Khi Elon Musk rời DOGE vào tháng 5, các nhà đầu tư Tesla kỳ vọng nhà lãnh đạo lâu năm của hãng sẽ nhanh chóng quay lại trụ sở để tập trung đảo chiều đà sụt giảm doanh số và “sạc lại” tinh thần tại công ty. Nhưng trong phần lớn mùa hè, ông lại chìm trong một thứ khác.
Musk giam mình ở startup mới nhất của mình là xAI, cố gắng bắt kịp cuộc chạy đua vũ trang AI. Các cuộc họp với nhân viên thường kéo dài tới tận rạng sáng khi họ cùng nhau ngồi nghĩ ra những cách để khiến Grok – mô hình AI của xAI trở nên viral.
Thậm chí, Musk còn trực tiếp giám sát thiết kế một chatbot “nổi loạn, sexy” tên Ani – một nhân vật hoạt hình tóc vàng buộc hai bên, trang phục hở hang. Nhân viên bị yêu cầu giao nộp dữ liệu sinh trắc học của chính họ để huấn luyện các avatar như Ani. Musk xả stress bằng cách chơi Diablo – trò chơi điện tử ông thích hàng giờ ngay trong văn phòng của mình. Ông cũng chăm các con, bọn trẻ ra vào toà nhà liên tục.
Có thời điểm Musk ở xAI nhiều đến mức ông bắt đầu tổ chức luôn các cuộc họp với nhân sự Tesla trong văn phòng xAI.
Trong nhiều năm, vị tỷ phú 54 tuổi đã phải cân bằng trách nhiệm điều hành một loạt công ty tăng trưởng nhanh gồm X và SpaceX song song với nhiệm vụ CEO Tesla. Nhưng với nguy cơ “phần thưởng” AI rơi vào tay đối thủ, đặc biệt là Sam Altman tại OpenAI, Musk ngày càng dành nhiều thời gian hơn cho xAI.
Những tuần gần đây, một số nhà đầu tư lớn của Tesla đã kín đáo gây sức ép lên các lãnh đạo và thành viên HĐQT về việc liệu Musk thực sự dành bao nhiêu sự chú ý cho Tesla và liệu có kế hoạch kế nhiệm CEO hay chưa. Tuần trước, một nhóm thành viên Tesla đông bất thường gồm chủ tịch Robyn Denholm, cựu CFO Chipotle Jack Hartung, và đồng sáng lập Tesla JB Straubel đã gặp các nhà đầu tư lớn ở New York để vận động cho gói lương thưởng mới của Musk.
Thứ năm này, Tesla sẽ công bố kết quả sơ bộ từ cuộc bỏ phiếu cổ đông về gói thù lao khổng lồ dành cho Musk, gói thiết kế để khoá sự tập trung của ông vào công ty trong nhiều năm tới. Gói này sẽ nâng tỷ lệ sở hữu của ông trong 10 năm từ khoảng 15% lên khoảng 25%, tương đương tiềm năng 1 nghìn tỷ USD giá trị cổ phiếu nếu ông đạt các chỉ tiêu cực kỳ tham vọng. Bao gồm: Bán 1 triệu robot Optimus hình người, và nâng vốn hoá Tesla lên 8,5 nghìn tỷ USD từ mức khoảng 1,5 nghìn tỷ USD hiện nay.
Denholm nói trong một cuộc phỏng vấn tuần trước rằng HĐQT không lo Musk chia thời gian như thế nào. “CEO khác có thể đi đánh golf”, bà nói. “Ông ấy không chơi golf. Ông ấy thích tạo ra công ty, và không nhất thiết đó là công ty Tesla”.
Bà nói rằng có những theo đuổi mà Musk tốt nhất nên làm bên ngoài Tesla và để đạt được các mục tiêu kích hoạt gói thưởng, ông ấy vẫn sẽ phải dồn “thời gian, nỗ lực và năng lượng” vào Tesla.
