các chung cư còn tồn tại các vi phạm quy định về PCCC hoặc chưa nghiệm thu về PCCC đã đưa vào sử dụng, Công an TP.HCM tham mưu đề xuất UBND TP.HCM có các biện pháp, chế tài và yêu cầu chủ đầu tư khẩn trương khắc phục thiếu sót, sớm hoàn tất thủ tục nghiệm thu theo quy định.
Đối với các cơ sở, công trình vi phạm PCCC đã được kiểm tra, kiến nghị và xử phạt nhiều lần thì áp dụng biện pháp tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động. Trường hợp chủ đầu tư không chấp hành các quyết định, đề xuất chính quyền địa phương tổ chức cưỡng chế theo quy định.
Ngoài ra, Công an TP.HCM sẽ lập danh sách các chủ đầu tư cố tình vi phạm PCCC nhiều lần, đã được cơ quan có thẩm quyền kiến nghị nhưng cố tình không khắc phục; công khai lên các phương tiện thông tin đại chúng, báo đài, trang thông tin điện tử để người dân theo dõi, giám sát.