Doanh nghiệp và người tiêu dùng băn khoăn

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến góp ý dự thảo Thông tư quy định lộ trình áp dụng tỉ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống tại Việt Nam.

Doanh nghiệp bán lẻ than khó chuyển đổi xăng E10

Dự thảo quy định kể từ ngày 1-1-2026, xăng sinh học được pha chế, phối trộn, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới dùng động cơ xăng trên toàn quốc là xăng E10. Từ ngày 1-1-2031, cả nước sẽ chuyển sang sử dụng xăng E15 hoặc xăng sinh học với tỉ lệ phối trộn khác do Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định căn cứ theo thực trạng phát triển phương tiện cơ giới, điều kiện phát triển kinh tế – xã hội, điều kiện sản xuất, nhập khẩu nhiên liệu sinh học, xăng sinh học và bảo đảm an ninh năng lượng.

Trong lộ trình chuyển đổi, từ ngày 1-8-2025, các doanh nghiệp đầu mối như Petrolimex, PVOIL bắt đầu bán thử xăng E10. Ông Lê Trung Hưng, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PVOIL), PVOIL đã thí điểm bán xăng khoáng E10 tại các địa phương như: Hải Phòng, Hà Nội. Thời gian tới, PVOIL tiếp tục thí điểm tại khu vực miền Trung.

Theo đại diện PVOIL, doanh nghiệp cần thời gian để chuẩn bị cơ sở pha chế, hạ tầng và một số hạng mục đầu tư để tăng dung tích sức chứa ethanol và các bồn trộn. Thời điểm 1-1-2026 là phù hợp để triển khai sử dụng xăng E10. Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay, theo ông Hưng, chính là sự đồng thuận của người tiêu dùng.

Bên cạnh Petrolimex, PVOIL, Saigon Petro cũng đang thí điểm kinh doanh xăng E10 tại Cần Thơ, đồng thời quan sát tín hiệu thị trường.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu băn khoăn trước lộ trình chuyển đổi này. Ông Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Công ty TNHH Hải Âu Phát, nói doanh nghiệp xăng dầu nhỏ lẻ sẽ gặp nhiều khó khăn, bởi phải đầu tư mới thiết bị phù hợp với xăng E10. Chỉ riêng một trụ bơm, suất đầu tư đã lên đến gần 500 triệu đồng. Ngoài ra, còn phải xin giấy phép xây dựng, điều kiện kinh doanh xăng dầu, phòng cháy chữa cháy… cũng mất nhiều thời gian. Vì thế, việc chuyển đổi cần có kế hoạch phù hợp. Bên cạnh đó, cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ để doanh nghiệp chuyển đổi.

Đây cũng là một trong những lý do mà theo ông Văn Tấn Phụng, Chủ tịch Hiệp hội dầu khí Đồng Nai, các doanh nghiệp xăng dầu nhỏ lẻ đến thời điểm này chưa dám mạo hiểm đầu tư để mở bán xăng E10. Bài học từ xăng E5 trước đó đã gây thiệt hại cho các doanh nghiệp, bởi loại xăng này chỉ mở bán được một thời gian ngắn thì bị “khai tử” vì không được người tiêu dùng chấp nhận.

Vì thế, ông Văn Tấn Phụng kiến nghị việc chuyển đổi này phải có lộ trình phù hợp, từ 1 – 2 năm.

Kêu gọi sự đồng thuận chuyển đổi xăng E10

Tại Hội thảo quốc tế về nhiên liệu sinh học tại Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Phát triển nhiên liệu sinh học trong thời kỳ mới – Những nhiệm vụ trọng tâm để kiến tạo tương lai nhiên liệu bền vững cho Việt Nam” tổ chức ngày 27-8, ông Đào Duy Anh, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) khẳng định việc chuyển sang sử dụng xăng E10 từ ngày 1-1-2026 sẽ là một bước quan trọng trong lộ trình phát triển nhiên liệu sinh học của Việt Nam.

Dù vậy, theo ông Đào Duy Anh, thành công của lộ trình này đòi hỏi sự đồng hành của nhà nước, doanh nghiệp, các nhà khoa học và toàn xã hội. Bên cạnh đó rất cần sự ủng hộ tích cực của người dân để chung tay thực hiện mục tiêu năng lượng bền vững, hướng tới một tương lai xanh cho đất nước.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, để hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhiên liệu sinh học, tiến tới thay thế hoàn toàn xăng khoáng, chúng ta cần phải vượt qua những thách thức lớn về công nghệ, chính sách và thị trường. Cùng với đó, phải nâng cao năng lực sản xuất nhiên liệu sinh học trong nước vì hiện nay, chúng ta mới đáp ứng khoảng 40% nhu cầu cho pha chế xăng E10. Điều này cũng đặt ra yêu cầu cấp bách về mở rộng vùng nguyên liệu, nâng công suất sản xuất ethanol; đồng thời xây dựng cơ chế, chính sách đủ mạnh, khả thi để khuyến khích sản xuất, nhập khẩu và dự trữ chiến lược nguồn nhiên liệu sinh học.

Trước băn khoăn về lộ trình thay thế, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng cần đánh giá đúng thực trạng và khả năng sẵn sàng về công nghệ sản xuất và hạ tầng lưu trữ, phối trộn, pha chế, vận chuyển, phân phối xăng sinh học của các doanh nghiệp trong nước. Từ đó, đề xuất lộ trình áp dụng, chuyển đổi phù hợp.

Dựa trên cơ sở đánh giá này, Bộ Công Thương cho rằng thời điểm khả thi áp dụng chuyển đổi xăng khoáng sang xăng sinh học E10 là từ đầu năm 2026. Sau đó, sẽ nâng tỉ lệ pha trộn cao hơn, tiến tới thay thế hoàn toàn xăng khoáng khi điều kiện cho phép.