Ngày 2/6 đã diễn ra họp báo công bố chương trình Ngày không tiền mặt 2025 với chủ đề “Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số”, với sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước và UBND TP.HCM. Chương trình do Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước, Thời báo Ngân Hàng và báo Tuổi Trẻ phối hợp Sở Công Thương TP.HCM, Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (Napas) đồng tổ chức.
Tại họp báo, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, cả nước hiện có 200 triệu tài khoản ngân hàng, nhưng sau khi NHNN yêu cầu xác thực sinh trắc học, số tài khoản “sống” còn lại là 113 triệu tài khoản cá nhân và trên 711.000 tài khoản của tổ chức.
Những tài khoản không đối chiếu thông tin sinh trắc học, có thể là tài khoản chết, ngủ đông, gian lận đã được mở trong thời gian qua và hiện không thể hợp thức hóa được. Dự kiến tháng 9/2025, ngân hàng sẽ đóng tất cả tài khoản chưa xác thực sinh trắc học để phòng tội phạm lợi dụng để lừa đảo.
Ông cũng cho hay tội phạm công nghệ ngày càng gia tăng đòi hỏi ý thức của tổ chức trong việc đầu tư công nghệ nhằm nâng cao bảo mật và bảo vệ khách hàng. Chúng ta dùng (trí tuệ nhân tạo) AI để phát triển sản phẩm thì tội phạm cũng lợi dụng AI vào các hoạt động phạm tội.
Do vậy tới đây Ngân hàng Nhà nước sẽ quy định dừng cung cấp dịch vụ trên môi trường trực tuyến nếu tổ chức cung ứng không đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. “Cuộc chiến với tội phạm mạng là cuộc chiến không điểm dừng, do vậy đòi hỏi các tổ chức cung ứng phải hết sức quan tâm”, ông nhấn mạnh.
Vị lãnh đạo NHNN cũng cho biết, việc xác minh tính chính chủ trong giao dịch chuyển và rút tiền tại ngân hàng, cũng như tính xác thực của người đứng đầu doanh nghiệp khi mở tài khoản ngân hàng trở thành chủ đề được quan tâm sôi nổi, đặc biệt trong bối cảnh tồn tại những lỗ hổng khiến kẻ gian lợi dụng, lừa đảo.
Ông Phạm Anh Tuấn – vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước – thẳng thắn cho biết đối với người đến rút tiền tại ngân hàng, không bắt buộc phải xuất trình dữ liệu sinh trắc học, nhưng vẫn phải xuất trình giấy tờ tùy thân hợp lệ.
Trong tất cả các giao dịch tại quầy, ngân hàng – tổ chức cung ứng dịch vụ phải xác minh danh tính người giao dịch là đúng người xuất trình. Một thực tế là hiện nay giao dịch viên chủ yếu dùng phương pháp quan sát bằng mắt thường để đối chiếu giấy tờ tùy thân từ người xuất trình. Điều này đặt áp lực rất lớn lên nhân viên, khiến họ gần như phải kiêm luôn vai trò của lực lượng chức năng – công an.
Để giải quyết vấn đề này, ông Tuấn cho biết trong tương lai gần, việc xác minh sẽ dựa trên công nghệ – so sánh với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, thay vì chỉ dựa vào cảm quan. Dĩ nhiên, khách hàng vẫn có thể dung thẻ căn cước công dân điện tử (VNeID) để thực hiện các giao dịch trực tiếp tại quầy một cách an toàn, chính xác hơn.
Liên quan đến mở tài khoản tổ chức, hiện nay quy trình tương đối dễ dàng. Tuy nhiên quy định sắp tới sẽ siết chặt hơn: không tiếp nhận hồ sơ qua đường bưu điện, không chấp nhận ủy quyền, phải xác minh rõ tổ chức đó có đăng ký kinh doanh hợp pháp hay không… Nếu không có thông tin xác thực, tài khoản sẽ không được mở.
Mục tiêu các quy định trên là tăng cường kiểm soát chặt chẽ đối với tài khoản tổ chức, đảm bảo người đến giao dịch phải xuất trình đúng giấy tờ tùy thân hợp lệ và xác thực. Qua đó góp phần phòng ngừa rủi ro, gian lận và lạm dụng tài khoản trong hoạt động tài chính – ngân hàng.
