Các tài khoản với ảnh đại diện do AI tạo ra, hoặc profile giả mạo, chiếm phần không nhỏ trên mạng xã hội
Hiện nay, dưới mỗi bài đăng trên mạng xã hội dễ bắt gặp những cuộc tranh luận sôi nổi, thậm chí bùng nổ thành đối đầu căng thẳng. Điều đáng chú ý là sự xuất hiện ngày càng nhiều tài khoản clone – những tài khoản ẩn danh thường được dùng để bày tỏ quan điểm gay gắt hoặc tấn công cá nhân.
Xu hướng này lan nhanh trong giới trẻ, làm ranh giới giữa tự do ngôn luận và hành vi gây hại trở nên mờ nhạt hơn bao giờ hết.
Tài khoản clone nở rộ và hệ lụy
Tài khoản clone là các tài khoản ảo được lập ra với tên giả, hình ảnh giả hoặc mượn danh người khác. Lý do tạo tài khoản clone rất đa dạng: muốn tranh luận ẩn danh và thoải mái tương tác mà không ảnh hưởng danh tính thật, khám phá cảm giác tự do khi ẩn danh, hoặc nhằm mục đích công kích mà không chịu trách nhiệm.
Khi ẩn danh, mọi rào cản tâm lý dường như biến mất, khiến người dùng dễ sử dụng lời lẽ mạnh hoặc tiêu cực hơn bình thường. Hậu quả là cá nhân bị nhắm tới có thể chịu áp lực tinh thần, bị bôi nhọ danh dự hoặc mất an toàn thông tin.
Khi số lượng tài khoản ảo tăng cao, mạng xã hội trở thành nơi ồn ào, khó phân biệt thật – giả, đúng – sai. Những dòng bình luận công kích qua lại giữa các tài khoản clone khiến người dùng cảm thấy mệt mỏi, ngại bày tỏ quan điểm.
Người tạo clone cũng sẽ dễ rơi vào cảm giác quyền lực vô hình, xem lời nói trên mạng là vô hại. Tuy nhiên nhiều vụ việc đã chứng minh bình luận ác ý có thể kéo theo mâu thuẫn ngoài đời, thậm chí dẫn tới bạo lực. Việc lan truyền thông tin sai lệch từ các tài khoản clone cũng khiến mạng xã hội trở thành môi trường dễ nhiễu loạn.
Thậm chí, một người có thể vận hành hàng loạt tài khoản khác nhau, dùng tài khoản clone để bôi nhọ danh dự, tung tin giả hoặc tấn công có chủ đích, gây ảnh hưởng tới tâm lý và uy tín của người bị nhắm tới, tạo cảm giác như có nhiều luồng ý kiến cùng ủng hộ hay phản đối một vấn đề. Điều này dẫn đến hiểu lầm trong cộng đồng, làm méo mó giá trị thảo luận, thao túng dư luận…
Nạn nhân có thể bị tấn công tinh thần, bêu xấu, dọa nạt, xúc phạm, đôi khi dẫn tới stress, lo sợ, trầm cảm, thậm chí tránh mạng xã hội
Làm sao giữ sạch môi trường mạng?
Ứng xử trên mạng phản ánh trực tiếp nhận thức và trách nhiệm của mỗi người dùng. Khi chọn ẩn mình sau lớp vỏ tài khoản clone để công kích hay xúc phạm, cá nhân không chỉ vi phạm chuẩn mực giao tiếp mà còn góp phần làm môi trường mạng thêm độc hại.
Để giảm bớt tình trạng này, người dùng cần thận trọng hơn với lời nói, biết tôn trọng ý kiến trái chiều và giữ bình tĩnh khi tranh luận.
Các nền tảng mạng xã hội cũng cần siết chặt quản lý tài khoản ảo, lọc nội dung độc hại và tạo không gian an toàn cho người dùng thật bày tỏ quan điểm. Nhiều nền tảng đã bắt đầu tăng cường kiểm duyệt, thúc đẩy xác minh danh tính và khuyến khích người dùng báo cáo vi phạm.
Đồng thời, cộng đồng cũng nên hình thành thói quen tranh luận văn minh, nhìn nhận sự khác biệt như một phần tự nhiên của đối thoại. Người trẻ có thể biến mạng xã hội thành nơi kết nối tích cực thay vì kênh để xả giận hay thể hiện cái tôi.
Chỉ khi mỗi người tự ý thức được trách nhiệm của mình, môi trường mạng mới có thể trở nên trong lành, an toàn và đáng tin cậy hơn.
