Tọa lạc tại mặt tiền đường Nguyễn Hữu Cảnh, phường 22, quận Bình Thạnh (nay là phường Thạnh Mỹ Tây), TPHCM, dự án Khu nhà ở cao tầng lô 13-14 (giai đoạn 2) sở hữu vị trí vô cùng đắc địa, nằm sát trung tâm thành phố. Dự án có tên thương mại là Saigon Panorama. Đến nay, nơi đây vẫn chỉ là bãi đất trống, cỏ dại mọc um tùm dù đã được giao đất hơn 20 năm.
Kết luận thanh tra của Sở Tài nguyên – Môi trường TPHCM (nay là Sở Nông nghiệp – Môi trường TPHCM) công bố cuối tháng 5/2025 đã làm rõ quá trình hình thành dự án này.
Vào tháng 6/2003, UBND TP đã ra quyết định giao 13.070m2 đất tại phường 22, quận Bình Thạnh (cũ) cho Công ty Thanh niên Xung phong TP (Công ty TNXP) để đầu tư dự án.
Đến năm 2006, Công ty Thanh niên Xung phong TPHCM gặp khó khăn nên chưa thể thực hiện hoàn tất dự án. Đồng thời tại thời điểm này, công ty đang trong giai đoạn cổ phần hoá nên không thể tiếp tục triển khai thực hiện dự án.
Vào tháng 8/2006, công ty này có văn bản đề nghị UBND TP xem xét cho Công ty CP Đầu tư Vinh Phát (Công ty Vinh Phát) tiếp nhận làm chủ đầu tư.
Từ đề nghị trên, tháng 9/2006 UBND TP đã chấp thuận cho Công ty TNXP ngừng thực hiện dự án. Với lý do để “thực hiện dự án nhanh”, UBND TP giao Sở Tài nguyên – Môi trường khi đó làm việc với các bên để đề xuất thay thế chủ đầu tư.
Báo cáo tháng 11/2006 của Sở Tài nguyên – Môi trường nêu rõ, theo quy định pháp luật đất đai hiện hành, nếu chủ đầu tư ban đầu không tiếp tục triển khai dự án, Nhà nước sẽ thu hồi đất. Việc giao đất trong trường hợp này phải được thực hiện thông qua đấu giá hoặc đấu thầu.
Căn cứ chỉ đạo “thực hiện dự án nhanh” của UBND TP, Sở Tài nguyên – Môi trường kiến nghị giao Sở Kế hoạch và Đầu tư (nay là Sở Tài chính) thẩm tra năng lực đầu tư của Công ty Vinh Phát. Từ đề xuất của Sở Tài chính, tháng 2/2007, UBND TP chấp thuận cho Công ty Vinh Phát làm chủ đầu tư dự án.
Sau nhiều thủ tục pháp lý, đến tháng 7/2018, Công ty Vinh Phát mới được cấp giấy phép quy hoạch. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư. Chủ đầu tư cũng chưa hoàn tất nghĩa vụ tài chính và chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tại khu đất dự định triển khai dự án, có tổng cộng 153 hộ dân bị ảnh hưởng. Về công tác bồi thường, năm 2009, UBND quận Bình Thạnh duyệt giá bồi thường từ 31,6-54 triệu đồng/m2, tùy vị trí, cho 138 hộ dân. Tuy nhiên, đến năm 2013, khi phát sinh thêm 15 hộ dân bị giải tỏa trắng do diện tích dự án tăng lên, chính quyền vẫn áp dụng đơn giá cũ, bị Thanh tra TP kết luận là không đúng quy định pháp luật tại thời điểm đó.
Do việc bồi thường không thỏa đáng, 6 hộ dân đã khởi kiện ra TAND TPHCM. Trong số 5 hộ dân kháng cáo, đến nay TAND Cấp cao tại TPHCM đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của 4 hộ.
Theo kết luận thanh tra, quá trình lập và triển khai dự án Saigon Panorama có nhiều sai sót và trách nhiệm chính thuộc về các cơ quan tham mưu.
Dự án này cũng được xem là một trong các dự án tồn đọng, kéo dài đã lâu, hồ sơ pháp lý và liên quan đến chức năng nhiệm vụ của nhiều cấp, nhiều ngành nên việc xem xét, quyết định cho Công ty Vinh Phát được tiếp tục thực hiện dự án vượt thẩm quyền đề xuất của đoàn thanh tra.
Do tính chất phức tạp về pháp lý và thời gian kéo dài, cơ quan thanh tra kiến nghị đưa Saigon Panorama vào danh sách các dự án tồn đọng để tổ công tác đặc biệt xem xét, tháo gỡ vướng mắc.
Theo Cơ quan An ninh điều tra, đại gia Đinh Trường Chinh và lãnh đạo Vinafood 2 dùng chiêu thức lập liên doanh để thâu tóm ‘đất vàng’ rồi từng bước thoái vốn, chuyển giao cho tư nhân, từ đó hưởng chênh lệch 970 tỷ đồng.
Trong 3 khu đất công Thủ tướng Chính phủ giao UBND TPHCM xử lý vướng mắc, có khu ‘đất vàng’ hơn 4ha từng do Bộ Ngoại giao quản lý nhưng bỏ trống nhiều năm.
Được cấp phép đầu tư đã 30 năm nhưng hai dự án trên ‘đất vàng’ có nguồn gốc đất công tại TPHCM vẫn bất động. Trong khi một dự án xây dựng dở dang thì dự án còn lại đã bị thu hồi nhưng nhà đầu tư nước ngoài khiếu nại.