Trong các cuộc trao đổi với các nhà đầu tư lớn, Denholm và các giám đốc Tesla đã thừa nhận họ không thể ép Musk làm full-time cho hãng xe điện và họ nói rằng việc ông tập trung vào AI cuối cùng sẽ có lợi cho Tesla (vì Tesla đang phát triển nhiều công nghệ sẽ dùng AI). Cổ đông cũng sẽ bỏ phiếu xem Tesla có nên đầu tư vào xAI hay không – điều Musk công khai ủng hộ.
xAI từ chối bình luận. Musk không phản hồi đề nghị phỏng vấn.
Trong podcast “All-In” phát hành thứ sáu, Musk nói ông muốn cổ đông Tesla phê duyệt gói thù lao để đảm bảo ông giữ quyền kiểm soát đáng kể với Tesla khi công ty chuyển trọng tâm sang robot. “Tôi sẽ không xây một đạo quân robot nếu tôi có thể bị đá ra bất cứ lúc nào”, ông nói. Ông cũng nói ông đang cố giúp nhân loại kiểm soát AI thông qua xAI.
Đầu năm nay, khi Musk còn làm cho chính quyền Tổng thống Trump với vai trò “lãnh đạo trên thực tế” của Bộ “Hiệu quả Chính phủ” (Department of Government Efficiency – DOGE), ông vẫn giữ liên lạc với các lãnh đạo Tesla theo kiểu “tới đâu xử tới đó”.
“Chúng tôi gọi cho ông ấy mọi thời điểm dù là 10 giờ sáng, 6 giờ sáng, 12 giờ trưa, 12 giờ đêm, lúc nào cũng được”, CFO Tesla Vaibhav Taneja kể trong một cuộc phỏng vấn.
Trách nhiệm điều hành xAI lúc đó chủ yếu đặt lên hai đồng sáng lập Jimmy Ba và Igor Babuschkin. Musk chỉ ghé vào họp toàn công ty mỗi tuần một lần.
“Tôi chẳng làm gì cả, tôi chỉ thi thoảng xuất hiện thôi”, Musk đùa khi Ba và Babuschkin giới thiệu trong sự kiện ra mắt Grok 3 hồi tháng 2/2025.
Điều này thay đổi khi ông rời Washington cuối tháng 5, sau những va chạm với các quan chức cấp cao của chính quyền ông Trump. Musk lao vào xAI trở lại, đôi khi ngủ nhiều ngày liền trong văn phòng xAI ở Palo Alto – đối diện ngay trụ sở kỹ thuật của Tesla.
Thời điểm đó, chatbot Grok của xAI chưa tạo ra nhiều doanh thu và người dùng còn rất ít so với ChatGPT của OpenAI. Musk đặt mục tiêu “đập đi và xây lại” toàn bộ công ty.
Ông bỏ họp toàn thể nhân viên (all-hands) và chuyển sang gặp 1-1 với nhân viên, thường kéo dài hàng giờ. Nhiều nhân viên phải đổi lịch để phù hợp với “khung giờ lạ” của Musk – đặc biệt là trong những tuần cao độ trước khi ra mắt Grok 4 vào tháng 7 – model mới nhất của xAI.
Musk tự tạo dấu ấn cá nhân trong cách Grok trả lời người dùng. Ông giám sát việc triển khai trung tâm dữ liệu siêu lớn cho xAI tại Memphis, tham gia thiết kế các chatbot hoạt hình như Ani và tung ra Grok Imagine – công cụ tạo ảnh/video bằng AI.
Ông vẫn làm việc với dự án Tesla nữa. Mùa hè này, ông giúp Tesla triển khai dịch vụ robotaxi tại Austin, Texas. Nhưng mảng kinh doanh cốt lõi của Tesla thì tiếp tục chao đảo. Trong quý kết thúc ngày 30/6, doanh số xe Tesla giảm 13,5% – quý giảm thứ hai liên tiếp.
“Chúng ta có thể sẽ có vài quý khá vất vả”, ông nói với nhà đầu tư Tesla trong buổi họp công bố kết quả kinh doanh. Cuộc họp cổ đông thường niên vốn thường tổ chức tháng 6 thì năm nay được dời sang tháng 11.
Theo: WSJ
