Ông Ryosei Akazawa – trưởng đoàn đàm phán thuế quan của Nhật Bản, đã hủy chuyến thăm Washington sau khi một sắc lệnh sửa đổi của chính quyền ông Trump yêu cầu nước này tăng nhập khẩu gạo từ Mỹ, tờ Nikkei Asia đưa tin
Theo đó, ông Akazawa, đồng thời là Bộ trưởng phụ trách Chính sách Kinh tế và Tài khóa, dự kiến tới Washington ngày 28/8. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán giữa hai nước vẫn đang tiếp tục.
Phía Nhật Bản đã phản đối kịch liệt việc Washington yêu cầu Tokyo tăng nhập khẩu gạo, nhiều quan chức chính phủ tại Tokyo nói với Nikkei ngày 29/8.
Theo giới chức Nhật, Washington còn đề xuất đưa việc cắt giảm thuế quan đối với nông sản vào sắc lệnh này. Tokyo phản đối gay gắt, cho rằng việc một sắc lệnh của tổng thống Mỹ bao hàm cả hành động mà phía Nhật phải thực hiện là sự can thiệp vào công việc nội bộ. Thỏa thuận đạt được hồi tháng 7 cũng không bao gồm việc Nhật Bản giảm thuế quan với nông sản Mỹ.
“Tôi nhận thấy vẫn còn nhiều điểm cần tiếp tục thảo luận. Vì vậy, tôi quyết định hủy chuyến đi”, ông Akazawa nói tại cuộc họp báo ngày 29/8, đồng thời để ngỏ khả năng sẽ sang Mỹ vào thời điểm khác.
Hồi cuối tháng 7, hai nước đã thống nhất hạ thuế nhập khẩu ô tô từ Nhật vào Mỹ cũng như các mức thuế “có đi có lại” xuống 15%. Tuy nhiên, phần giảm thuế ô tô vẫn chưa được đề cập trong sắc lệnh về thuế quan mà Tổng thống Donald Trump ký vào cuối tháng đó, và đến nay Washington vẫn chưa ban hành văn bản nào về vấn đề này. Tokyo đang thúc ép Mỹ sớm thực thi.
Bộ trưởng Akazawa ban đầu hy vọng sẽ đạt được cam kết giảm thuế từ phía Mỹ trong chuyến công du lần này, song đã bất ngờ hủy bỏ vào phút chót do khoảng cách lập trường còn quá lớn. Các quan chức Nhật khác vẫn sẽ sang Mỹ để tiếp tục đàm phán kỹ thuật.
Trong quá trình thương lượng, ông Akazawa đã tiếp xúc nhiều nhất với Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick – người được coi là thân cận nhất với ông Trump, với 15 cuộc trao đổi (bao gồm cả điện đàm), so với 7 lần với Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và 3 lần với Đại diện Thương mại Jamieson Greer. Một số quan chức Nhật nhận định sự thiếu tham gia tích cực của Greer là yếu tố góp phần vào tình trạng bế tắc hiện nay.
Ngoài vấn đề thuế, chuyến đi của ông Akazawa còn dự kiến chứng kiến việc ký một văn bản chung liên quan đến khoản đầu tư trị giá 550 tỷ USD mà Nhật cam kết theo thỏa thuận thuế quan. Thỏa thuận khung này không ràng buộc, và hai bên không có bất đồng lớn về nội dung. Washington đề nghị ký kết nhằm bảo đảm thực hiện cam kết đầu tư, trong khi Tokyo kỳ vọng đổi lại sẽ nhận được sắc lệnh giảm thuế đúng như thỏa thuận với ông Trump.
Tuy nhiên, vẫn tồn tại chênh lệch về cách hai bên định nghĩa khoản đầu tư này. Ông Trump cho rằng 550 tỷ USD sẽ được thực hiện theo chỉ đạo trực tiếp của ông, trong khi phía Nhật khẳng định đây chỉ là khuôn khổ bao gồm đầu tư, cho vay và bảo lãnh cho vay từ các tổ chức tài chính do nhà nước hậu thuẫn. Văn bản chung – vốn bị trì hoãn do chuyến đi bị hủy – được kỳ vọng sẽ làm rõ những khác biệt này.
Nhật Bản hiện là chủ nợ lớn nhất của Mỹ khi nắm giữ hơn 1.000 tỷ USD trái phiếu kho bạc Mỹ.
Tham khảo: Nikkei Asia
