Doanh nghiệp giải trình gì?
Ngày 17/6, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai ra Quyết định số 2027 xử phạt Công ty CP Phát triển Đô thị Công nghiệp số 2 (D2D) 710 triệu đồng do vi phạm trong lĩnh vực môi trường. Một tuần sau, Tổng Giám đốc công ty, ông Hồ Đức Thành, đã gửi báo cáo giải trình về 5 hành vi vi phạm nêu trong quyết định.
Đối với hành vi vi phạm đầu tiên, tỉnh xử phạt doanh nghiệp 320 triệu đồng do không có Giấy phép môi trường theo quy định.
Tuy nhiên, dẫn các quy định pháp luật, doanh nghiệp cho rằng mình chưa đủ điều kiện để xin cấp Giấy phép môi trường.
Lý do là công trình trạm xử lý nước thải, với công suất 2.000 m3/ngày, vẫn chưa được xây dựng do vướng mắc về mặt bằng. Cụ thể, tỉnh Đồng Nai vẫn chưa hoàn tất công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và giao đất để thực hiện dự án. Đây là dự án thuộc diện Nhà nước thu hồi đất để triển khai.
Cũng trong hành vi vi phạm này, tỉnh Đồng Nai cho rằng Công ty D2D đã triển khai hoạt động tại dự án “Khu dân cư phường Thống Nhất” (TP Biên Hòa) với quy mô hơn 30,27ha và dân số dự kiến trên 12.447 người, nhưng đã xả nước thải ra môi trường khi chưa được UBND tỉnh cấp Giấy phép môi trường theo quy định.
Đối với vi phạm này, doanh nghiệp giải trình rằng tính đến ngày 31/8/2018, công ty đã được Nhà nước giao tổng cộng 161.400,7m2 đất để triển khai dự án (có quyết định giao đất kèm theo). Sau khi được giao đất, D2D đã khẩn trương đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hoàn tất việc chuyển nhượng các công trình nhà ở cho người dân sử dụng.
Tỷ lệ phần dự án đã hoàn thành là 161.400,7m2 trên tổng diện tích quy hoạch 302.708m2, tương đương khoảng 53,32%.
Trong khi đó, khoản 3, Điều 44 của Luật Đầu tư năm 2020 quy định: “Đối với dự án đầu tư được Nhà nước giao đất, cho thuê đất nhưng nhà đầu tư chậm được bàn giao đất thì thời gian Nhà nước chậm bàn giao đất không tính vào thời gian hoạt động, tiến độ thực hiện dự án”.
Do vậy, doanh nghiệp cho rằng dự án Khu dân cư phường Thống Nhất mới được triển khai trên khoảng 53,32% diện tích, với dân số thực tế sinh sống hiện nay thấp hơn nhiều so với quy mô dự kiến khoảng 12.447 người theo quyết định phê duyệt điều chỉnh tổng thể quy hoạch của tỉnh.
Viện dẫn khoản 2 Điều 11 và khoản 1 Điều 12 của Luật Nhà ở năm 2023, cùng với Điều 4 và Điều 86 của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Công ty D2D cho hay, sau khi hoàn tất việc chuyển nhượng, các hộ dân đã trở thành chủ sở hữu hợp pháp nhà ở riêng lẻ và quyền sử dụng đất ở. Theo đó, chủ sở hữu nhà có toàn quyền xây dựng, sinh hoạt và phải chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ phát sinh, bao gồm cả việc xử lý nước thải.
Trên cơ sở đó, Công ty D2D lập luận rằng, chủ thể xả thải trong giai đoạn trước năm 2019 là các hộ dân, chứ không phải doanh nghiệp. Việc chuyển giao quyền sở hữu và trách nhiệm liên quan đã hoàn tất trước thời điểm UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt điều chỉnh tổng thể quy hoạch và thông qua báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Ngoài ra, D2D cũng khẳng định việc chưa triển khai xây dựng các hạng mục còn lại của dự án không phải do lỗi của doanh nghiệp. Nguyên nhân là do phần diện tích khoảng 14,13ha – trong đó có vị trí dự kiến xây dựng công trình xử lý nước thải, vẫn chưa hoàn tất công tác bồi thường và giao đất.
