Khởi động dự án phát triển điện mặt trời ban công tại Việt Nam

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu cấp thiết về chuyển đổi năng lượng, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ), Công Ty Cổ phần Đầu Tư và Xây Dựng Phúc Khang (Phuc Khang Corporation) và các doanh nghiệp đối tác đã chính thức khởi động Dự án “Điện mặt trời ban công cho Việt Nam” (Balcony Solar Systems for Viet Nam – BSS4VN).

Sự kiện này diễn ra tại TP.HCM vào ngày 19/6/2025, đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong hành trình thúc đẩy các giải pháp năng lượng tái tạo khu vực đô thị tại Việt Nam.

HỢP TÁC QUỐC TẾ VÌ MỤC TIÊU NĂNG LƯỢNG XANH

Theo ông Christopher Scholl – Phó Tổng Lãnh sự Đức tại TP.HCM, Dự án Điện mặt trời Ban công cho Việt Nam (BSS4VN) được triển khai bởi Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) trong khuôn khổ chương trình develoPPP do Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển CHLB Đức (BMZ) tài trợ. Chương trình develoPPP là một sáng kiến của Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển Liên bang Đức (BMZ) nhằm khuyến khích sự hợp tác giữa khu vực tư nhân và khu vực công trong việc thúc đẩy phát triển bền vững tại các nước đang phát triển.

Trong Chương trình develoPPP, điều kiện tiên quyết để được hỗ trợ là doanh nghiệp cần có định hướng kinh doanh lâu dài tại quốc gia đó và mang lại lợi ích phát triển bền vững cho người dân địa phương.

Dự án Điện mặt trời Ban công sẽ không chỉ mang lại lợi ích về môi trường và kinh tế, mà còn góp phần xây dựng một hệ sinh thái năng lượng đô thị bền vững tại Việt Nam.

“Việc tận dụng không gian ban công – vốn thường bị bỏ trống – để sản xuất điện sạch là một giải pháp sáng tạo, phù hợp với điều kiện đô thị hóa nhanh chóng và nhu cầu tiết kiệm năng lượng ngày càng cao. Thông qua việc triển khai thực tế, xây dựng chính sách và lan tỏa nhận thức, Dự án Điện mặt trời ban công kỳ vọng sẽ đặt nền móng cho một phong trào sử dụng điện mặt trời ban công rộng khắp tại Việt Nam trong tương lai gần”, ông Christopher Scholl chia sẻ.

Ông Markus Bissel, Giám đốc Dự án “Điện mặt trời ban công cho Việt Nam” (GIZ), cho rằng không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, điện mặt trời ban công cho thấy sự thay đổi tư duy trong tiếp cận năng lượng: từ phụ thuộc vào nguồn cung tập trung sang chủ động sản xuất và tiêu thụ năng lượng tại chỗ.

Đây là một giải pháp thiết thực và phù hợp với định hướng Chính phủ Việt Nam đề ra trong Quy hoạch điện 8 với mục tiêu tăng nguồn điện mặt trời tự sản, tự tiêu. Loại hình hệ thống điện mặt trời siêu nhỏ như điện mặt ban công có thể xem là giải pháp dễ tiếp cận và phù hợp cho nhiều hộ gia đình ở Việt Nam.

Theo ông Markus Bissel, cùng với GIZ đóng vai trò là đối tác công, hiện có nhiều doanh nghiệp Việt Nam và quốc tế là đối tác tư nhân của dự án này, như SolarBK, REEPRO, 365 Energy, Tona Syntegra Solar, Blueberry Energy, SmartSolar và Phuc Khang Corporation.

Hệ thống điện mặt trời ban công đầu tiên của dự án BSS4VN sẽ được lắp đặt thí điểm tại tòa nhà Diamond Lotus Riverside – một công trình xanh tiêu biểu được phát triển bởi Phuc Khang Mitsubishi Corporation Holding (PKMC), liên doanh giữa Tập đoàn Phúc Khang và Mitsubishi Corporation (Nhật Bản).

