Bước ngoặt chiến lược xây dựng nền giáo dục hiện đại

Mục tiêu lớn, đối tượng thụ hưởng rộng

Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035 có đối tượng thụ hưởng là các cơ sở giáo dục công lập từ mầm non đến đại học (ngoại trừ một số trường đặc thù), học sinh, sinh viên, người học, nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và các tổ chức, cá nhân có liên quan thuộc các cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục.

Mục tiêu tổng quát của chương trình là chuẩn hóa, hiện đại hóa và nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm cơ hội tiếp cận giáo dục công bằng, chất lượng và hiệu quả. Chương trình cũng nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Nguồn: Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đồ họa: Phương Anh

Với mục tiêu lớn và đối tượng thụ hưởng rộng, Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến tổng số vốn để thực hiện chương trình vào khoảng 580.133 tỷ đồng. Nguồn vốn này được phân bổ cho 2 giai đoạn. Giai đoạn 2026 – 2030 cần 174.673 tỷ đồng được huy động từ ngân sách trung ương, địa phương và các nguồn hợp pháp khác; giai đoạn 2031 – 2035 cần 405.460 tỷ đồng.

Nguồn vốn này sẽ được sử dụng tập trung cho hiện đại hóa cơ sở vật chất, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên, ứng dụng chuyển đổi số, phát triển giáo dục nghề nghiệp và đại học đạt chuẩn quốc tế.

Theo lộ trình, đến năm 2030, ngành giáo dục phấn đấu hoàn thiện mạng lưới trường lớp, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3 – 5 tuổi, đảm bảo giáo dục bắt buộc đến hết trung học cơ sở với 100% giáo viên đạt chuẩn và phòng học kiên cố, đồng thời khoảng 30% cơ sở đủ điều kiện triển khai tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Đến năm 2035, hệ thống giáo dục dự kiến hiện đại toàn diện, 100% cơ sở mầm non và phổ thông đạt chuẩn cơ sở vật chất, giáo dục nghề nghiệp có 90 trường chất lượng cao, giáo dục đại học có ít nhất 12 cơ sở vào top 200 châu Á và 2 cơ sở đạt top 100 thế giới trong các lĩnh vực trọng điểm.

Chương trình phù hợp với các tiêu chí

Hội đồng Thẩm định Nhà nước đã tiến hành rà soát toàn bộ Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư của Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035 và đánh giá các nội dung quan trọng.

Cụ thể, Chương trình đã bám sát các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và định nghĩa về chương trình mục tiêu quốc gia. Đồng thời, Chương trình cũng đồng bộ với các kế hoạch phát triển ngành giáo dục, chiến lược khoa học – công nghệ và quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội.

Hội đồng Thẩm định Nhà nước cũng đánh giá cao mức độ cấp bách trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, hiện đại hóa cơ sở vật chất và đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Với tổng mức vốn và khả năng huy động là 580.133 tỷ đồng được phân bổ hợp lý, khả thi, Hội đồng Thẩm định Nhà nước đã đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính và địa phương để đảm bảo cân đối nguồn vốn.

Theo đánh giá của các thành viên trong Hội đồng Thẩm định Nhà nước, Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035 không chỉ là con số ngân sách lớn hay lộ trình dài hạn, mà còn trực tiếp nâng cao chất lượng học tập của hàng triệu học sinh, sinh viên trên cả nước. Các em sẽ được học trong môi trường hiện đại, với giáo viên được đào tạo chuẩn quốc tế và cơ hội tiếp cận các phương pháp giảng dạy tiên tiến.

Đặc biệt, học sinh, sinh viên sẽ được hưởng lợi từ các cơ sở giáo dục đại học đạt chuẩn quốc tế, phòng thí nghiệm hiện đại, mạng lưới hợp tác quốc tế, giúp hình thành thế hệ nhân lực sáng tạo, chủ động, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong kỷ nguyên mới. Đây chính là bước đi chiến lược, vừa đảm bảo công bằng giáo dục, vừa nâng cao năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực Việt Nam trên trường quốc tế.

Với những ý nghĩa tốt đẹp đó, sau quá trình thẩm định, 100% thành viên Hội đồng Thẩm định Nhà nước đã đồng ý thông qua Báo cáo kết quả thẩm định, với nguồn vốn ngân sách trung ương cho giai đoạn 2026 – 2030 khoảng 100.000 tỷ đồng (vốn đầu tư công 85.000 tỷ đồng, kinh phí thường xuyên 15.000 tỷ đồng). Đồng thời, Bộ Giáo dục và Đào tạo chịu trách nhiệm toàn diện về tính chính xác của các thông tin, số liệu và giải trình.

Quyết định này mở ra cơ hội phát triển vượt bậc cho hệ thống giáo dục Việt Nam, tạo nền tảng vững chắc cho một thế hệ học sinh, sinh viên năng động, sáng tạo và hội nhập quốc tế trong những thập kỷ tới.