Kiến nghị không tính khoản thu tiền đất bổ sung
Liên quan đến khoản tiền bổ sung người sử dụng đất phải nộp đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, theo quy định tại Luật Đất đai, mức thu được xác định là 5,4%/năm, tính trên số tiền sử dụng đất phải nộp, cử tri tỉnh Kiên Giang (nay là tỉnh An Giang) kiến nghị xem xét sửa đổi, không tính khoản thu bổ sung 5,4%/năm đối với trường hợp chậm xác định giá đất.
Hoặc nếu tính thu bổ sung thì phải trừ thời gian xác định giá đất (do cơ quan nhà nước thực hiện), chỉ được tính sau thời hạn 90 ngày theo quy định tại Nghị định 10/2023, hoặc 180 ngày theo Luật Đất đai 2024, kể từ thời điểm bắt đầu quy trình định giá đất.
Theo cử tri, sau khi người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, trách nhiệm xác định giá đất, các thủ tục để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là do cơ quan Nhà nước thực hiện.
Trong khi đó, lại tính cả khoảng thời gian này vào thời gian chưa nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để áp dụng mức thu bổ sung 5,4%/năm là chưa hợp lý vì việc định giá đất chậm là do cơ quan nhà nước, không phải lỗi của người sử dụng đất.
Trả lời cử tri, Bộ Tài chính cho biết: Theo điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai năm 2024, người sử dụng đất phải nộp khoản thu bổ sung trong trường hợp đã có quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển hình thức thuê đất trả tiền hằng năm sang trả tiền một lần, gia hạn hoặc điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch chi tiết… được thực hiện trước thời điểm Luật có hiệu lực nhưng chưa xác định giá đất.
Đề xuất không quy định khoản tiền bổ sung cho khoảng thời gian chậm xác định tiền sử dụng đất trước thời điểm ngày 1/8/2024 thuộc thẩm quyền của Quốc hội.
Khi nhận được vướng mắc, kiến nghị của một số tổ chức, doanh nghiệp, địa phương liên quan vấn đề này, Bộ Tài chính đã có công văn gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường (cơ quan chủ trì xây dựng Luật Đất đai) đề nghị xử lý kiến nghị nêu trên theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý.
Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tổng hợp, rà soát và đề xuất việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 18 năm 2022 và sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai năm 2024.
Về đề xuất tính trừ thời gian xác định giá đất (do cơ quan nhà nước thực hiện) khỏi thời gian phải nộp khoản thu bổ sung, Bộ Tài chính cũng đang lấy ý kiến các bộ, ngành, doanh nghiệp để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định trong quá trình sửa đổi, bổ sung Nghị định số 103/2024 của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Cấp bách sửa đổi
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), cho rằng, việc sửa đổi các quy định tại Điều 50, 51 của Nghị định 103 và điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024 là hết sức cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, giảm chi phí đầu vào và khơi thông nguồn cung nhà ở.
Theo ông Châu, nếu chậm xác định tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất là do lỗi của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp không nên bị tính lãi chậm nộp.
Doanh nghiệp chỉ có lỗi trong trường hợp cơ quan thuế đã thông báo tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (bổ sung) nhưng không nộp đúng hạn.
Ông cũng lưu ý rằng, Luật Đất đai 2024 chỉ giao Chính phủ quy định khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, nhưng Nghị định 103 lại bổ sung thêm quy định người sử dụng đất phải “nộp khoản thu bổ sung tính từ thời điểm có quyết định giao đất, cho thuê đất”.
Thực chất, quy định khoản thu bổ sung được tính từ thời điểm có quyết định giao đất, thay vì từ thời điểm có thông báo nộp tiền của cơ quan thuế, là sự mở rộng nghĩa vụ tài chính so với quy định của luật.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chính phủ hoàn toàn có thẩm quyền sửa đổi ngay Điều 50, Điều 51 Nghị định 103/2024/NĐ-CP để đảm bảo việc thu ngân sách nhà nước đối với khoản tiền thu bổ sung.
Đặc biệt, ông Châu cho rằng không có cơ sở pháp lý để yêu cầu nộp bổ sung phần tiền sử dụng đất phát sinh trong khoảng thời gian chưa xác định được giá đất trước ngày 1/8/2024 – thời điểm Luật Đất đai mới có hiệu lực.
Do đó, HoREA kiến nghị sửa đổi Nghị định 103 theo hướng: chỉ xác định khoản bổ sung đối với khoảng thời gian chậm xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả một lần sau ngày 1/8/2024 đến thời điểm có thông báo nộp tiền của cơ quan thuế, cần trừ đi khoảng thời gian tối đa 180 ngày – là thời hạn theo luật để UBND cấp tỉnh ban hành quyết định giá đất.
