Vì sao AI lại ‘nhạy’ hơn với những yêu cầu bằng tiếng Anh?
AI trò chuyện đang hỗ trợ nhiều ngôn ngữ, nhưng tiếng Anh vẫn thường được coi là lợi thế vì vốn dữ liệu dồi dào. Người dùng Việt Nam đặt câu hỏi: liệu trả lời bằng tiếng Anh có chính xác và sâu sắc hơn, hay khoảng cách này đang dần biến mất nhờ cải tiến công nghệ?
Thực hư chuyện AI thông minh hơn khi dùng tiếng Anh
Không ít người dùng nhận thấy khi đặt câu hỏi bằng tiếng Anh, câu trả lời từ AI thường trôi chảy và mạch lạc hơn so với khi sử dụng tiếng Việt. Từ đó một quan niệm lan rộng: chỉ cần chuyển sang tiếng Anh, AI sẽ thông minh hơn.
Thực tế, điều này không xuất phát từ sự “thiên vị” mà đến từ dữ liệu huấn luyện. Những mô hình nổi tiếng như ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google được xây dựng dựa trên kho dữ liệu khổng lồ, trong đó tiếng Anh chiếm tỉ lệ áp đảo. Các báo cáo nghiên cứu cho thấy phần lớn nguồn văn bản đến từ sách, báo, diễn đàn và trang web tiếng Anh, tạo nên nền tảng rất dày cho việc xử lý ngôn ngữ này.
Với các ngôn ngữ khác, bao gồm tiếng Việt, lượng dữ liệu ít hơn nên độ chính xác và sự tinh tế trong diễn đạt chưa hoàn toàn ngang bằng. Đây là nguyên nhân khiến người dùng có cảm giác AI thông minh hơn khi trò chuyện bằng tiếng Anh.
Khả năng đa ngôn ngữ và thử nghiệm thực tế
Các mô hình AI ngày nay không còn bó hẹp trong tiếng Anh mà đã mở rộng sang hàng chục ngôn ngữ khác nhau. Tiếng Việt nằm trong nhóm được hỗ trợ khá tốt, đủ để người dùng trò chuyện hằng ngày hoặc tìm kiếm thông tin nhanh chóng. Tuy vậy mức độ thành thạo vẫn khác nhau giữa các ngôn ngữ.
AI thường xử lý tốt hơn những ngôn ngữ phổ biến nhờ lượng dữ liệu huấn luyện lớn. Theo phân tích từ Microsoft, gần một nửa nội dung dùng để đào tạo mô hình AI hiện nay vẫn là tiếng Anh. Đây chính là lý do người dùng cảm nhận rằng khi đặt câu hỏi bằng tiếng Anh, câu trả lời thường mạch lạc và giàu chi tiết hơn so với nhiều ngôn ngữ khác.
Thử nghiệm thực tế cũng cho thấy sự khác biệt này khá rõ. Khi người dùng yêu cầu AI viết một phân tích học thuật, tóm tắt nghiên cứu hoặc giải thích kỹ thuật phức tạp, câu trả lời bằng tiếng Anh thường chi tiết, mạch lạc và gần với văn phong nghiên cứu.
Trong khi đó, nếu cùng yêu cầu được đặt bằng tiếng Việt, câu trả lời đôi lúc còn lỗi dịch thuật hoặc diễn đạt chưa được tự nhiên. Tuy nhiên với những câu hỏi đời thường, ví dụ hỏi về công thức nấu ăn, địa điểm du lịch hay mẹo sử dụng điện thoại, sự khác biệt gần như không đáng kể.
Góc nhìn chuyên gia và lời khuyên cho người dùng
Các hãng phát triển AI đều cho biết họ đang mở rộng nguồn dữ liệu để thu hẹp khoảng cách giữa các ngôn ngữ. Điều này đồng nghĩa chất lượng trả lời bằng tiếng Việt sẽ ngày càng cải thiện. Tuy nhiên yếu tố quan trọng không kém chính là cách người dùng đặt câu hỏi. Một truy vấn rõ ràng, có ngữ cảnh và từ khóa cụ thể thường cho kết quả tốt hơn, bất kể ngôn ngữ nào.
Với nhu cầu học tập hoặc nghiên cứu chuyên sâu, việc dùng tiếng Anh vẫn giúp tận dụng tối đa khả năng của mô hình, bởi nguồn dữ liệu huấn luyện phong phú hơn. Trong khi đó, cho những tình huống thường ngày như tìm mẹo công nghệ, công thức nấu ăn hay gợi ý giải trí, tiếng Việt đã đủ để AI phản hồi tự nhiên và dễ hiểu.
