Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký quyết định phê duyệt Đề án ứng dụng IoT trong giao thông thông minh, đặt mục tiêu xây dựng nền tảng dữ liệu thống nhất, đồng bộ, phục vụ quản lý, điều hành và kết nối liên thông giữa các bộ, ngành và địa phương trong giai đoạn 2026–2035.
Theo Quyết định số 2692/QĐ-TTg ngày 11/12/2025, Đề án “Ứng dụng Internet vạn vật (IoT) trong lĩnh vực giao thông thông minh” được ban hành nhằm thiết lập nền tảng ứng dụng IoT thống nhất, an toàn, hiệu quả, phục vụ quản lý, điều hành và khai thác hệ thống giao thông thông minh do Bộ Xây dựng quản lý; đồng thời kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ quan liên quan.
HOÀN THIỆN HÀNH LANG PHÁP LÝ VÀ TIÊU CHUẨN KỸ THUẬT CHO ỨNG DỤNG IoT
Giai đoạn 2026–2028, Đề án đặt mục tiêu 100% các tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông hoàn thiện hệ thống thu phí điện tử không dừng; 100% dữ liệu thu phí được tích hợp vào hệ thống kết nối, chia sẻ dữ liệu giao thông thông minh dùng chung.
Tối thiểu hai thành phố được lựa chọn triển khai thí điểm Trung tâm điều hành thông minh tích hợp dữ liệu IoT giao thông và 90% văn bản pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về IoT trong giao thông được xây dựng, ban hành hoặc trình ban hành.
Giai đoạn 2029–2035, tối thiểu năm thành phố và mười tỉnh vận hành Trung tâm điều hành thông minh tích hợp dữ liệu IoT giao thông. 100% dữ liệu IoT giao thông được chuẩn hóa, sẵn sàng kết nối, chia sẻ liên thông giữa Bộ Xây dựng, Bộ Công an và các địa phương.
Tối thiểu 50% các tuyến giao thông chính như cao tốc và vành đai triển khai lắp đặt hạ tầng cảm biến IoT phục vụ quản lý, giám sát và bảo trì hạ tầng.
Để đáp ứng yêu cầu triển khai lâu dài, Đề án giao Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, Bộ Xây dựng chủ trì xây dựng Nghị định về thử nghiệm có kiểm soát đối với ứng dụng IoT trong giao thông thông minh theo Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Đồng thời, các bộ, ngành rà soát, bổ sung nội dung về chuyển đổi số, ứng dụng IoT trong các văn bản pháp luật; đề xuất cơ chế tài chính và kỹ thuật để nâng cấp, chuyển đổi hoặc xây mới hạ tầng IoT, đảm bảo liên thông dữ liệu trên phạm vi quốc gia.
Bộ Xây dựng cũng chủ trì hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật về IoT giao thông, gồm tiêu chuẩn kết nối và định danh thiết bị; tiêu chuẩn về nền tảng xử lý, phân tích, lưu trữ dữ liệu; tiêu chuẩn với thiết bị cảm biến, camera, radar, hệ thống thu phí, định vị và truyền dữ liệu, đảm bảo tương thích quốc tế.
XÂY DỰNG HẠ TẦNG, NỀN TẢNG DỮ LIỆU VÀ ỨNG DỤNG IoT TRONG QUẢN LÝ GIAO THÔNG
Trong giai đoạn 2026–2030, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp doanh nghiệp viễn thông và công nghệ thông tin triển khai nâng cấp hạ tầng truyền dẫn dữ liệu tốc độ cao, băng thông rộng, độ trễ thấp, ưu tiên sử dụng công nghệ 5G và mạng quang để bảo đảm kết nối liên tục cho các ứng dụng IoT. Mạng truyền thông chuyên dụng cho giao thông thông minh được tăng cường nhằm kết nối ổn định giữa thiết bị, trung tâm điều hành và nền tảng dữ liệu.
Các khu vực đô thị, tuyến cao tốc, bến xe sẽ được ưu tiên triển khai hạ tầng IoT đồng bộ, có khả năng mở rộng và đáp ứng nhu cầu truyền tải dữ liệu lớn. Bộ Xây dựng chủ trì ứng dụng IoT trong quản lý, điều hành giao thông thông minh trên các tuyến đường, cầu, hầm; theo dõi thời tiết, môi trường trên tuyến và tình trạng khai thác hạ tầng.
UBND các địa phương phối hợp Bộ Xây dựng, Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng cơ chế và nâng cấp Trung tâm điều hành thông minh để tích hợp ứng dụng IoT, kết nối với hệ thống quản lý giao thông thông minh. Tất cả dữ liệu IoT phải được tích hợp thống nhất với quy định về cơ sở dữ liệu ngành giao thông vận tải và dữ liệu đô thị thông minh, bảo đảm an toàn, an ninh thông tin.
Đề án cũng yêu cầu xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương để xác định trách nhiệm trong việc quản lý, vận hành, bảo trì và đảm bảo an ninh dữ liệu IoT. Bộ Khoa học và Công nghệ được giao xây dựng nền tảng tích hợp và kết nối dữ liệu với hệ thống giao thông thông minh đã đầu tư tại cao tốc Bắc – Nam phía Đông.
Bộ Công an xây dựng Trung tâm dữ liệu phục vụ quản lý, giám sát, xử lý vi phạm và điều hành giao thông trên phạm vi toàn quốc, khai thác dữ liệu từ hệ thống IoT.
Về triển khai ứng dụng, Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp công nghệ, trường đại học và viện nghiên cứu triển khai IoT trong: quản lý kết cấu hạ tầng giao thông; thu phí, kiểm soát tải trọng; bảo đảm an toàn giao thông; quản lý vận tải đa phương thức; cung cấp thông tin phục vụ người dân, doanh nghiệp; phát triển giao thông xanh và hỗ trợ phương tiện tự hành.
Cùng với đó, Bộ Xây dựng xây dựng bộ khung chỉ số đánh giá định lượng và định tính đối với ứng dụng IoT giao thông thông minh theo bốn nhóm tiêu chí: kinh tế, xã hội, môi trường và công nghệ. Bộ chỉ số này là căn cứ giám sát, đánh giá hiệu quả triển khai Đề án theo từng giai đoạn.
Đặc biệt, đề án khuyến khích huy động đa dạng nguồn lực, ưu tiên xã hội hóa, kết hợp ngân sách nhà nước với vốn tư nhân, ODA và hợp tác quốc tế để phát triển hạ tầng IoT giao thông thông minh. Doanh nghiệp công nghệ trong nước được khuyến khích tham gia phát triển thiết bị, nền tảng và dịch vụ IoT nhằm từng bước làm chủ công nghệ.
Đồng thời, có cơ chế ưu đãi, hỗ trợ nghiên cứu – phát triển cho doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học trong lĩnh vực IoT, AI, dữ liệu lớn và an ninh mạng, góp phần hình thành hệ sinh thái công nghệ phục vụ triển khai Đề án trên phạm vi toàn quốc.
-Đan Tiên
