Kim loại quý bứt phá trong hỗn loạn toàn cầu
Trong phiên giao dịch gần đây, giá vàng thế giới đã bật lên quanh mức 4.000 USD/ounce, có lúc lên tới 4.200 USD/ounce – đánh dấu mức cao kỷ lục mới trong lịch sử. Đà tăng “khó tưởng tượng” này, theo lời của các chuyên gia, đã kéo theo giá vàng miếng trong nước chạm mức kỷ lục khoảng 154 triệu đồng/lượng – phản ánh tác động kép từ biến động quốc tế và đặc thù thiếu nguồn cung của thị trường nội địa.
Trao đổi với phóng viên, chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn cầu nhận định: “Động thái tăng vọt này là minh chứng sống động cho xu hướng “chạy vào vàng” trong bối cảnh kinh tế chính trị toàn cầu đang rối loạn và nhiều biến động đến mức khó tưởng tượng”.
Những cú bật mạnh của vàng không đơn thuần là kỹ thuật thị trường, mà chính là phản ứng của dòng vốn quốc tế tìm nơi trú ẩn an toàn trước làn sóng bất ổn. Kim loại quý này đã chính thức vượt mặt các kênh đầu tư truyền thống khác để trở thành “tài sản phòng thủ” số một trong mắt các nhà đầu tư tổ chức.
Vàng là kênh giao dịch và cất trữ chủ chốt.
Vậy vì sao vàng lại “hút” dòng tiền lớn đến vậy?
Các chuyên gia kinh tế khẳng định, đà tăng phi mã và bền vững của giá vàng trên thị trường toàn cầu được chống đỡ bởi ba trụ cột vĩ mô vững chắc là sự bất ổn vĩ mô và địa chính trị leo thang, chính sách tiền tệ nới lỏng và vị thế tài sản trú ẩn không thể thay thế.
Đầu tiên, sự bất ổn vĩ mô và địa chính trị là ngòi nổ mạnh nhất. Ông Hiếu cảnh báo nền kinh tế Mỹ đang đối diện với thách thức là lạm phát vẫn ở mức cao (khoảng 3%) trong khi thị trường lao động bắt đầu suy yếu, làm dấy lên nguy cơ lạm phát đình trệ. Tình trạng này khiến các tài sản rủi ro như cổ phiếu mất đi sức hấp dẫn, củng cố vai trò “nơi trú ẩn” an toàn của kim loại quý.
Thêm vào đó, những áp lực thương mại dai dẳng từ Mỹ với các đối tác lớn cùng với bất ổn địa chính trị chưa lùi đã làm suy yếu nghiêm trọng niềm tin vào hệ thống tiền pháp định toàn cầu. Ông James Thorne là Tiến sĩ Kinh tế và là Chiến lược gia thị trường trưởng tại Wellington Altus Private Wealth (một công ty quản lý tài sản độc lập hàng đầu) thẳng thắn nhận định, thế giới đang dần “mất niềm tin” vào hệ thống tiền tệ hiện tại, điều này buộc giới đầu tư phải coi vàng là kênh giao dịch và cất trữ chủ chốt. Sự chuyển dịch này còn được Trịnh Hà, Chuyên gia chiến lược tại Exness Investment Bank minh chứng, tỷ lệ giữa chỉ số S&P 500 và giá vàng đang ở mức thấp lịch sử, báo hiệu một làn sóng chuyển dịch mạnh mẽ từ chứng khoán (tài sản rủi ro) sang vàng (tài sản trú ẩn), mở ra dư địa tăng giá lớn cho kim loại quý.
“Giá vàng đã vượt quá xa các vùng định giá truyền thống, khiến rủi ro điều chỉnh tăng lên rõ rệt. Tôi cho rằng mua vào lúc này không còn an toàn, nhất là với nhà đầu tư ngắn hạn”, anh Trần Hán Huy, nhà đầu tư kim loại quý tại Hà Nội nhận định.
Trụ cột thứ hai là chính sách tiền tệ và dòng tiền thông minh từ các tổ chức lớn. Theo Vũ Duy Khánh, Giám đốc Trung tâm Phân tích của Công ty Chứng khoán SmartInvest, vàng đang hưởng lợi trực tiếp từ xu hướng mở rộng cung tiền và nới lỏng tiền tệ toàn cầu. Khi các ngân hàng trung ương (NHTW) cắt giảm lãi suất hoặc duy trì chính sách nới lỏng, chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng (tài sản không sinh lời) giảm đáng kể, khiến nó trở thành lựa chọn hấp dẫn thay thế cho trái phiếu và tiền mặt có lợi suất thấp.
Đáng chú ý hơn cả là việc các NHTW và quỹ lớn vẫn đang gấp rút gom vàng ở quy mô lịch sử. J.P. Morgan Private Bank dự báo rằng lực mua mạnh mẽ từ các NHTW tại các nền kinh tế mới nổi là động lực chính của chu kỳ tăng giá này, bởi nhiều nền kinh tế đang có thặng dư ngân sách cần “đầu tư lại” bằng tài sản an toàn nhất. Cuộc đua gia tăng dự trữ vàng của các “tay to” này chưa có dấu hiệu dừng lại, tạo ra một sức ép cầu bền vững và duy trì đà tăng trưởng cho giá vàng.
