Đó là thông tin trong “Báo cáo tình hình doanh nghiệp tháng 5/2025” do Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA) gửi tới UBND thành phố.
Cụ thể, liên quan đến thủ tục trong quá trình kinh doanh, các doanh nghiệp thường ngán ngại các cuộc thanh, kiểm tra, do các yêu cầu thanh, kiểm tra thường thiên về bắt lỗi thay vì hướng dẫn, hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp.
Ngoài ra, theo HUBA, doanh nghiệp gặp khó khăn khi đáp ứng các điều kiện nếu mua hàng của đơn vị có rủi ro về thuế, phải đảm bảo hàng tồn kho không vượt quá tỷ lệ quy định, phải đáp ứng các quy định về hóa đơn chứng từ (thời điểm xuất hóa đơn ngay khi thu tiền), về sổ sách kế toán, kê khai quyết toán thuế…
Trong đó, bất kỳ sai sót nào cũng có thể bị xử phạt với mức tiền phạt cao, có thể liên đới trách nhiệm hình sự.
Đối với thủ tục về đăng ký kinh doanh, cơ quan đăng ký kinh doanh yêu cầu doanh nghiệp phải có địa chỉ kinh doanh cụ thể, rõ ràng, có quyền sở hữu.
Thậm chí, nhiều trường hợp, cơ quan chức năng không chấp thuận việc đặt trụ sở doanh nghiệp tại các căn hộ chung cư, kể cả ở tầng trệt nơi độc lập với các căn hộ khác. Một số lĩnh vực còn yêu cầu chứng chỉ hành nghề, mà việc thi lấy chứng chỉ hành nghề tại một số ngành có tỷ lệ đạt chỉ trên dưới 20%…
Đáng chú ý, liên quan đến thủ tục khi giải thể doanh nghiệp, HUBA cho hay, khó khăn nhất là việc quyết toán đóng mã số thuế. Thời gian giải quyết thường khá lâu (nhất là đơn vị có rủi ro về thuế). Do đó, dẫn đến tình trạng “doanh nghiệp chết mà không chôn được”.
Trước những vấn đề trên, Hiệp hội kiến nghị Nhà nước tiếp tục cải cách thủ tục hành chính thông qua các giải pháp tăng cường tinh thần trách nhiệm, chú trọng thái độ phục vụ và đẩy mạnh chuyển đổi số. Đặc biệt, chú trọng đào tạo cho cán bộ công chức về chuẩn mực đạo đức công vụ và quy tắc xử sự để xây dựng nền hành chính mang tính phục vụ, kiến tạo nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu của quản lý nhà nước.
Phải có quy trình kiểm tra, đánh giá thường xuyên và có chính sách khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh đối với tất cả các cơ quan, đơn vị, cá nhân để phát huy nhân tố tích cực, chấn chỉnh những biểu hiện chưa tốt, giảm thiểu tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, né tránh công việc vẫn tồn tại trong một bộ phận công chức hiện nay, báo cáo của HUBA nêu.
Theo thống kê, trong 5 tháng đầu năm 2025, TPHCM có 13.894 doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký là 79.625 tỷ đồng, giảm 31,4% về số lượng và giảm 54% về vốn so với cùng kỳ năm 2024. Trong khi đó, vốn đăng ký bổ sung đạt 234.131 tỷ đồng, tăng 89,7%.
Thành phố cũng ghi nhận 1.534 doanh nghiệp giải thể (tăng 8,4%), 20.382 doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động (tăng 6,7%), và 7.583 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động – tương đương cùng kỳ.
Đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung thêm cơ chế hậu kiểm theo quản lý rủi ro, chứ không phải là kiểm tra tùy tiện, tùy hứng của cán bộ, gây mất thời gian của doanh nghiệp và dễ nảy sinh nhũng nhiễu, tiêu cực.
