Ông LeCun được cho là đang trong giai đoạn đầu đàm phán huy động vốn cho dự án “mô hình thế giới” (world model)…
Giám đốc khoa học trí tuệ nhân tạo (AI) của Meta, ông Yann LeCun, một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực AI, được cho là đã thông báo với đồng nghiệp về kế hoạch rời Meta để thành lập startup riêng.
Financial Times đưa tin ông LeCun đang trong giai đoạn đầu đàm phán huy động vốn cho dự án mới “mô hình thế giới” (world model). Đây là công nghệ giúp AI hiểu được các quy luật vận hành của thế giới thực, từ đó dự đoán và chuẩn bị cho những tình huống có thể xảy ra giống như cách con người suy nghĩ và hành động.
Tại một hội nghị về AI gần đây, ông LeCun nhận định các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) hiện nay vẫn chưa thể vượt qua giới hạn để đạt trí thông minh tương đương con người. Ông cho rằng cần thêm những bước tiến đột phá trong công nghệ AI để hướng tới mục tiêu này.
Ngoài văn bản, AI phải có khả năng hiểu và học từ thế giới vật chất thông qua các giác quan nhân tạo, đặc biệt là hình ảnh và video, để có thể suy nghĩ và hành động như con người thật sự.
Ông LeCun hiện đã 65 tuổi. Ông gia nhập Meta vào tháng 12/2013 với vai trò Giám đốc của Facebook AI Research (FAIR). Ngoài công việc tại Meta, ông còn là Giáo sư tại Đại học New York, giảng dạy về khoa học dữ liệu, khoa học máy tính, khoa học thần kinh và kỹ thuật điện – máy tính.
Việc rời công ty của vị Giám đốc khoa học trí tuệ nhân tạo của Meta diễn ra trong bối cảnh công ty mẹ của Facebook – Meta đang trải qua những thay đổi sâu rộng về chiến lược AI.
CEO Meta Mark Zuckerberg định hướng tập trung vào các mô hình ngôn ngữ lớn và sản phẩm AI, đặc biệt sau khi Llama 4 của Meta không đạt kỳ vọng, tụt hậu so với OpenAI và Google. Cần lưu ý rằng, ông LeCun lại có quan điểm hoài nghi về các mô hình ngôn ngữ lớn, cho rằng chúng khó đạt khả năng lập luận và lập kế hoạch ở cấp độ con người.
Vào tháng 6, Meta đã đầu tư 14,3 tỷ USD vào công ty ghi nhãn dữ liệu Scale AI và bổ nhiệm Alexandr Wang, CEO 28 tuổi của Scale AI, lãnh đạo bộ phận mới Meta Superintelligence Labs.
Điều này đã tạo ra những thay đổi trong công việc của nhà khoa học LeCun. Ông LeCun hiện phải báo cáo công việc cho Alexandr Wang, thay vì Giám đốc sản phẩm Chris Cox như trước.
Theo Fortune, nhiều nhân viên cũ cho biết Facebook AI Research, bộ phận do ông LeCun lãnh đạo, đã “chết dần” khi công ty ưu tiên các dự án AI thương mại hơn nghiên cứu dài hạn. Hơn một nửa nhà nghiên cứu Llama ban đầu đã rời Meta, và vào tháng 10, Meta cắt giảm khoảng 600 vị trí trong bộ phận AI.
Geoffrey Hinton và Yoshua Bengio, cùng với Yann LeCun, ba nhà khoa học “khai sinh” lĩnh vực mạng nơ-ron sâu (deep learning), đã nhận Giải Turing 2018 được xem như “Nobel ngành máy tính”, cho những đột phá trong nghiên cứu của mình. Công nghệ của họ là tiền đề để mở đường cho sự bùng nổ AI hiện nay.
Ông Yann LeCun sinh ngày 8/7/1960 tại Soisy-sous-Montmorency, Pháp, trong một gia đình có cha là kỹ sư, người đã khơi dậy niềm đam mê điện tử ở ông từ nhỏ. Ông tốt nghiệp kỹ sư điện năm 1983 tại Trường ESIEE Paris, trước khi học tiếp tiến sĩ khoa học máy tính tại Đại học Pierre et Marie Curie.
Luận án của ông hoàn thành năm 1987 về các mô hình học kết nối – tiền thân của thuật toán truyền ngược (backpropagation) để đào tạo mạng thần kinh.
Khi mạng nơ-ron còn bị coi là lý thuyết hàn lâm, ông LeCun đã dành một năm sau tiến sĩ nghiên cứu cùng Geoffrey Hinton tại Đại học Toronto. Năm 1988, ông gia nhập ATT Bell Labs, phát triển mạng nơ-ron tích chập (CNN), bước đột phá giúp máy tính xử lý thông tin thị giác, mở đường cho các ứng dụng AI trong nhận diện hình ảnh, video và giọng nói.
Từ giữa những năm 1990, hệ thống nhận diện chữ số viết tay do Yann LeCun phát triển dựa trên CNN, đã hiệu quả đến mức NCR, công ty công nghệ của Mỹ chuyên về các giải pháp liên quan đến giao dịch tài chính, đã áp dụng công nghệ của ông trong các máy đọc séc ngân hàng, xử lý khoảng 10–20% tổng số séc tại Mỹ lúc bấy giờ.
-Hạ Chi
