Hàng chục năm tuyệt vọng chống hàng giả
Thông tin tại Toạ đàm “Chống hàng giả, hàng gian – Làm sạch thị trường, bảo vệ niềm tin” do báo Người lao động tổ chức ngày 2/7, ông Nguyễn Ngọc Tý, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Thời trang Nón Sơn cho hay, thương hiệu này được hình thành 30 năm thì cũng ngần ấy năm phải tuyên chiến với hàng giả.
Các mặt hàng của Nón Sơn bị làm giả một cách tinh vi và được bán ra thị trường với giá rất rẻ. Bên cạnh những thiệt hại về tài chính, thiệt hại không thể đo đếm được chính là niềm tin của người tiêu dùng đối với thương hiệu.
“Một đơn vị có nhà máy, công nhân và ngày đêm sản xuất hàng giả thì trách nhiệm chính quyền sở tại ở đâu?”, ông Tý đặt câu hỏi và khẳng định chính quyền địa phương phải kiểm soát trực tiếp các đơn vị đó, không thể đẩy hoàn toàn vấn đề hàng giả lên cấp Trung ương hay chuyển cho các cơ quan chức năng quản lý.
“Thị trường quá rộng lớn, nếu không theo sát từ địa phương thì rất khó. Do đó, cần sự liên thông pháp chế giữa các cơ quan thực thi pháp luật trong cuộc chiến chống hàng giả”, ông nói.
Đồng cảnh ngộ với thương hiệu Nón Sơn, bà Phạm Bảo Ân, đại diện Công ty Võng xếp Duy Lợi cho hay, doanh nghiệp gần như tuyệt vọng khi chiến đấu với hàng gian, hàng giả. Hơn 20 năm qua, thương hiệu có độ nhận diện lớn với người tiêu dùng đã bị xâm hại sở hữu trí tuệ, làm giả, làm nhái rất nhiều. Do đó, doanh nghiệp không thể phát triển được.
Bà Ân mong rằng, cơ quan chức năng khi tiếp nhận thông tin về hàng giả, hàng nhái trên thị trường cần quy trình xử lý nhanh chóng hơn và hình thức xử phạt phải mang tính răn đe mạnh hơn.
Cuộc chiến lâu dài
Ở góc độ cơ quan chức năng, nêu lý do hàng giả vẫn tồn tại dai dẳng trên thị trường, ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TPHCM khẳng định, thủ đoạn làm hàng giả, hàng nhái đang thực sự tinh vi. Thậm chí, các đối tượng sản xuất cả tem chống hàng giả và bao bì không thể phân biệt bằng mắt thường.
Ngoài ra, các đối tượng phạm pháp đã chuyển dịch phương thức hoạt động. Thay vì bày bán hàng ở chợ, các đối tượng tận dụng lợi thế của thương mại điện tử với tính ẩn danh địa điểm kho hàng, địa chỉ người bán hàng. Các đối tượng cũng sử dụng người nổi tiếng để quảng cáo hàng trên mạng xã hội, tiếp cận sâu với cộng đồng người tiêu dùng.
Cũng theo ông Đạt, đối tượng vi phạm cũng nghiên cứu rất sâu về pháp luật. Do đó, chính cơ quan chức năng khi thực hiện kiểm tra cũng không được lạm quyền và tuỳ tiện. Nếu không, những kẻ phạm pháp sẽ tìm mọi biện pháp gây khó khăn cho cơ quan chức năng.
Nói về hoạt động thanh, kiểm tra doanh nghiệp, bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM cho biết, mỗi năm, lực lượng quản lý thị trường hay thanh tra của các sở, ngành phải lập danh sách các điểm sẽ tới thanh tra. Danh sách này được nộp lên thanh tra thành phố phê duyệt để tránh trùng lắp giữa các đơn vị. Đây là điều cần thiết. Tuy nhiên, sau khi được duyệt kế hoạch, lực lượng thanh tra phải làm công văn báo cho doanh nghiệp thời gian tới kiểm tra.
“Mọi thứ đang khôi hài. Quy trình này liệu có hiệu quả không? Thanh tra mà khua chiêng gõ mõ thì rất khó. Chính vì được báo trước nên hình thức thanh tra theo kế hoạch chỉ có thể xử phạt hành vi sản xuất, kinh doanh không có giấy tờ chứ không thể bắt quả tang doanh nghiệp vi phạm”, bà Lan giải thích về bất cập trong hoạt động chuyên môn.
Trái lại, nếu thực hiện thanh tra đột xuất thì đến thời điểm cuối năm, các đơn vị cũng cần báo cáo và trình chứng cứ cho việc thanh tra đột xuất. Đây lại là một quy trình phức tạp khác. “Điều này tạo nên thiên đường của những kẻ làm biếng. Bởi, nếu không làm gì thì không phải báo cáo và không sợ sai. Nếu làm nhiều thì lại bị hỏi sao đi thanh tra, kiểm tra nhiều”, bà nói thêm.
Vị lãnh đạo Sở cho rằng, trách nhiệm lớn nhất trong chống hàng giả, hàng nhái hiện nay thuộc về cơ quan quản lý nhà nước. Tăng chất lượng, số lượng đội ngũ quản lý để xử lý mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả là điều cần thiết.
Bên cạnh đó, trách nhiệm của doanh nghiệp là phải biết làm ăn chân chính, chấp nhận kiếm tiền ít nhưng lâu bền chứ không phải bỏ vốn đầu tư ít mà muốn thu nhiều lợi nhuận. Một sản phẩm có giá vốn mười mấy nghìn nhưng bán ra tới vài trăm nghìn.
“Tôi bật TikTok thấy họ quảng cáo kem trộn bỏ vào thau trộn. Người bán thì giàu có, họ khoe kim cương, hột xoàn. Xem mà không thể chịu nổi, vậy mà vẫn có người mua hàng”, bà Lan nói và khẳng định chính nhận thức của cộng đồng cũng cần thay đổi. Người tiêu dùng không chấp nhận thuốc, thực phẩm giả nhưng vẫn chấp nhận hàng hiệu giả.
Đồng quan điểm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TPHCM khuyên người tiêu dùng hãy thông thái, mua hàng ở những nơi có uy tín, doanh nghiệp kinh doanh đàng hoàng, lâu dài. Nói không với hàng giả, hàng nhái sẽ khiến các mặt hàng này không thể tiêu thụ trên thị trường.
“Làm sạch thị trường là cuộc chiến lâu dài. Chống hàng giả, hàng gian không thể chỉ dùng một chiến dịch hay một cuộc tổng công kích mà có thể chấm dứt được”, vị này nói.
