Quỹ nhà ở quốc gia là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, hoạt động theo mô hình doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Vốn điều lệ do ngân sách Trung ương cấp lần đầu tối thiểu là 5.000 tỷ đồng và nâng lên tối thiểu 10.000 tỷ đồng trong 3 năm tiếp theo.
Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến các bộ, ngành trước khi trình Chính phủ ban hành nghị định quy định về Quỹ nhà ở quốc gia.
Theo đề xuất, Quỹ nhà ở quốc gia gồm Quỹ nhà ở trung ương do Bộ Xây dựng quản lý và Quỹ nhà ở địa phương do Sở Xây dựng địa phương quản lý.
Theo đó, Chính phủ sẽ lập Quỹ nhà ở trung ương giao cho Bộ Xây dựng quản lý và là đại diện chủ sở hữu. Giám đốc Quỹ nhà ở trung ương do Bộ Xây dựng bổ nhiệm.
UBND các tỉnh, thành phố sẽ lập Quỹ nhà ở địa phương và là đại diện chủ sở hữu, giao cơ quan chuyên môn cấp tỉnh quản lý. Giám đốc Quỹ nhà ở địa phương do chủ tịch UBND cấp tỉnh bổ nhiệm.
Bộ Xây dựng cũng đề xuất Quỹ nhà ở quốc gia là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, được hoạt động theo mô hình doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.
Ngoài ra, Quỹ nhà ở quốc gia sẽ tiếp nhận các đóng góp tự nguyện từ các tổ chức, cá nhân.
Quỹ có tư cách pháp nhân, được bố trí ngân sách để hoạt động, có con dấu, được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và các ngân hàng thương mại theo quy định của pháp luật.
Về nguồn vốn hoạt động của Quỹ, Bộ đề xuất, Quỹ nhà ở trung ương được hình thành từ vốn chủ sở hữu, nguồn hỗ trợ tự nguyện, đóng góp của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, nguồn huy động hợp pháp khác.
Cụ thể, vốn điều lệ của Quỹ nhà ở trung ương do ngân sách trung ương cấp lần đầu tối thiểu 5.000 tỷ đồng ngay sau khi thành lập, và sẽ nâng mức vốn điều lệ lên tối thiểu 10.000 tỷ đồng trong 3 năm tiếp theo.

Ngoài ra, Quỹ nhà ở trung ương cũng được thu tiền bán nhà ở thuộc tài sản công do cơ quan trung ương đang quản lý theo quy định của pháp luật, vốn bổ sung từ hoạt động của quỹ, vốn khác thuộc sở hữu để bổ sung vốn hoạt động.
Đối với Quỹ nhà ở địa phương, vốn điều lệ của quỹ do ngân sách địa phương cấp và cấp bổ sung, sau khi được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua.
Quỹ nhà ở địa phương được thu số tiền tương đương giá trị quỹ đất phát triển nhà ở xã hội do chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật nhà ở.
Bên cạnh đó, thu tiền bán nhà ở thuộc tài sản công do địa phương quản lý theo quy định của pháp luật về nhà ở; tiền đấu giá quyền sử dụng đất theo Nghị quyết số 201/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, và nguồn vốn bổ sung từ hoạt động của quỹ nhà ở địa phương.
Ai được thuê nhà ở?
Bộ Xây dựng cho biết, mục tiêu hoạt động của Quỹ nhà ở quốc gia là đầu tư xây dựng, quản lý vận hành các dự án nhà ở xã hội độc lập, dự án nhà ở xã hội đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội để cho thuê.
Cùng với đó, tổ chức quản lý vận hành nhà ở xã hội thông qua hình thức tiếp nhận, chuyển đổi công năng nhà ở thuộc tài sản công do cơ quan trung ương đang quản lý theo quy định của pháp luật về nhà ở, nhà ở thuộc tài sản công do địa phương bàn giao để cho thuê, mua lại nhà ở xã hội do các chủ đầu tư tư nhân xây dựng để cho thuê.
Quản lý vận hành nhà ở thông qua hình thức mua nhà ở thương mại để cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập.
Về nguyên tắc đầu tư, tạo lập nhà ở, Bộ Xây dựng đề xuất, Quỹ thực hiện đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội độc lập trong thời hạn không quá 5 năm, dự án nhà ở xã hội có hạ tầng đồng bộ được đầu tư trong thời hạn không quá 7 năm.
Đối tượng thuê nhà ở xã hội do Quỹ đầu tư xây dựng, tạo lập bao gồm các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội quy định tại pháp luật về nhà ở.
Ngoài ra, nhóm đối tượng còn bao gồm cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Dự án nhà ở xã hội Rice City Long Châu (Long Biên, Hà Nội) có giá tạm tính 26-27 triệu đồng một m2, mức cao nhất với nhà xã hội mở bán mới tại Hà Nội đến nay.

Sau khi sáp nhập tỉnh, thành phố, trong trường hợp người dân đã có nhà ở, tuỳ thuộc vào điều kiện và thời gian di chuyển từ nhà đến nơi làm việc thì UBND cấp tỉnh sẽ quy định điều kiện cụ thể để được mua nhà ở xã hội.

Báo cáo thị trường bất động sản nửa đầu năm 2025 của Savills mới công bố cho thấy, TPHCM tiếp tục đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung nhà ở.