Công trình này sở hữu nhiều đặc tính xanh nổi bật như: giảm 44% năng lượng tiêu thụ so với mức cơ sở, giảm 35% lượng nước sử dụng nhờ thiết bị vệ sinh hiệu quả, 21,6% diện tích cảnh quan giúp hạn chế hiệu ứng đảo nhiệt và 100% hệ thống tưới tiêu sử dụng nước tái chế.

GIẢI PHÁP CHO HỆ SINH THÁI NĂNG LƯỢNG ĐÔ THỊ BỀN VỮNG

Hệ thống Điện mặt trời ban công lắp đặt tại tòa nhà Diamond Lotus Riverside được dự án BSS4VN hỗ trợ 100% về thiết bị, lắp đặt, và triển khai. Một hệ thống điện mặt trời ban công dự kiến sẽ sản xuất trung bình 52kWh điện/tháng, đáp ứng khoảng 17% nhu cầu tiêu thụ điện trung bình của một hộ gia đình tại toà nhà. Trong thời gian tới sẽ có thêm nhiều hệ thống điện mặt trời ban công được triển khai thí điểm cùng các đối tác khác của dự án, với nhiều loại hình nhà ở như nhà phố và biệt thự trên địa bàn TP.HCM.

Bà Lưu Thị Thanh Mẫu, CEO của Phuc Khang Corporation chia sẻ: Chúng tôi tin rằng điện mặt trời ban công không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, mà còn là một phần trong chiến lược sống xanh, sống bền vững mà chúng tôi theo đuổi.

Với hơn 16 năm phát triển, Phuc Khang Corporation là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực Công trình Xanh tại Việt Nam. Các sản phẩm công trình xanh (Green Building) là công trình được thiết kế, xây dựng và vận hành đáp ứng các tiêu chí, tiêu chuẩn về sử dụng hiệu quả năng lượng, tiết kiệm tài nguyên; đảm bảo tiện nghi, luôn hội tụ các yếu tố sinh thái để tạo ra một môi trường xanh và một cộng đồng hạnh phúc.

Theo các phân tích cho thấy, nhu cầu điện của Việt Nam, đặc biệt tại khu vực đô thị, tăng khoảng 10% mỗi năm. Hệ thống lưới điện hiện nay chưa thể hấp thụ toàn bộ sản lượng điện tăng thêm từ các nguồn tái tạo, dẫn đến việc một lượng lớn năng lượng tái tạo dư thừa không được sử dụng, trong khi tình trạng thiếu điện vẫn diễn ra vào các tháng cao điểm, gây ra tình trạng cắt điện thường xuyên.

Trong bối cảnh giá điện có xu hướng điều chỉnh tăng, giải pháp về một hệ thống điện tự sản xuất – tự tiêu dùng tại các căn hộ hoặc tòa nhà văn phòng, đặc biệt là ở những khu vực đô thị đông dân với nhiều nhà cao tầng, là một giải pháp thiết thực, hấp dẫn và bền vững.

Để nghiên cứu và phát triển mô hình Điện mặt trời ban công phù hợp với thị trường Việt Nam, ông Markus Bissel cho biết trong giai đoạn từ tháng 6/2025 đến tháng 4/2027, dự án BSS4VN sẽ triển khai một loạt các hoạt động.

Một là, lắp đặt và giám sát thí điểm tối đa 100 hệ thống điện mặt trời ban công tại TP.HCM.

Hai là, xây dựng các khuyến nghị chính sách cho Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) dựa trên thực tế triển khai dự án và kinh nghiệm từ nước Đức.

Ba là, nghiên cứu và giới thiệu các mô hình kinh doanh phù hợp nhằm thúc đẩy thị trường điện mặt trời ban công tại Việt Nam.

Bốn là, tổ chức các hội thảo phổ biến để chia sẻ kết quả và tác động của dự án đến cộng đồng và các bên liên quan.