Tăng trưởng tín dụng tích cực, NIM ổn định
Từ tháng 2/2025, tăng trưởng tín dụng đã ghi nhận sự bứt tốc mạnh mẽ nhờ tâm lý lạc quan của doanh nghiệp và thị trường, được hỗ trợ bởi mục tiêu tăng trưởng GDP 8% cùng với chính sách tiền tệ theo hướng nới lỏng.
Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối tháng 5/2025, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 6,52%, cao hơn đáng kể so với mức 2,41% cùng kỳ năm 2024.
Theo quan sát của Công ty Chứng khoán MB (MBS Research), tín dụng tại các ngân hàng thương mại niêm yết nhìn chung không có nhiều biến động so với quý trước. Tuy nhiên, nhóm ngân hàng thương mại cổ phần tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng tốt hơn so với khối ngân hàng quốc doanh. Một số ngân hàng có tốc độ tăng trưởng tín dụng tích cực trong quý I/2025 như MSB, EIB, VPB, SHB và CTG vẫn duy trì đà tăng trong quý II/2025. Môi trường lãi suất thấp, đặc biệt ở phân khúc khách hàng doanh nghiệp, tiếp tục là động lực chính thúc đẩy tín dụng trong quý II/2025.
Mặt khác, trong quý II/2025, biên lãi ròng (NIM) của các ngân hàng được kỳ vọng sẽ ổn định, không giảm thêm so với quý I/2025. Lãi suất cho vay dự báo duy trì ở mức hiện tại, trong khi lãi suất huy động có thể giảm nhẹ nhờ tăng trưởng huy động được cải thiện trong 6 tháng đầu năm. Cụ thể, đến giữa tháng 6/2025, tổng huy động toàn hệ thống tăng 5,09% so với đầu năm, cao hơn nhiều so với mức 0,92% cùng kỳ 2024, cho thấy áp lực huy động vốn trong nửa cuối năm có thể giảm bớt.
Trong quý I/2025, NIM của nhiều ngân hàng giảm mạnh chủ yếu do tỷ suất sinh lời tài sản sụt giảm, trong khi chi phí vốn (COF) không biến động nhiều so với năm 2024. Tuy nhiên, nhờ tín dụng cải thiện và chi phí vốn dần được kiểm soát, lợi nhuận sau thuế của các ngân hàng thương mại niêm yết trong quý II/2025 được dự báo khả quan hơn.
Theo ước tính của MBS Research, lợi nhuận sau thuế toàn ngành sẽ tăng khoảng 14,7% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức 11% của quý I. Một số ngân hàng như VPB, CTG và EIB được dự báo có mức tăng trưởng tốt hơn trung bình toàn ngành, nhờ tăng trưởng tín dụng tích cực và biên lợi nhuận duy trì ổn định so với nền thấp của năm ngoái.
Dù đối mặt với nhiều rủi ro song triển vọng ngành Ngân hàng Việt Nam vẫn được Moody’s đánh giá ở mức ổn định bởi điểm sáng trong bức tranh lợi nhuận. “Lợi nhuận của hệ thống ngân hàng Việt Nam tương đương với một số thị trường lớn trong khu vực”, Bà Alka Anbarasu, Giám đốc điều hành cấp cao, Khối Tổ chức tài chính, Moody’s Ratings cho biết.
Kỳ vọng từ chính sách mới
Bên cạnh các yếu tố thị trường, chính sách mới cũng đang tạo ảnh hưởng đáng kể tới ngành Ngân hàng. Đáng chú ý, Nghị định 69/2025/NĐ-CP đã nâng tỷ lệ sở hữu tối đa của nhà đầu tư nước ngoài tại các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc từ 30% lên 49%.
Theo MBS Research, quy định này tạo thêm dư địa tăng vốn cho các ngân hàng như VPB, MBB và HDB. Tuy vậy, hiện các ngân hàng này chưa sử dụng hết room ngoại mới. VPB đã nâng hệ số an toàn vốn (CAR) lên hơn 14% vào cuối quý I/2025 nhờ có đối tác chiến lược SMBC, trong khi MBB và HDB vẫn đang duy trì tỷ lệ sở hữu nước ngoài lần lượt ở mức 23,2% và 17,5%.
Bên cạnh đó , việc luật hóa Nghị quyết 42/2017/NQ-CP tại Luật Các tổ chức tín dụng đang được kỳ vọng sẽ mang lại những thay đổi tích cực trong xử lý nợ xấu. Dự thảo luật mới cho phép ngân hàng chủ động thu giữ tài sản bảo đảm, qua đó giảm áp lực dự phòng rủi ro, tiết kiệm chi phí xử lý nợ, đồng thời cải thiện ý thức trả nợ của khách hàng.
“Tốc độ xử lý nợ xấu của các ngân hàng hiện đã được cải thiện phần nào, nhưng chủ yếu vẫn dựa vào nguồn dự phòng rủi ro, chiếm hơn 48%. Nguồn trả nợ từ khách hàng chiếm hơn 35%, còn xử lý tài sản bảo đảm chỉ đạt hơn 7.000 tỷ đồng. Như vậy, tiến độ xử lý nợ xấu hiện đang chậm lại rõ rệt”, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng cho biết và nhận định, việc luật hóa Nghị quyết 42/2017/NQ-CP sẽ hỗ trợ các ngân hàng thu hồi nợ hiệu quả hơn, từ đó giảm tỷ lệ nợ xấu và giảm áp lực trích lập dự phòng rủi ro. Khi chi phí đầu vào của tổ chức tín dụng giảm, đây sẽ là cơ sở để các ngân hàng có thể xem xét giảm lãi suất cho khách hàng.
Chuyên gia MBS Research cho rằng, nếu việc sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng lần này được thông qua, các ngân hàng lớn có tỷ lệ trích lập dự phòng cao như CTG, VPB, cùng một số ngân hàng quy mô vừa và nhỏ như OCB, MSB, VIB sẽ là những bên hưởng lợi rõ nét.
Ông Phan Duy Hưng, Giám đốc – Chuyên gia phân tích cao cấp, VIS Rating đánh giá, chính sách hỗ trợ từ Chính phủ là một yếu tố giúp ngành Ngân hàng duy trì mức tín nhiệm cao, do vai trò đặc biệt của ngành này trong việc dẫn vốn cho nền kinh tế. Trong thời gian tới, các khung pháp lý cho tổ chức tín dụng cũng sẽ tiếp tục được hoàn thiện nhằm tăng khả năng ứng phó với rủi ro.
Nhìn tổng thể, khung pháp lý mới được đặt kỳ vọng sẽ là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và củng cố năng lực tài chính của hệ thống ngân hàng trong thời gian tới.
