Nhiều nhà đầu tư, tổ chức tài chính trong và ngoài nước vừa tiếp tục gửi thư kiến nghị khẩn cấp lần 2 tới Chính phủ, Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các cơ quan liên quan, yêu cầu giữ nguyên giá mua điện ưu đãi (FIT) và ngày vận hành thương mại (COD) đối với 173 dự án điện gió và điện mặt trời.
Theo thư kiến nghị, 173 dự án này đã được công nhận COD trước hoặc trong năm 2021 nhưng chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu xây dựng tại thời điểm COD. Dù vậy, theo các nhà đầu tư, các quy định pháp lý có hiệu lực thời điểm đó không bắt buộc phải có văn bản nghiệm thu mới được công nhận COD.
Một dự án điện gió ở Ninh Thuận
Tuy nhiên, từ tháng 1-2025, EVNEPTC – đơn vị mua bán điện thuộc EVN đã bắt đầu tạm giữ một phần tiền thanh toán và áp dụng biểu giá tạm thời thấp hơn giá FIT đã cam kết trong hợp đồng. Thậm chí, có đề xuất hồi tố ngày COD về thời điểm có văn bản nghiệm thu, khiến giá điện có thể bị điều chỉnh giảm.
Các nhà đầu tư cho rằng việc này không chỉ vi phạm hợp đồng mua bán điện, mà còn trái với Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 233/NQ-CP của Chính phủ – đều nhấn mạnh nguyên tắc không hồi tố, tôn trọng hợp đồng và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư ngay tình.
“Nguồn thu từ bán điện là dòng tiền sống còn giúp doanh nghiệp trả nợ ngân hàng, chi phí vận hành và đảm bảo nghĩa vụ thuế. Nếu bị cắt giảm, chúng tôi đứng trước nguy cơ mất khả năng thanh toán và phá vỡ cam kết với đối tác tài chính trong và ngoài nước” – đại diện một nhà đầu tư quốc tế nêu rõ.
Một dự án điện mặt trời ở Long An
Theo thống kê, tổng công suất bị ảnh hưởng lên đến hơn 6.000 MWp, với tổng vốn đầu tư trên 13 tỉ USD – trong đó có khoảng 4 tỉ USD là vốn nước ngoài từ các quốc gia như Nhật Bản, Singapore, Anh, Pháp, Hàn Quốc, Trung Quốc…
Các nhà đầu tư đề nghị Chính phủ giữ nguyên ngày COD đã công nhận, thực hiện thanh toán đúng giá FIT trong hợp đồng và không áp dụng hồi tố quy định mới. “Việc giữ cam kết sẽ thể hiện sự nhất quán trong chính sách, bảo vệ uy tín quốc gia và thu hút đầu tư bền vững vào năng lượng sạch” – nội dung kiến nghị nêu rõ.