Đáng chú ý, tại một số thị trường riêng lẻ, đặc biệt là Việt Nam, yếu tố cung – cầu nội địa đã càng làm phức tạp thêm bức tranh giá vàng, đẩy chênh lệch giá vàng trong – ngoài nước lên mức cao kỷ lục và tạo ra một áp lực tăng giá chỉ riêng có đối với thị trường nội địa. Tình trạng thiếu nguồn cung chính thức đã làm tăng tính đầu cơ, khiến quyết định đầu tư và cất trữ vàng của người dân và doanh nghiệp trở nên phức tạp và rủi ro hơn bao giờ hết, góp phần duy trì mức giá cao của vàng miếng trong nước so với giá thế giới.
Năm 2026, giá vàng có lên 5.000 USD/ounce?
Thực tế cho thấy, hiện các định chế tài chính lớn trên thế giới đều chung dự báo giá vàng sẽ tiếp tục bứt phá trong năm 2026, với đà tăng có thể kéo dài thêm 2 năm nữa. TS. Nguyễn Trí Hiếu đưa ra cái nhìn lạc quan, thậm chí có phần “gây sốc”: “Tôi không nhìn thấy một lực nào có thể kéo giá vàng xuống trong 12 tháng tới”. Ông ước tính rằng giá vàng có khả năng chạm 5.000 USD/ounce vào năm 2026 và thậm chí một số chuyên gia khác còn đặt mục tiêu 10.000 USD/ounce trước năm 2030.
Như vậy là vàng vẫn sẽ duy trì vai trò tài sản trú ẩn khi rủi ro lớn còn đó, từ bất ổn địa chính trị đến lạm phát, cung tiền. Tuy nhiên, ông Hiếu cũng lưu ý rằng sau năm 2025 – giai đoạn tăng mạnh với tốc độ “điên loạn” đến năm 2026 có thể là chu kỳ ổn định hơn, ít biến động mạnh nhưng vẫn giữ hướng đi lên.
Vàng có thể tiếp tục tăng trong năm 2026, nhưng khả năng biến động sẽ thấp hơn so với “cơn bão” 2025.
Ở chiều ngược lại, Hamad Hussain, nhà kinh tế chuyên về khí hậu và hàng hóa tại Capital Economics lại cảnh báo đợt tăng giá gần đây nhất của vàng “giống như một bong bóng đang ở trong giai đoạn cuối”. Vị chuyên gia này dự kiến giá sẽ giảm về 3.500 USD/ounce vào cuối năm 2026 do tâm lý FOMO (sợ bị bỏ lỡ cơ hội) đang chiếm ưu thế.
Đặc biệt, ông Hiếu cảnh báo rằng nếu tín dụng tăng mạnh gấp đôi so với tăng trưởng GDP như Việt Nam đặt mục tiêu, dòng tiền có thể tạo ra bong bóng ở vàng, chứng khoán hoặc bất động sản. Nhà đầu tư cần cảnh giác cao độ trước hiệu ứng bong bóng và “bong bóng niềm tin” này.
Chiến lược nắm giữ thông minh cho nhà đầu tư Việt
Với nhà đầu tư tại Việt Nam, vàng là lựa chọn đáng cân nhắc như kênh phòng rủi ro hơn là công cụ kiếm lời nhanh. Tuy nhiên, cần cảnh giác với hiệu ứng bong bóng, chi phí cơ hội và biến thiên chính sách trong nước. Thời điểm này, “nắm giữ thông minh” và “linh hoạt cấu trúc tài sản” sẽ là chìa khóa để bảo toàn tài sản, thay vì “ôm vàng và chờ tăng” một cách thụ động.
Giá vàng hiện đang chạm vùng cao lịch sử, đòi hỏi nhà đầu tư cá nhân tại Việt Nam phải áp dụng chiến lược ứng xử cực kỳ thận trọng và linh hoạt. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng vàng đang được gom như một tài sản trú ẩn để chống rủi ro vĩ mô, do đó nó chỉ phù hợp với chiến lược phòng thủ, tích trữ dài hạn nhằm bảo toàn giá trị, chứ không phải để mạo hiểm lướt sóng kiếm lời ngắn hạn.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần cân nhắc chi phí cơ hội một cách nghiêm túc. Chuyên gia Trịnh Hà chỉ rõ, nếu đổ quá nhiều tiền vào vàng trong khi giá đã quá cao, nhà đầu tư có thể bỏ lỡ cơ hội sinh lời lớn hơn từ các kênh tài sản có tính chu kỳ cao hơn như chứng khoán hoặc bất động sản khi nền kinh tế phục hồi.
Đặc biệt đối với thị trường Việt Nam, nhà đầu tư phải lưu ý chênh lệch giá lớn giữa trong nước và quốc tế, cùng với rủi ro từ các chính sách nội địa liên quan đến nhập khẩu vàng và hạn ngạch. Sự mờ mịt về thông tin doanh nghiệp nhập khẩu vàng có thể tạo ra bất ổn, khiến giá vàng trong nước biến động nhanh và khó lường, do đó, việc theo dõi sát sao các động thái quản lý là yếu tố then chốt để bảo toàn tài sản.
“Dù giá tăng mạnh, tôi vẫn duy trì tỷ trọng vàng vì các yếu tố bất ổn toàn cầu chưa hạ nhiệt…vàng vẫn là tài sản phòng hộ đáng tin cậy”, chị Nguyễn Thu Linh, nhà đầu tư tại Bắc Ninh khẳng định./.
