Năm 2022, từ sản phẩm tre nứa đặc trưng của quê hương, chị Rơ Mah H’Dịu nảy ra ý tưởng thành lập làng nghề thanh niên đan lát rổ, rá, gùi.
Mô hình này hướng tới 3 nhóm: thanh niên mong muốn khởi nghiệp tại quê hương; thanh niên chưa có việc làm và thanh niên khuyết tật chưa có định hướng.
Để biến ý tưởng thành hiện thực, chị H’Dịu đã kêu gọi các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác tham gia đào tạo nghề; quy hoạch vùng trồng nguyên liệu tre; xây dựng nhà trưng bày sản phẩm, mô hình trình diễn quy trình đan lát của các nghệ nhân kết hợp với du lịch sinh thái.
Ngoài các sản phẩm đan lát truyền thống, làng nghề sẽ đa dạng mẫu mã sản phẩm, đáp ứng thị hiếu xã hội như: đèn ngủ, lẵng hoa, giỏ trang trí…
Để lớp trẻ có những trải nghiệm thực tế và khơi dậy niềm yêu thích với nghề đan lát, giúp họ hiểu rõ hơn về các giá trị truyền thống và có trách nhiệm trong việc duy trì bản sắc văn hóa địa phương, cuối tuần, chị H’Dịu tập hợp thanh thiếu nhi tại nhà văn hóa cộng đồng để nghệ nhân, già làng truyền dạy kỹ thuật đan lát, diễn tấu cồng chiêng.
Xã cũng đã thành lập Câu lạc bộ đàn T’rưng, góp phần nuôi dưỡng niềm yêu thích văn hóa truyền thống.
Không chỉ thu hút thanh niên, chị H’Dịu còn tổ chức các buổi trải nghiệm văn hóa truyền thống, giới thiệu nghề đan lát gùi cho học sinh. Các chương trình văn nghệ, buổi trải nghiệm dã ngoại, các trò chơi liên quan đến đan lát và trò chơi dân gian được lồng ghép khéo léo, tạo nên sự hứng thú cho các em.
Từ năm 2022 đến nay, những hoạt động này đã thu hút sự hưởng ứng, tham gia của đông đảo thanh niên tại các thôn làng; hơn 700 em học sinh tại các trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn.
Anh Kpuih Thuận (làng Lung Prông, xã Đức Cơ) chia sẻ: “Mình thấy ý tưởng, mô hình làng nghề thanh niên rất có ý nghĩa. Mình và các bạn trẻ trong làng rất vui khi được tham gia mô hình, vừa có thêm thu nhập lại có thể chung tay gìn giữ nghề đan lát truyền thống của đồng bào Gia Rai”.
Tuy nhiên, theo chị H’Dịu, ý tưởng đang trong giai đoạn đầu triển khai nên không tránh khỏi khó khăn về nguồn nhân lực và tài chính. Đặc biệt, các hoạt động trải nghiệm hiện nay phần lớn dựa trên sự hỗ trợ của người dân địa phương, chưa có nguồn đầu tư hỗ trợ cũng như tư vấn chuyên môn cho dự án.
Cùng với đó, số nghệ nhân tham gia đan lát cũng đã lớn tuổi nên làm ra sản phẩm cũng ít dần về số lượng, hạn chế về mẫu mã.
Do đó, mô hình mới thực hiện được ở quy mô nhỏ, tập trung sản xuất gùi, nia… chủ yếu bán cho khách du lịch. “Tới đây tôi sẽ tập trung sáng tạo nhiều sản phẩm có tính ứng dụng cao hơn, như đàn T’rưng, giỏ tre, hộp đựng bút… để mở rộng đối tượng khách hàng cũng như thị trường tiêu thụ”, chị H’Dịu nói.
Ý tưởng làng nghề thanh niên đan lát giúp chị Rơ Mah H’Dịu giành giải Nhất cuộc thi Ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp lần VI năm 2022, lọt top 40 Chung kết dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn năm 2023 do Trung ương Đoàn tổ chức.
Với những đóng góp vì cộng đồng, chị vinh dự là một trong 100 cán bộ Đoàn tiêu biểu toàn quốc nhận Giải thưởng Lý Tự Trọng năm 2025.
Ngọc Thu
