Từng bước nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin cho kho bạc số

Công chức Kho bạc Nhà nước khu vực V kiểm soát chứng từ thanh toán vốn trên dịch vụ công trực tuyến. Ảnh: Đức Minh

Triển khai thành công nhiều ứng dụng công nghệ

Theo thông tin từ Kho bạc Nhà nước (KBNN), toàn ngành đã triển khai đồng bộ các hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hiệu quả công tác quản lý quỹ ngân sách nhà nước và các quỹ tài chính nhà nước khác. Đồng thời, KBNN hiện đại hóa quy trình kế toán ngân sách và hoạt động nghiệp vụ thông qua các nền tảng số hóa.

Trong các hệ thống công nghệ thông tin được triển khai, Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (Tabmis) được vận hành từ năm 2009 đến 2012 – đóng vai trò là lõi nghiệp vụ trong công tác quản lý ngân sách và kế toán nhà nước. Từ năm 2016, hệ thống này được tích hợp chức năng thanh toán điện tử liên kho bạc, phục vụ tốt hơn nhu cầu thu, chi giữa các đơn vị KBNN trên toàn quốc. Tabmis là hệ thống thông tin cấp độ 4, là lõi nghiệp vụ của công tác quản lý ngân sách và kế toán nhà nước. Hệ thống đã được triển khai đến KBNN và cơ quan Tài chính các cấp, 37 bộ ngành và cơ quan trung ương.

Song song với đó, Hệ thống dịch vụ công trực tuyến bắt đầu được KBNN thí điểm từ năm 2016 và mở rộng mạnh mẽ giai đoạn 2018 – 2020, đã mang lại bước tiến đột phá trong cải cách thủ tục hành chính. Đến nay, hệ thống cung cấp 9 thủ tục hành chính trực tuyến, phục vụ hơn 100.000 đơn vị sử dụng ngân sách, xử lý trên 30 triệu hồ sơ mỗi năm, góp phần quyết định vào thành công của mục tiêu xây dựng Kho bạc điện tử giai đoạn đến năm 2020.

Ngoài ra, một loạt các hệ thống thông tin cấp độ 3 cũng được KBNN triển khai như: Hệ thống kiểm soát chi đầu tư (ĐTKB-GD), hệ thống quản lý thu ngân sách nhà nước (TCS), hệ thống thanh toán điện tử với ngân hàng (TTĐT-NH), cùng kho dữ liệu thống kê, phân tích nghiệp vụ. Các hệ thống này không chỉ hỗ trợ kiểm soát chi đầu tư công, kết nối ngân hàng và kho bạc trong thanh toán, mà còn cung cấp dữ liệu đầu vào quan trọng cho Bộ Tài chính trong công tác quản lý ngân sách và điều hành tài khóa.

Đơn cử như hệ thống quản lý thu ngân sách nhà nước đã đáp ứng quy trình thu, hoàn trả thu ngân sách nhà nước hiện hành, cho phép truy vấn số phải thu từ Cổng thông tin của cơ quan

thuế/hải quan phục vụ khâu thu nộp; lập, phê duyệt chứng từ thu ngân sách nhà nước, chứng từ hoàn trả các khoản thu ngân sách, chứng từ điều chỉnh tại Kho bạc; nhận số liệu thu ngân sách nhà nước từ ngân hàng thương mại nơi KBNN mở tài khoản; truyền số thu ngân sách cho cơ quan quản lý thu (thuế, hải quan,…); giao diện số thu ngân sách nhà nước vào hệ thống Tabmis; quản lý bộ tỷ lệ phân chia các khoản thu ngân sách; cung cấp chức năng tra cứu, liệt kê chứng từ, báo cáo phục vụ việc tra cứu, đối chiếu của Kho bạc…

Việc kết nối trao đổi dữ liệu về số thu ngân sách nhà nước giữa cơ quan thuế, hải quan, KBNN, ngân hàng thương mại góp phần nâng cao hiệu quả công tác thu.

Chuyển đổi số mạnh mẽ hướng tới tương lai

Có thể thấy, với sự tích cực trong ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động nghiệp vụ, KBNN đã vận hành một hệ thống thông tin hiện đại phục vụ công tác quản lý ngân sách ngành Tài chính, kết nối hệ thống KBNN, kết nối các cơ quan tài chính từ trung ương đến địa phương và các đơn vị bộ, ngành.

Ông Trần Quân – Giám đốc KBNN cho biết, trong thời gian tới, KBNN tiếp tục tổ chức sắp xếp bộ máy phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cùng với đó là tiến tới Kho bạc số như tại Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2030 đã đề ra, do đó, những yêu cầu đổi mới về cải cách, chuyển đổi số trong hệ thống KBNN ngày càng lớn.

Theo đó, KBNN đã xây dựng kế hoạch 5 năm về ứng dụng công nghệ thông tin của KBNN giai đoạn 2026 – 2030; triển khai diện rộng bài toán liên thông chi đầu tư xây dựng cơ bản; xây dựng chương trình lưu trữ hồ sơ, chứng từ chi điện tử KBNN. Cùng với đó là nâng cấp và mở rộng một số chức năng hệ thống dịch vụ công trực tuyến KBNN; thuê Trung tâm dữ liệu KBNN và thực hiện các dự án về an toàn bảo mật, quản trị hệ thống, đảm bảo kỹ thuật công nghệ thông tin của KBNN… đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về cải cách, hiện đại hóa nghiệp vụ của KBNN.

Đặc biệt, toàn hệ thống KBNN đang khẩn trương hoàn thiện, báo cáo Bộ Tài chính xem xét, phê duyệt phương án nâng cấp hệ thống Tabmis và các ứng dụng công nghệ thông tin quan trọng của KBNN để hình thành hệ thống thông tin ngân sách và kế toán nhà nước số (VDBAS), từ đó đáp ứng kịp thời các điều chỉnh về nghiệp vụ, nâng cao hiệu quả, chất lượng phục vụ khách hàng giao dịch. Tiếp tục chuyển đổi số liệu, dữ liệu, nâng cấp các ứng dụng, hạ tầng công nghệ thông tin, tạo tiền đề vững chắc để đẩy mạnh chuyển đổi số trong thời gian tới.

Với tầm nhìn dài hạn và chiến lược phát triển rõ ràng, KBNN đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành một kho bạc hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp và số hóa toàn diện. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin không chỉ giúp cải tiến quy trình nghiệp vụ, giảm thiểu thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng dịch vụ công, mà còn tạo tiền đề quan trọng để thực hiện chuyển đổi số toàn diện ngành Tài chính.

Nhiều khó khăn, thách thức còn ở phía trước, nhưng với những nền tảng công nghệ đã và đang được xây dựng, cùng sự quyết tâm đổi mới, hiện đại hóa, KBNN hoàn toàn có cơ sở để tự tin hướng tới một nền tài chính công minh bạch, hiệu quả và hiện đại trong kỷ nguyên số.