Từ Askonomy đến Asko Platform - Hành trình xây dựng hệ sinh thái AI phục vụ doanh nghiệp Việt

Ra mắt lần đầu vào tháng 3/2023, Askonomy ban đầu được thiết kế để trở thành một “trợ lý thông tin kinh tế” thông minh, thay đổi trải nghiệm tiếp cận thông tin trong lĩnh vực kinh tế của bạn đọc.

Được ví như “cha đẻ” của trợ lý thông tin kinh tế Askonomy, ông Đào Quang Bính, Tổng Giám đốc, Tổng Thư ký Tòa soạn Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times, lý giải về cái tên của Askonomy. “Ask tức là hỏi, Askonomy tức là hỏi về kinh tế. A là chữ đầu tiên trong bảng chữ cái, cũng là tên viết tắt của lá bài cao nhất trong bộ bài tây (Át – Ace). Tôi mong muốn Askonomy sẽ giống như con Át chủ bài trong kế hoạch phát triển của tạp chí”, ông Đào Quang Bính chia sẻ.

Từ Askonomy đến Asko Platform - Hành trình xây dựng hệ sinh thái AI phục vụ doanh nghiệp Việt - Ảnh 3

So với ChatGPT, lý do ra đời của Askonomy bắt nguồn từ nhu cầu cung cấp thông tin chính xác một cách nhất quán, điều mà ChatGPT không thể đáp ứng trọn vẹn. “Mục tiêu của chúng tôi là xây dựng một hệ thống lưu trữ kiến thức có khả năng cung cấp thông tin chính xác cho người dùng bất kể thời điểm truy cập. Thay vì tìm kiếm thông tin từ các nguồn khác nhau, người dùng tương lai sẽ tập trung vào việc sử dụng Askonomy để truy cập câu trả lời chính xác và cập nhật”, ông John Harding, Phụ trách biên tập tiếng Anh ấn phẩm Vietnam Economic Times thuộc Tạp chí Kinh tế Việt Nam, cho biết.

Sự xuất hiện của “trợ lý thông tin kinh tế” Askonomy được đánh giá không chỉ giúp tạo thêm giá trị gia tăng cho phiên bản số của VnEconomy, mà còn được kỳ vọng mang đến một cuộc cách mạng về việc truyền tải tin tức báo chí bằng công nghệ.

Thay vì đọc, nghe, nhìn để thu thập thông tin, bạn đọc có thể “trò chuyện” để có được thông tin. Thay vì tiếp xúc với từng tác phẩm báo chí riêng lẻ, hoặc dành thời gian tìm kiếm một chuỗi tác phẩm báo chí có liên quan đến một chủ đề, thì với sự hỗ trợ của Askonomy, gần như ngay lập tức, độc giả có thể khai thác thông tin từ kho tư liệu khổng lồ của một cơ quan báo chí. Thay vì phải tập trung tâm trí, chắt lọc thông tin mình quan tâm và mất khá nhiều thời gian thì với Askonomy, bạn đọc có thể hỏi ngay những nội dung mình đang cần.

Ở Việt Nam, Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy được ghi nhận là đã đi tiên phong trước cả những tờ báo nổi tiếng thế giới khi tháng 3/2023 cho ra mắt Smartchat Askonomy giúp bạn đọc hỏi đáp nội dung từ Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy và một năm sau thì cho ra mắt phiên bản Asknomy mới sử dụng mô hình ngôn ngữ riêng thay cho ChatGPT.

Từ Askonomy đến Asko Platform - Hành trình xây dựng hệ sinh thái AI phục vụ doanh nghiệp Việt - Ảnh 4

“Để tự chủ về công nghệ, giảm chi phí và tăng cường độ chính xác, chúng tôi đã cùng nhau phát triển mô hình ngôn ngữ riêng dựa vào dữ liệu của Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy. Mô hình ngôn ngữ này nhỏ hơn so với ChatGPT nhiều lần và có thể được triển khai trên server với cấu hình thấp. Server được đặt tại Việt Nam để hoàn toàn đảm bảo độ bảo mật và quyền riêng tư của người dùng”, TS. Trung Huỳnh, nhà sáng lập của Actable AI, chia sẻ về quyết định và yêu cầu được cho là mang tính bước ngoặt của Ban lãnh đạo tạp chí và “cha đẻ” của Smartchat này. Askonomy cũng sử dụng mô hình 7 tỷ tham số và được đào tạo trên bộ dữ liệu song ngữ của VnEconomy, Tạp chí Kinh tế Việt Nam và Vietnam Economic Times với 2.5 nghìn tỷ tokens.

