Biếm họa về hành vi mua bán thông tin cá nhân – Nguồn: Tuổi Trẻ
Báo cáo mới đây của UBND TP.HCM về công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân cho thấy việc này còn nhiều tồn tại, vướng mắc và ngày càng phức tạp. Đáng chú ý là việc rò, rỉ, lộ, lọt thông tin khi sử dụng các thiết bị công nghệ, thiết bị viễn thông, các tương tác trên mạng xã hội.
Tình trạng lộ, đánh cắp, buôn bán thông tin cá nhân trên không gian mạng thường xuyên diễn ra. Bên cạnh đó, ngày càng có nhiều chủ thể có hoạt động thu thập, phân tích, xử lý thông tin cá nhân cho nhiều mục đích khác nhau nhưng không thông báo cho khách hàng hoặc để xảy ra hành vi vi phạm về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Tại TP.HCM, nhiều dịch vụ trên mạng có hoạt động thu thập, khai thác, phân tích thông tin, dữ liệu cá nhân như: mạng xã hội, thanh toán trực tuyến, thương mại điện tử, trò chơi trực tuyến… nhưng chưa có cơ chế quản lý dữ liệu người dùng đủ mạnh đã tác động đến an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Nhiều tổ chức, cá nhân thu thập dữ liệu trái phép để sử dụng vào các mục đích thương mại gây phiền toái; thực hiện những hành vi đe dọa, quấy rối, tống tiền thông qua việc đăng tải, phát tán thông tin cá nhân (danh tính, số liên lạc, địa chỉ, thông tin gia đình, bí mật đời tư); đánh cắp dữ liệu thẻ ngân hàng, các loại thẻ tiền tệ… để chiếm đoạt tài sản, lừa đảo người khác…
Theo UBND TP, để xảy ra vấn đề trên, cũng phải kể đến nguyên nhân nhận thức về việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dân còn hạn chế; nhiều thông tin sinh trắc học, lý lịch cá nhân, mối quan hệ, tình trạng sức khỏe, tài chính của bản thân, gia đình được nhiều người đăng tải công khai khiến thông tin bị thu thập cho những mục đích, ý đồ không hợp pháp.
Trong khi đó, công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân còn gặp nhiều khó khăn, mặc dù có một số văn bản quy phạm pháp luật (Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Luật Bảo vệ người tiêu dùng, Luật Công nghệ thông tin…) có đề cập tới khía cạnh bảo vệ dữ liệu cá nhân nhưng chưa đầy đủ và thiếu chế tài đủ mạnh để xử lý vi phạm.
Từ thực tiễn trên, UBND TP.HCM kiến nghị Trung ương cân nhắc nghiên cứu ban hành một đạo luật riêng để quy định về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đây sẽ là cơ sở pháp lý cho công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân, bí mật đời tư của công dân, tránh việc bị lợi dụng, sử dụng trái phép hoặc trở thành mục tiêu nhắm đến của tội phạm công nghệ cao.
