AI đang “đánh cắp” lượt truy cập từ các trang web
Trong khi AI ngày càng giỏi, trả lời nhanh và đúng nhu cầu, người dùng lại càng ít click vào trang web nguồn. Điều này đang khiến nhiều nhà cung cấp nội dung và các trang báo điện tử lỗ nặng vì mất lượt truy cập.
Một số công ty hạ tầng Internet lớn trên thế giới đang cảnh báo xu hướng này có thể đẩy một bộ phận Internet vào nguy cơ bị bóp nghẹt.
AI trả lời nhanh, nhưng “quên” trang gốc
Trước đây, khi bạn tìm kiếm thông tin trên Google hay các công cụ truy vấn, kết quả trả về sẽ bao gồm danh sách các trang web để người dùng tự chọn click. Nhưng với các công cụ AI như ChatGPT, Google AI Overview hay Perplexity, thông tin được tóm tắt sẵn, đặt trước mắt người dùng khiến họ không còn nhu cầu truy cập nguồn gốc.
Theo các chuyên gia hạ tầng mạng, tỉ lệ truy cập sau khi có bot AI quét qua nội dung đang sụt giảm nghiêm trọng. Cách đây một thời gian, trung bình 2 lượt quét bot sẽ dẫn tới 1 lượt click. Bây giờ, tới 6 lượt quét mới có 1 click.
Điều đáng nói là nhiều bot AI hiện nay thu thập nội dung mà không xin phép, không trả tiền bản quyền, cũng không ghi nguồn rõ ràng. Điều này giống như việc “đọc trộm sách mà không mua sách” khiến các nhà xuất bản nội dung mất trắng.
Với các nhà sáng tạo nội dung, điều này rất nghiêm trọng. Nội dung không có lượt truy cập đồng nghĩa với hết doanh thu từ quảng cáo, giảm lượng độc giả trung thành, mất độ phổ biến, và dẫn đến tình trạng nội dung kém chất lượng hoặc bị ngưng cập nhật.
Cuộc chiến dữ liệu: Chặn bot AI, đề xuất trả phí truy cập
Trong báo cáo mới nhất, một số công ty công nghệ lớn đã bắt đầu chặn tự động nhiều loại bot AI để bảo vệ nội dung trang web.
Theo đó, các công ty AI phải đăng ký, xác nhận, hoặc đồng ý với điều khoản truy cập trước khi quét dữ liệu từ website.
Đồng thời, có đề xuất áp dụng cơ chế “Pay Per Crawl” – tức là AI phải trả tiền mỗi lần bot quét nội dung trang web. Điều này nhằm đảm bảo người sáng tạo được hưởng quyền lợi xứng đáng, thay vì bị “xài chùa”.
Một số công cụ công nghệ mới cũng được phát triển như cách đánh lạc hướng bot AI, dẫn chúng đến nội dung giả mạo nhằm giảm hiệu quả thu thập trái phép.
Đáng chú ý, các tập đoàn truyền thông lớn như The Atlantic, Fortune, Condé Nast hay The New York Times đã có động thái mạnh mẽ để bảo vệ nội dung. Có nơi yêu cầu AI phải ký thỏa thuận bản quyền, có nơi thì chặn hoàn toàn truy cập từ các bot AI phổ biến.
Tương lai web: AI hỗ trợ hay “ép sống”?
AI không phải kẻ thù. Nhưng AI không minh bạch, không tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ sẽ trở thành gánh nặng với toàn bộ nhà cung cấp nội dung.
Tìm đường chia sẻ lợi ích giữa các bên đang là bài toán mới thực sự. Liệu trong tương lai, người dùng sẽ đóng góp thông qua việc trả phí truy cập AI? Hay các công ty AI sẽ tự nguyện ngừng truy cập không xin phép?
Một kịch bản khác cũng được nhắc đến là việc tích hợp AI vào chính nền tảng báo chí, giúp tăng trải nghiệm người đọc. Khi đó, AI hoạt động như một trợ lý, còn nội dung chất lượng vẫn đến từ các chuyên gia thực thụ.
Dù kịch bản nào xảy ra, các chuyên gia đều cho rằng cần tôn trọng nỗ lực của người tạo ra nội dung. Internet không thể phát triển nếu nền tảng của nó, nội dung, bị đánh cắp mỗi ngày mà không được đền đáp.