Sau một thời gian thử nghiệm và ứng dụng Askonomy vào công việc sản xuất nội dung của báo, ngoài trả lời câu hỏi, Askonomy còn có thể vẽ biểu đồ, so sánh dữ liệu, giúp trực quan hóa thông tin một cách hiệu quả. Thêm vào đó, chức năng dịch và tóm tắt của Askonomy cũng được đánh giá cao nhờ mô hình ngôn ngữ tiếng Việt chuyên biệt về kinh tế. Các tính năng này đang được Tạp chí Kinh tế Việt Nam sử dụng nhằm gia tăng tần suất xuất bản tạp chí tiếng Anh Vietnam Economic Times từ 1 số/tháng lên 4 số/tháng.

Askonomy ra đời trong bối cảnh thị trường chatbot AI có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Một thống kê từ TBRC Business Research cho thấy, quy mô thị trường chatbot AI đã tăng vọt từ 6,65 tỷ USD năm 2023 lên 8,6 tỷ USD năm 2024. Tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) ghi nhận ở mức 29,2%. Cũng trong báo cáo thống kê của TBRC Business Research, thị trường này còn tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong 4-5 năm tới. Cụ thể, đến năm 2028 quy mô thị trường có thể đạt 24,08 tỷ USD, CAGR chạm mốc 29,4%.

Những chatbot đại chúng được sử dụng rộng rãi như ChatGPT cũng có những yếu điểm nhất định về tính xác thực của thông tin, khó tích hợp nghiệp vụ, không triển khai on-premise (hỗ trợ lưu trữ dữ liệu tại chỗ, vì hạ tầng cực lớn nên chủ yếu dùng đám mây – cloud) và có thể không đáp ứng bảo mật thông tin và quyền riêng tư.

Thêm vào đó, ChatGPT được đánh giá là tốn chi phí rất cao. Theo Hiệp hội Nhà khoa học dữ liệu (ADaSci), chỉ riêng việc đào tạo GPT-3 với 175 tỷ tham số đã tiêu thụ khoảng 1.287 MWh (megawatt-giờ) điện – tương đương mức tiêu thụ năng lượng của một hộ gia đình Mỹ trung bình trong 120 năm. Đó là chưa kể lượng điện tiêu thụ sau khi mô hình được triển khai sử dụng.

Từ Askonomy đến Asko Platform - Hành trình xây dựng hệ sinh thái AI phục vụ doanh nghiệp Việt - Ảnh 5

Mô hình ngôn ngữ nhỏ và chuyên biệt (SML) và các giải pháp AI tùy chỉnh, được thiết kế để phù hợp với nhu cầu cụ thể được các chuyên gia dự đoán sẽ là đột phá tiếp theo của AI. Ông Steve McMillan, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Teradata, một trong những nền tảng phân tích đám mây lớn, tập trung vào tích hợp dữ liệu và AI đáng tin cậy, đã chia sẻ với truyền thông quốc tế một hướng đi khác cho các doanh nghiệp. Theo đó, ông McMillan tin rằng, trong tương lai các mô hình ngôn ngữ vừa và nhỏ, cùng các môi trường được kiểm soát như LLM chuyên biệt cho từng lĩnh vực, sẽ mang lại những giải pháp tốt hơn rất nhiều.

ADaSci cũng ước tính rằng việc triển khai hoàn chỉnh một mô hình LLM nhỏ hơn với 7 tỷ tham số cho 1 triệu người dùng chỉ tiêu tốn 55,1 MWh – chưa đến 5% so với mô hình lớn. Điều này chứng minh rằng việc chọn các mô hình nhỏ hơn, như gợi ý của ông McMillan, có thể giúp tiết kiệm đáng kể chi phí năng lượng.

Thay vì cung cấp kiến thức đa dạng và rộng lớn như các LLM thông thường, SLM theo lĩnh vực tập trung vào một loại kiến thức chuyên biệt. Các mô hình này được đào tạo sâu trong một lĩnh vực cụ thể, giúp đưa ra phản hồi chính xác hơn và phù hợp với vai trò của người dùng và Askonomy đang được xây dựng theo hướng này.

Theo các nhà phát triển, Askonomy cố gắng giảm thiểu các yếu điểm của các chatbot đại chúng để mang lại các câu trả lời chuẩn xác cho người đọc, đồng thời tiết kiệm chi phí. “Sau khi triển khai Askonomy trên server riêng, chi phí của chúng tôi có thể giảm đến 10x so với việc nếu phải sử dụng API từ OpenAI”, TS. Trung Huỳnh cho biết.

Cùng với việc được phát triển nhằm cung cấp một phương thức “đọc báo mới” cho độc giả của VnEconomy trong và ngoài nước, ông Đào Quang Bính kỳ vọng Askonomy cũng sẽ được triển khai như một dịch vụ theo nhu cầu, đặt hàng riêng của các doanh nghiệp tại Việt Nam và ở khu vực Đông Nam Á trong tương lai khi muốn ứng dụng GenAI để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ phục vụ chính hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp hoặc tạo ra các sản phẩm có tính thương mại hóa cao.

Các chatbot này hướng tới phục vụ các doanh nghiệp có nhiều dữ liệu và đang tìm kiếm các công cụ và sản phẩm công nghệ giúp họ tối ưu hoá các bài toán sản xuất, kinh doanh với chi phí hợp lý nhất.

