Một buổi tối tháng 4/1993 tại quán rượu tồi tàn Denny, San Jose (Mỹ), 3 chàng kỹ sư trẻ Chris Malachowsky, Curtis Priem và Jen-Hsun Huang cùng nhau thành lập nên Nvidia – trung tâm cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo. Phía Đông San Jose ngày đó còn hoang sơ và không ai ngờ được rằng 3 chàng trai trẻ năm ấy có thể định nghĩa lại điện toán đầu thế kỷ 20, giống như cách Intel đã làm trong thập niên 90.
Chỉ trong vài năm, Nvidia, từ một công ty chủ yếu tập trung vào phân khúc chip trò chơi điện tử cao cấp, đã trở thành ‘đế chế’ AI trị giá hơn 1 nghìn tỷ USD, sau đó gia nhập hàng ngũ những gã khổng lồ công nghệ như Apple, Microsoft, Amazon hay Alphabet.
Theo WSJ, vốn hoá Nvidia hiện cao gấp đôi ít nhất 4 công ty cùng ngành. Doanh thu được cho là sẽ chạm mốc 54,5 tỷ USD trong năm tài khoá, tức vượt qua cả Intel, Qualcomm và Broadcom với một tốc độ chưa từng có.
Dưới đây là một trong những động lực giúp Nvidia làm nên tên tuổi:
1. GPU
Nvidia chuyên về các bộ xử lý đồ họa GPU – phân khúc từ lâu đã được coi là hoạt động kinh doanh cốt lõi. Doanh thu hàng năm từ mảng trò chơi điện tử đã tăng từ mức 3 tỷ USD trong năm tài chính 2016 lên hơn 12 tỷ USD chỉ trong vòng 6 năm.
Trong khoảng thời gian đó, Nvidia đã phát hiện ra GPU, sử dụng nhiều lõi chip nhỏ hoạt động song song, rất hữu ích cho các tác vụ đòi hỏi tính khắt khe cao như tăng tốc hiệu suất tính toán của các bộ xử lý trung tâm. Doanh thu hàng năm ở phân khúc trung tâm dữ liệu bùng nổ, từ mức chỉ 339 triệu USD trong năm 2016 lên hơn 15 tỷ USD vào năm ngoái.
Thế nhưng, tất cả mới chỉ là khởi đầu.
Việc OpenAI ra mắt ChatGPT vào cuối năm ngoái đã biến trí tuệ nhân tạo trở thành ‘cơn sốt’. Nvidia, với những con chip tối tân phù hợp với nhiệm vụ đào tạo mô hình AI và tăng cường khả năng suy luận của chatbot, nghiễm nhiên được hưởng lợi.
Báo cáo hàng quý gần đây nhất của Nvidia cho thấy doanh thu từ trung tâm dữ liệu đã tăng hơn gấp đôi chỉ sau 3 tháng, bất chấp tình trạng thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng. Các chuyên gia kỳ vọng doanh thu mảng kinh doanh này sẽ đạt 60 tỷ USD vào năm tới, tức gấp hơn 4 lần so với năm 2022.
“Với sức mạnh AI, công ty đã vượt qua được giới hạn của công nghệ”, ông Jensen Huang nói.
2. CUDA
Nvidia đặt cược vào AI từ rất sớm. Vào năm 2006, công ty giới thiệu CUDA—ngôn ngữ lập trình mới cho phép các nhà phát triển viết ứng dụng cho GPU. Nó sau này đã trở thành nền tảng quan trọng cho hoạt động kinh doanh AI cốt lõi của Nvidia.
Theo thời gian, CUDA ngày càng phát triển. Trong bài phát biểu tại hội nghị Computerx vào tháng 5, CEO Huang cho biết ngôn ngữ lập trình này đã được tải xuống 25 triệu lần vào năm 2022.
Trong một hội nghị do Bernstein Research tài trợ vào tháng 7, cựu Phó Chủ tịch Nvidia, Michael Douglas, đã gọi phần mềm trên là “mũi nhọn then chốt” giúp Nvidia trở nên khác biệt so với đối thủ. Ông dự đoán thêm rằng hầu hết các cải tiến về hiệu suất trong vài năm tới “sẽ được điều khiển bằng phần mềm thay vì phần cứng”.
Tuy nhiên, ‘miếng bánh’ AI quá ngon để các tập đoàn khác bỏ lỡ. Ngoài Nvidia, rất nhiều các ‘gã khổng lồ’ khác cũng đang tăng tốc giành giật vị thế trong một thị trường chip đồ hoạ quá cạnh tranh như hiện tại.
Đơn cử, AMD, được biết đến với tư cách đối thủ lâu năm của Intel trên thị trường bộ vi xử lý máy tính và máy chủ, đang đặt mục tiêu chiếm lĩnh phần lớn thị trường chip AI, thậm chí thay thế Nvidia nắm vị trí dẫn đầu.
“Tôi nghĩ đây là cơ hội để viết tiếp câu chuyện tăng trưởng của AMD. Rất ít công ty trên thế giới có được lợi thế như chúng tôi. Chúng tôi có cơ hội định hình cách AI được ứng dụng trên toàn cầu”, CEO Lisa Su nói.
Trong khi Meta và Google nỗ lực phát triển chip AI nội bộ, những người chơi lớn hơn cuối cùng sẽ muốn có công cụ để cung cấp hiệu quả các dịch vụ AI. Vai trò to lớn của CPU được nhìn nhận và điều này sẽ phát huy thế mạnh của AMD.
“Chúng tôi thực sự nghĩ rằng mình sẽ dẫn đầu toàn ngành nếu xét tới các giải pháp”, bà Su tự tin.
Theo các chuyên gia, giá chip Nvidia đắt đỏ có thể khiến nhiều khách hàng quay sang tìm kiếm các giải pháp thay thế. Mercury Research ước tính một hệ thống với 8 GPU mới nhất của Nvidia có giá khoảng 200.000 USD, tức gấp khoảng 40 lần chi phí của một máy chủ chung được thiết kế cho trung tâm dữ liệu đám mây.
Lịch sử phát triển của chính Nvidia cho thấy không một công ty công nghệ nào thực sự bất khả xâm phạm. Bản thân ‘ông vua chip’ này cũng từng phải đối mặt với một mối đe dọa hiện hữu khi Intel và AMD bắt đầu tích hợp công nghệ GPU với chip CPU. Khi đó Intel có doanh thu hàng năm gấp khoảng 10 lần Nvidia.
Dẫu vậy, Nvidia vẫn có cơ sở để duy trì vị thế dẫn đầu. Công ty hiện sở hữu 80% thị trường chip cao cấp và thời gian chờ cho một trong những bộ xử lý AI này hiện đã lên tới 8 tháng. Một số khách hàng lớn của CEO Huang thậm chí đã phải thiết kế chip tùy chỉnh của riêng mình để giảm sự phụ thuộc vào Nvidia.
“Nvidia phải vấp ngã vì một lý do nào đó thì các đối thủ cạnh tranh mới có cơ hội”, Chris Mack, nhà phân tích tại Harding Loevner LP, một công ty đầu tư sở hữu khoảng 160 triệu USD cổ phiếu Nvidia, cho biết.
Theo:
WSJ, Bloomberg
