Động cơ và linh kiện máy bay, cùng một số loại hóa chất, có thể trở thành đòn bẩy quan trọng của Mỹ trong các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói.
Trao đổi với kênh Fox Business ngày 24/9, ông Bessent nói khoáng sản đất hiếm từ Trung Quốc vẫn tiếp tục được đưa ra thị trường, nhưng Mỹ cũng đang nỗ lực củng cố nguồn cung các mặt hàng chiến lược khác.
“Chúng ta không thiếu đòn bẩy. Có nhiều sản phẩm họ phụ thuộc vào chúng ta như động cơ máy bay, hóa chất, nhựa và nguyên liệu sản xuất silicon”, Bộ trưởng Bessent nói.
Ông cũng coi thị trường IPO của doanh nghiệp là một đòn bẩy khác trong đàm phán với Bắc Kinh.
Giới chức Mỹ đã có 4 vòng đối thoại với Trung Quốc và dự kiến sẽ hội đàm tiếp vào tháng 10 và 11, trước khi thỏa thuận tạm ngừng tăng thuế hết hạn ngày 10/11. “Chúng tôi tiếp cận họ với sự tôn trọng. Họ là nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, nhưng Mỹ đã nêu rõ ưu tiên, lợi ích và sẽ bảo vệ chúng”, ông Bessent nói.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent. Ảnh: Reuters.
Vấn đề an ninh chuỗi cung ứng chip bán dẫn cũng là ưu tiên hàng đầu. Bộ trưởng Tài chính Mỹ cảnh báo rủi ro lớn nhất với kinh tế toàn cầu là 99% chip hiệu năng cao hiện sản xuất tại Đài Loan.
“Họ có hệ sinh thái tuyệt vời, nhưng về quản trị rủi ro, chúng ta cần đưa 30–50% nhu cầu chip trở lại Mỹ hoặc các đồng minh như Nhật Bản và Trung Đông. Chúng tôi đang làm điều đó mỗi ngày”, ông cho biết.
Trong nhiều năm, Bắc Kinh kỳ vọng Comac C919 – máy bay dân dụng đầu tiên do nước này tự sản xuất và được coi là niềm tự hào – có thể thách thức thế thống trị của 2 “ông lớn” Boeing và Airbus. Tuy nhiên, trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung leo thang, giới phân tích cảnh báo việc phụ thuộc vào linh kiện Mỹ có thể cản trở Comac mở rộng sản xuất và ảnh hưởng đến hoạt động bảo trì đội bay hiện tại.
Hiện 3 hãng hàng không quốc doanh lớn của Trung Quốc đang khai thác 17 chiếc C919. Comac dự kiến sản xuất thêm ít nhất 30 chiếc trong năm nay. Tuy nhiên, thực tế C919 dựa vào 48 nhà cung ứng từ Mỹ, 26 từ châu Âu và 14 từ Trung Quốc, theo phân tích của Bank of America (BofA). C919 cũng sử dụng linh kiện và hệ thống quan trọng từ các tập đoàn Mỹ như Honeywell, Collins Aerospace, Crane Aerospace & Electronics và Parker Aerospace.
Theo Richard Aboulafia, giám đốc điều hành của AeroDynamic Advisory, phần lớn linh kiện phương Tây trên máy bay C919 không có sẵn đồ nội địa thay thế. Điều này có thể khiến Mỹ có thể “ngăn bước tiến của Comac bất cứ lúc nào”.
Trên thực tế, COMAC đã gặp khó khi Mỹ tạm dừng xuất khẩu động cơ CFM cho C919 trong tháng 6–7 do căng thẳng thương mại.
Ngoài ra, theo báo cáo tài chính của 3 hãng hàng không đang khai thác dòng C919, COMAC đang chậm tiến độ bàn giao. China Eastern Airlines, Air China và China Southern dự kiến nhận 32 chiếc trong năm nay, nhưng tính đến tháng 9 chỉ mới có 5 chiếc được bàn giao, theo dữ liệu từ ch-aviation và Flightradar24.
COMAC đã hạ mục tiêu sản xuất C919 năm nay xuống 25 chiếc, so với kế hoạch 75 chiếc trước đó. Tháng 1, hãng đặt mục tiêu giao 30 máy bay và nâng công suất thường niên lên 50 chiếc vào năm 2025. Đến tháng 3, mục tiêu được nâng lên 75 chiếc, theo truyền thông Trung Quốc.
C919 hiện chưa có chứng nhận từ các cơ quan hàng không lớn của phương Tây và mới chỉ nhận đơn hàng từ khách hàng Trung Quốc cùng hai hãng hàng không tại Brunei và Campuchia.
Hãng tư vấn hàng không IBA nhận định mục tiêu sản xuất của COMAC quá tham vọng và dự báo tiến độ sẽ tăng dần: khoảng 18 chiếc năm 2025, 25 chiếc năm 2026 và 45 chiếc năm 2027. Ba hãng lớn của Trung Quốc gồm China Eastern, Air China và China Southern đều đã đặt mua 100 chiếc C919.
Trong khi đó, theo Hải quan Trung Quốc, nước này xuất khẩu 590 tấn nam châm đất hiếm sang Mỹ, giảm 5% so với tháng 7 và giảm 12% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nam châm vĩnh cửu đất hiếm là thành phần thiết yếu trong xe điện, tua bin gió, điện thoại thông minh, máy bay, tàu vũ trụ và các thiết bị khác, bao gồm cả trong ngành công nghiệp quốc phòng. Điều này đã biến các khoáng sản đất hiếm thiết yếu thành một công cụ đàm phán quan trọng của Bắc Kinh.
Tham khảo: Reuters, SCMP