“Chúng tôi muốn mượn hình ảnh của những chú kiến khi nói về việc phát triển các ứng dụng AI của mình. Kiến được biết tới là loài vật bé nhỏ nhưng chăm chỉ. Với sức mạnh của cả đàn kiến có thể mang lại những kết quả kinh ngạc và tạo ra nhiều giá trị to lớn”, ông Đào Quang Bính chia sẻ.

Từ Askonomy đến Asko Platform - Hành trình xây dựng hệ sinh thái AI phục vụ doanh nghiệp Việt - Ảnh 6

Từ Smartchat Askonomy ban đầu, Tạp chí Kinh tế Việt Nam/ VnEconomy và Actable AI Việt Nam hiện đã phát triển cả bộ ứng dụng AI với tên gọi Asko Platform, gồm nhiều công cụ khác nhau: lĩnh vực thông tin kinh tế, như: công cụ dịch thuật chuyên ngành kinh tế (AskoVerse), công cụ tóm tắt dữ liệu kinh tế (AskoBrief); các ứng dụng hướng đến nhu cầu đa dạng của người dùng, như: công cụ chuyển đổi văn bản thành giọng nói (AskoVocal), công cụ chuyển đổi giọng nói thành văn bản (AskoScript), công cụ phiên dịch ảo theo thời gian thực (real-time) (AskoRT).

AskoVerse và AskoBrief, bộ đôi trợ lý AI thông minh, được kỳ vọng sẽ “thổi một luồng gió mới” vào các tác vụ xử lý thông tin kinh tế. Với AskoVerse, việc dịch thuật các tài liệu chuyên ngành trở nên đơn giản và chính xác hơn bao giờ hết nhờ mô hình ngôn ngữ tiếng Việt độc quyền, được đào tạo trên lượng dữ liệu khổng lồ và hiểu sâu ngữ cảnh.

Còn AskoBrief với khả năng tóm tắt tài liệu siêu tốc, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả làm việc. Cả hai công cụ được thiết kế để đáp ứng các nhu cầu xử lý thông tin kinh tế của doanh nghiệp và người dùng cá nhân và đều đảm bảo bảo mật tuyệt đối cho thông tin của khách hàng.

Nhóm các ứng dụng hướng đến nhu cầu đa dạng của các khách hàng cũng đã và đang được hoàn thiện, dự kiến tung ra thị trường vào năm tới. Theo các nhà phát triển, AskoVocal được kỳ vọng sẽ mang đến trải nghiệm giọng nói tự nhiên chưa từng có nhờ đột phá trong công nghệ AI dành riêng cho tiếng Việt.

Với kho tàng giọng nói đa dạng, từ truyền thống đến hiện đại, AskoVocal không chỉ đọc trơn tru văn bản tiếng Việt mà còn thành thạo cả tiếng Anh, tạo nên những đoạn hội thoại đa ngôn ngữ chân thực.

Đặc biệt, khả năng kết hợp nhiều giọng khác nhau trong cùng một đoạn hội thoại và tùy biến giọng nói theo yêu cầu đã mở ra vô vàn ứng dụng sáng tạo, từ sản xuất nội dung, thuyết trình, đến hỗ trợ khách hàng.

Trong khi đó, AskoScript, công cụ chuyển đổi giọng nói thành văn bản thông minh, mở ra vô vàn ứng dụng trong cuộc sống và làm việc. Từ việc ghi chú ý tưởng, phỏng vấn, họp hành, đến việc tạo nội dung cho các kênh truyền thông, AskoScript đều đáp ứng tốt. Với khả năng tùy chỉnh dữ liệu, AskoScript trở thành trợ lý đắc lực cho mọi ngành nghề.

Với AskoRT, công cụ dịch thuật đa ngôn ngữ, các nhà phát triển kỳ vọng ứng dụng có thể giúp mở ra cánh cửa giao tiếp toàn cầu. Từ các cuộc họp kinh doanh quan trọng đến những chuyến du lịch khám phá, AskoRT luôn sẵn sàng hỗ trợ người dùng trong thời gian thực (Real Time).

Ứng dụng có khả năng nhận diện và dịch trực tiếp lời nói của người dùng sang văn bản ngôn ngữ đích chỉ trong vài giây, và giúp xoá bỏ rào cản ngôn ngữ nhanh chóng mà không cần qua bước trung gian. AskoRT cũng tối ưu cho tiếng Việt và nhiều ngôn ngữ khác trên toàn thế giới, từ các ngôn ngữ phổ biến như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nhật đến các ngôn ngữ khu vực.

Với sự hỗ trợ của các đối tác, VnEconomy và Actable AI Việt Nam đang nỗ lực đưa Askonomy và các giải pháp AI khác trong Asko Platform đến gần hơn với người dùng thông qua các thiết bị di động trong tương lai.