Với hành vi vi phạm thứ hai và thứ ba, Công ty D2D bị xử phạt tổng cộng 360 triệu đồng do không thực hiện quan trắc chất thải định kỳ trong các năm 2023 và 2024.
Về nội dung này, doanh nghiệp viện dẫn điểm a, khoản 3, Điều 97 của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường. Theo đó, thông số và tần suất quan trắc nước thải định kỳ phải được quy định cụ thể trong giấy phép môi trường.
Tuy nhiên, như đã nêu trong phần giải trình cho hành vi vi phạm đầu tiên, Công ty D2D chưa được cấp giấy phép môi trường nên không có cơ sở pháp lý để thực hiện quan trắc. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp cho rằng mình không có lỗi chủ quan và kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai xem xét miễn xử phạt đối với hành vi này.
Đối với hành vi vi phạm thứ tư và thứ năm, doanh nghiệp bị xử phạt tổng cộng 30 triệu đồng do không lập và gửi báo cáo công tác bảo vệ môi trường định kỳ trong các năm 2023 và 2024.
Về nội dung này, Công ty D2D cho biết trong 2 năm nói trên, doanh nghiệp đã có văn bản báo cáo gửi Sở Tài nguyên và Môi trường liên quan đến việc thực hiện trách nhiệm của chủ dự án sau khi báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt. Tuy nhiên, các báo cáo này được lập và gửi không đúng thời gian, trình tự và mẫu biểu theo quy định.
Do đó, doanh nghiệp chỉ đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh xem xét nội dung giải trình, song không có đề nghị miễn xử phạt.
7 năm ‘bất động’ chờ Trung tâm Phát triển quỹ đất
Trong văn bản giải trình gửi cơ quan chức năng do Tổng Giám đốc D2D Hồ Đức Thành ký, DN này khẳng định các hành vi vi phạm có nguyên nhân xuất phát từ những vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và việc chưa được giao đất để triển khai các hạng mục còn lại của dự án.
Đến nay, doanh nghiệp vẫn chưa được giao bổ sung phần diện tích đất còn lại để tiếp tục thực hiện dự án. Phía công ty đã nhiều lần gửi văn bản kiến nghị đến các cơ quan chức năng, đặc biệt là Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Đồng Nai, đề nghị đẩy nhanh công tác bồi thường và bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, từ năm 2018 đến nay, công tác này hoàn toàn không được xúc tiến.
Chủ đầu tư D2D cũng đã đề xuất điều chỉnh vị trí xây dựng Trạm xử lý nước thải sinh hoạt sang khu đất lân cận đã được bồi thường và giải phóng mặt bằng, nhằm đẩy nhanh tiến độ thi công hạng mục này.
Trong khi đó, theo Quyết định xử phạt của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, Công ty D2D phải nộp tiền phạt trong thời hạn 10 ngày kể từ khi nhận được quyết định. Quá thời hạn trên mà doanh nghiệp không tự nguyện nộp, sẽ bị cưỡng chế thi hành. Ngoài ra, mỗi ngày chậm nộp phạt, tổ chức vi phạm sẽ bị tính lãi phạt 0,05%/ngày trên tổng số tiền chưa nộp.
Công ty CP Phát triển Đô thị Công nghiệp số 2, tiền thân là Công ty Xây dựng Dân dụng Công nghiệp số 2, được thành lập năm 1992 theo quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai. Lĩnh vực hoạt động chính của doanh nghiệp bao gồm: xây dựng dân dụng và công nghiệp; đầu tư, kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp; đầu tư và kinh doanh bất động sản; dịch vụ thương mại.
Tính đến hết năm 2024, công ty có vốn điều lệ 303,05 tỷ đồng, trong đó Nhà nước nắm giữ 57,86%. Tổng tài sản đạt 1.516 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu là 747 tỷ đồng.
Trong quý I/2025, doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận hơn 8,3 tỷ đồng, tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước (quý I/2024 đạt 974,3 triệu đồng), tức tăng thêm hơn 7,3 tỷ đồng.
