“Biến” dầu thực vật làm thức ăn chăn nuôi thành dầu ăn cho người: Dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng

Mới đây Công an tỉnh Hưng Yên vừa triệt phá một đường dây dầu ăn giả với quy mô đặc biệt lớn. Sản phẩm dầu ăn bị phát hiện có tên Ofood của Công ty TNHH sản xuất và xuất nhập khẩu Nhật Minh Food.

Đáng lo ngại, lượng lớn dầu ăn trên lại có nguồn gốc từ dầu thực vật nhập khẩu chỉ để làm thức ăn chăn nuôi. Sản phẩm được công bố là dầu ăn bổ sung vitamin A, nhưng kết quả kiểm nghiệm của cơ quan chức năng cho thấy sản phẩm không hề có thành phần này.

Số lượng dầu Ofood đã tiêu thụ lên tới hàng chục nghìn tấn. Đáng nói, nơi tiêu thụ chính được các đối tượng nhắm đến là những bếp ăn tập thể, nhà hàng, quán xá, kể cả những làng nghề chế biến bánh kẹo, đồ ăn vặt cho trẻ em…

Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế khẳng định đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Theo quy định tại Điều 39 Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ, mặt hàng dầu thực vật thuộc nhóm sản phẩm do Bộ Công Thương chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, bao gồm toàn bộ chuỗi sản xuất, chế biến, kinh doanh và lưu thông trên thị trường.

Trao đổi với báo chí về vấn đề này, ông Trần Việt Hùng, Trưởng phòng Nghiệp vụ, Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cho biết Bộ đã nắm bắt vấn đề này. Bộ trưởng Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ có hướng xử lý.  

Tuy nhiên, theo ông Hùng câu chuyện chế biến chuyển đổi thực phẩm nói chung và sản phẩm dầu ăn nói riêng có nhiều vấn đề, đang được cơ quan điều tra của tỉnh Hưng Yên tiến hành đi sâu, điều tra mở rộng phạm vi các đầu mối và đối tượng thực hiện.

Quy trình điều tra sẽ gồm nhiều bước, liên quan những đến quy tắc nhập khẩu nguyên liệu, quá trình sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm… “Hiện Cơ quan Công an đã lập chuyên án và vào cuộc điều tra, sau khi kết luận mới làm rõ trách nhiệm thuộc về ngành nào, địa phương nào”, ông Hùng cho biết.

Về vai trò của lực lượng quản lý thị trường trong việc phát hiện và xử lý sản phẩm dầu ăn giả, ông Hùng cho rằng, việc này cũng chịu chi phối trong bối cảnh các Bộ, ngành và địa phương đang phân cấp quản lý.

Việc cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho sản phẩm đã được phân cấp về các địa phương. Cùng với đó, mặt hàng dầu ăn lại là sản phẩm do doanh nghiệp tự công bố chất lượng và tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.

Chính vì có nhiều đầu mối liên quan nên cơ quan điều tra cần phải sớm xem trách nhiệm ở đâu, thuộc về cơ quan hay địa phương; tổ chức, cá nhân nào, nhất là khi sản phẩm liên quan đến rất nhiều khâu, nhiều nguồn từ nhập khẩu cho đến gia công và bổ sung vi lượng.

Quy trình nhập khẩu thực phẩm là dầu thực vật do ngành Công Thương quản lý, nhưng khi thay đổi sản phẩm hoặc bên gia công chế biến cho thêm phụ gia, vi chất để trở thành sản phẩm khác sẽ lại do ngành khác quản lý nên các bên cần có thêm thời gian để làm rõ.

Ngoài ra, theo ông Hùng, hiện nay vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đang liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau. Đơn cử như các đối tượng lợi dụng vào chính sách thuế nhập khẩu dầu thực vật cho động vật đang chỉ chịu mức thuế 0%, nhưng dầu ăn nhập khẩu dùng cho người lại chịu mức thuế đến 8%.

Vì thế, chỉ cần các đối tượng có hành vi chế biến sơ sài, hoặc giả thành phần vi chất là đã có thể thu lợi. Đây chính là mục tiêu của các đối tượng thực hiện các hành vi phạm pháp, làm rối loạn thị trường, ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng, cần phải được nghiêm trị.

Ngay sau khi nắm bắt được thông tin, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã chỉ đạo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phối hợp với Sở Công thương các tỉnh, thành phố giám sát chặt chẽ cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh sản phẩm dầu ăn trên phạm vi cả nước; tăng cường tuyên truyền cảnh báo người tiêu dùng, công khai các thương hiệu, cơ sở vi phạm.

Vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng về sản xuất, buôn bán hàng giả, gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và vi phạm điều cấm theo quy định pháp luật về an toàn thực phẩm. Do đó, Bộ Công Thương chỉ đạo các đơn vị chức năng tiếp tục phối hợp các cơ quan chức năng xử lý kiên quyết, không để ảnh hưởng đến uy tín ngành thực phẩm và niềm tin của người tiêu dùng.

Để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, phía Cục An toàn thực phẩm cũng đã khuyến cáo các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt là bếp ăn tập thể và đơn vị cung cấp suất ăn sẵn cần yêu cầu nhà cung cấp làm rõ hồ sơ công bố, hồ sơ nguyên liệu của sản phẩm, không chỉ dựa vào bao bì, nhãn mác.

Đồng thời, không sử dụng nguyên liệu không đúng mục đích công bố trong chế biến thực phẩm, kể cả khi có đủ hóa đơn, chứng từ. Khi phát hiện nghi ngờ, đề nghị thông tin kịp thời tới cơ quan chức năng để xử lý theo quy định.

Cục An toàn thực phẩm cũng lưu ý việc tuân thủ đúng mục đích sử dụng của nguyên liệu thực phẩm không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là trách nhiệm pháp lý bắt buộc.

Cơ quan này cũng nhấn mạnh, mọi hành vi cố tình sử dụng nguyên liệu không đúng với mục đích đã đăng ký để chế biến thực phẩm, đặc biệt trong trường hợp nguyên liệu không bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng, sẽ bị cơ quan chức năng xem xét, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.