Tại Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 107/2023/QH15, Bộ Tài chính đề xuất cơ chế miễn trừ thuế tối thiểu toàn cầu cho 7 dự án BOT điện nhằm giữ ổn định dòng vốn đầu tư…
Bộ Tài chính vừa gửi Bộ Tư pháp thẩm định hồ sơ Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 107/2023/QH15 liên quan đến việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Trường hợp doanh nghiệp thực hiện Dự án BOT điện là đơn vị hợp thành duy nhất hoặc là liên doanh duy nhất của tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam, doanh nghiệp nộp hồ sơ khai thuế theo quy định tại Điều 6 Nghị quyết này và thực hiện kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn bằng 0.
(Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 107/2023/QH15)
Trong dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung Khoản 10, Điều 4 quy định thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn (QDMTT) được xác định bằng 0 trong năm tài chính đối với các doanh nghiệp thực hiện Dự án nhà máy điện theo hình thức BOT có bảo lãnh Chính với điều kiện hợp đồng cam kết về thuế đã được ký trước ngày 1/1/2024.
Nếu doanh nghiệp thực hiện dự án BOT điện là một trong nhiều đơn vị hợp thành của tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam thì nghĩa vụ thuế bổ sung sẽ được phân bổ theo thu nhập từ số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn của tập đoàn đa quốc gia và số thuế phân bổ đối với dự án này vẫn bằng 0.
Tại tờ trình, Bộ Công Thương kiến nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ báo cáo Quốc hội cho phép miễn trừ áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu đối với dự án BOT điện hoặc bổ sung cơ chế miễn trừ phù hợp trong nghị định hướng dẫn chi tiết.
Bộ Tài chính cho biết theo công văn của Bộ Công Thương liên quan đến tác động của việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu đến các dự án nhiệt điện BOT ở Việt Nam, hiện còn 7 dự án BOT có bảo lãnh Chính phủ, nằm trong diện có thể phát sinh nghĩa vụ thuế bổ sung theo quy định của QDMTT gồm: Mông Dương 2, Vĩnh Tân 1, Hải Dương, Duyên Hải 2, Nghi Sơn 2, Vân Phong 1 và Vũng Áng 2.
Theo Bộ Công Thương, các dự án BOT điện kể trên đều thuộc Tập đoàn đa quốc gia và có quy mô lớn với vốn đầu tư chủ yếu đến từ 75-80% vốn vay từ các tổ chức tín dụng quốc tế và 20-25% còn lại đến từ vốn góp nhà đầu tư. Đánh giá sơ bộ cho thấy, tổng số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung mà 6/7 dự án dự kiến phải nộp khoảng 425,8 triệu USD.
Bộ Công Thương cho biết các dự án BOT điện đều đã được Chính phủ cam kết ổn định chính sách thuế nhằm đảm bảo dòng tiền, khả năng trả nợ và thanh toán trong suốt vòng đời dự án.
Tuy nhiên, việc áp dụng QDMTT theo Nghị quyết số 107/2023/QH15 dẫn đến phát sinh nghĩa vụ thuế bổ sung đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, làm giảm dòng tiền và tỷ suất hoàn vốn. Nếu không có biện pháp khắc phục, các doanh nghiệp có thể viện dẫn điều khoản “Sự kiện Chính phủ” trong hợp đồng BOT để yêu cầu bồi thường, Bộ Công Thương chỉ rõ.
“Nếu kéo dài thời gian các dự án điện sẽ ảnh hưởng đến Quy hoạch điện quốc gia của Việt Nam và cam kết của Trung Quốc về việc ngừng tài trợ các dự án nhiệt điện than mới ở nước ngoài”.
(Bộ Công Thương)
Trên thực tế, các doanh nghiệp nêu trên đã đề xuất phương án áp dụng điều khoản “Thay đổi Luật Bất lợi” trong Hợp đồng BOT để yêu cầu bồi hoàn thiệt hại, bao gồm: (i) Điều chỉnh giá điện theo hợp đồng mua bán điện (PPA) và (ii) gia hạn thời gian vận hành dự án.
Dù vậy, Bộ Công Thương đánh giá phương án điều chỉnh giá điện có nguy cơ đẩy giá điện đầu ra, ảnh hưởng tới ổn định kinh tế vĩ mô và an ninh năng lượng. Trong khi đó, đối với phương án gia hạn thời gian vận hành thì khó khả thi do vướng các hợp đồng liên quan đến đất đai, hạ tầng, tài chính và nhiên liệu.
Trên cơ sở ý kiến của Bộ Công Thương, báo cáo Chính phủ, Bộ Tài chính cho biết, Nghị quyết 107/2023/QH15 không có quy định miễn trừ và cũng không giao Chính phủ hướng dẫn nội dung này.
Vì vậy, để có cơ chế đặc thù, cần thiết phải trình Quốc hội ban hành nghị quyết sửa đổi, bổ sung, trong đó bổ sung quy định xác định thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn bằng 0 đối với doanh nghiệp BOT điện có bảo lãnh Chính phủ.
-Hoàng Sơn
