Việc ban hành Nghị quyết 02-NQ/TW ngày 12/06/2021 của Bộ Chính trị về “Đổi mới tổ chức và hoạt động Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới” (gọi tắt là Nghị quyết 02-NQ/TW); Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ” (gọi tắt là Nghị quyết 26-NQ/TW), cùng với nhiều chủ trương lớn của Đảng trong nhiệm kỳ XIII đã xác định rõ yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu mới.
Cùng với đó, hệ thống pháp luật liên quan đến quan hệ lao động và tổ chức công đoàn có nhiều thay đổi căn bản, như Bộ luật Lao động 2019, Luật Công đoàn sửa đổi, các quy định của Chính phủ về đối thoại, thương lượng tập thể, dân chủ cơ sở… Những thay đổi này đặt ra yêu cầu bắt buộc đối với cán bộ công đoàn phải được cập nhật thường xuyên và liên tục để thực thi đúng pháp luật, đồng thời bảo vệ có hiệu quả quyền và lợi ích hợp pháp của đoàn viên, người lao động.
Triển khai quyết liệt Nghị quyết 10b/NQ-BCH
Thời gian vừa qua, nhiều địa phương, ngành và tổng công ty đã thể hiện tinh thần chủ động khi ban hành kế hoạch, chương trình hành động ngay từ đầu nhiệm kỳ, xác định rõ trách nhiệm của từng cấp trong triển khai Nghị quyết 10b/NQ-BCH. Điều này giúp tạo nên sự thống nhất trong hệ thống, tránh tình trạng lúng túng, bị động trong tổ chức đào tạo.
Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin không chỉ tạo điều kiện cho công đoàn thay đổi phương thức quản lý, mà còn tạo bước đột phá trong công tác đào tạo cán bộ. Các nền tảng học trực tuyến, hội nghị trực tuyến, hệ thống E-learning… đã được nhiều đơn vị nhanh chóng tiếp cận và đưa vào sử dụng, giúp vượt qua rào cản về không gian và thời gian. Đặc biệt trong thời kỳ dịch bệnh, hình thức đào tạo trực tuyến đã chứng minh hiệu quả khi giúp công tác đào tạo không bị gián đoạn, đồng thời mở rộng đáng kể số lượng cán bộ tham gia học tập.
Nhiều địa phương còn tận dụng tốt sự hỗ trợ của các trường đại học, các viện nghiên cứu, các cơ quan quản lý nhà nước trong tổ chức đào tạo, từ đó tăng chất lượng giảng viên và chất lượng chuyên môn.
Ngoài ra, nhu cầu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn ngày càng tăng từ chính thực tiễn phát triển lực lượng lao động. Sự gia tăng nhanh của doanh nghiệp ngoài Nhà nước, doanh nghiệp FDI, mô hình sản xuất công nghệ cao, cùng với những yêu cầu liên quan đến đối thoại, thương lượng tập thể, giải quyết tranh chấp lao động… đã làm cho nhu cầu được đào tạo, bồi dưỡng của cán bộ công đoàn trở nên bức thiết. Điều này tạo động lực mạnh mẽ để các cấp công đoàn ưu tiên đầu tư, chú trọng triển khai Nghị quyết 10b/NQ-BCH một cách quyết liệt và thực chất.
Những khó khăn đến từ nội tại hệ thống
Bên cạnh những thuận lợi, việc triển khai Nghị quyết 10b/NQ-BCH trong giai đoạn 2020 – 2025 gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và tiến độ đào tạo cán bộ. Đơn cử, trong thời kỳ dịch bệnh Covid kéo dài, nhiều doanh nghiệp thu hẹp sản xuất hoặc ngừng hoạt động, cán bộ công đoàn phải tập trung nhiều cho nhiệm vụ chăm lo, hỗ trợ người lao động, dẫn đến ít thời gian dành cho học tập.
Một khó khăn khác là nguồn lực tài chính dành cho công tác đào tạo cán bộ còn hạn chế. Nhiều đơn vị phản ánh không đảm bảo mức chi tối thiểu 15% như yêu cầu của nghị quyết. Đặc biệt, các công đoàn cơ sở ở các LĐLĐ tỉnh miền núi, vùng cao gặp khó khăn trong việc bố trí kinh phí, trong khi chi phí tổ chức lớp học cao do điều kiện địa lý, khoảng cách di chuyển xa, thời tiết khắc nghiệt và điều kiện cơ sở vật chất hạn chế.
Bên cạnh đó, sự thay đổi rất nhanh của môi trường lao động, sự xuất hiện của các mô hình lao động mới như làm việc trực tuyến, làm việc theo nền tảng số, lao động thời vụ linh hoạt… đã tạo ra áp lực lớn đối với công tác đào tạo. Các nội dung đào tạo truyền thống không còn phù hợp, đòi hỏi phải cập nhật thường xuyên, trong khi nhiều đơn vị chưa kịp xây dựng cơ chế rà soát, cập nhật nội dung định kỳ.
Có thể thấy, khó khăn trong giai đoạn 2020 – 2025 không chỉ đến từ ảnh hưởng khách quan của dịch bệnh và kinh tế – xã hội, mà còn đến từ chính nội tại hệ thống công đoàn: hạn chế về năng lực cán bộ, thiếu chuẩn hóa chương trình đào tạo, thiếu hạ tầng số và chưa có cơ chế đánh giá hiệu quả đào tạo đồng bộ trên toàn quốc.
Lan Chi
