5G Advanded nâng cấp tốc độ của 5G, hướng đến kỷ nguyên 6G
Khi thế giới chưa kịp khai thác hết tiềm năng của 5G, làn sóng công nghệ tiếp theo đã xuất hiện: 5G Advanced – hay còn gọi là 5.5G.
Đây không chỉ là bản nâng cấp của 5G, mà còn là giai đoạn bản lề chuẩn bị cho mạng di động thế hệ thứ sáu (6G), nơi hàng trăm tỉ thiết bị sẽ được kết nối thông minh, thời gian thực và gần như không có độ trễ.
Bước tiến giữa hai kỷ nguyên mạng di động
5G Advanced được phát triển trong khuôn khổ 3GPP Release 18, dự kiến bắt đầu thương mại hóa từ 2024-2025.
Trong khi 5G hiện tại chủ yếu tập trung vào tăng tốc độ và độ ổn định mạng, 5G-A mở rộng tầm nhìn với nhiều đặc tính vượt trội: băng thông rộng hơn, độ trễ thấp hơn, mạng thông minh hơn và khả năng phủ sóng toàn cầu, kể cả ngoài không gian.
Các tập đoàn viễn thông hàng đầu như Huawei, Ericsson, Nokia, Qualcomm và Samsung đều đã công bố chiến lược phát triển và thử nghiệm công nghệ 5.5G trong năm 2023-2024. Trong đó Trung Quốc đang dẫn đầu với nhiều thử nghiệm quy mô lớn tại Thâm Quyến, Bắc Kinh và Thượng Hải.
Kết nối hàng trăm tỉ thiết bị IoT: từ giấc mơ đến hiện thực
5G Advenced kết nối hàng trăm tỉ thiết bị IoT
Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ Online, một trong những mục tiêu nổi bật của 5G-A là khả năng kết nối massive IoT – hàng trăm tỉ thiết bị đầu cuối, cảm biến và hệ thống nhúng trên toàn cầu.
Điều này sẽ giúp xây dựng một hệ sinh thái nơi mọi thứ đều được kết nối: từ đồng hồ thông minh, máy bay không người lái, xe tự hành đến robot công nghiệp, camera AI, hệ thống nông nghiệp thông minh và hạ tầng thành phố.
So với 5G, mạng 5G-A có thể tăng mật độ kết nối thiết bị lên gấp 10-100 lần, từ vài triệu đến hàng chục triệu thiết bị trên mỗi km². Đây là yếu tố cốt lõi để triển khai các mô hình thành phố thông minh, nhà máy thông minh và nền kinh tế số dựa trên dữ liệu thời gian thực.
Tốc độ cao – độ trễ thấp – mạng thông minh hơn
Theo các thử nghiệm công bố từ Huawei và China Mobile, 5G-A có thể đạt tốc độ tải xuống 10 Gbps, gấp 5-10 lần so với mạng 5G thương mại hiện nay. Đồng thời độ trễ có thể được giảm xuống chỉ còn 0,5-1 ms – điều kiện lý tưởng để triển khai các ứng dụng như phẫu thuật từ xa, giao thông tự hành, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) và công nghệ metaverse.
Điểm đột phá khác là khả năng tích hợp AI trực tiếp vào hệ thống mạng – từ hạ tầng truyền dẫn đến lớp điều khiển. Mạng lưới có thể tự học, tự tối ưu hóa, tự sửa lỗi và phân bổ tài nguyên dựa trên hành vi người dùng, nhu cầu dịch vụ và điều kiện thực tế. Điều này không chỉ tăng hiệu suất mà còn giảm tiêu thụ năng lượng, hướng đến mô hình mạng xanh – tiết kiệm – bền vững.
Một điểm đáng chú ý là 5G Advanced hỗ trợ NTN – Non-Terrestrial Networks (mạng phi mặt đất), cho phép kết nối qua vệ tinh, khinh khí cầu, UAV, nhằm mở rộng vùng phủ sóng đến những khu vực vùng sâu vùng xa, trên biển, trên không – nơi mà mạng di động truyền thống chưa thể tiếp cận.
Đây là một trong những bước tiến nền tảng để xây dựng mạng 6G toàn cầu hóa, phủ khắp mọi địa điểm địa lý và không gian.
Hướng đến 6G: Từ cảm biến vạn vật đến thế giới số ảo hóa
Chuẩn bị hướng đến kỷ nguyên 6G
5G-A không đơn thuần là nâng cấp kỹ thuật, mà còn là sự chuẩn bị về mặt hạ tầng cho các công nghệ ‘viễn tưởng’ trong tương lai gần – nơi mà mạng viễn thông có thể cảm nhận, xử lý và điều khiển thế giới vật lý thông qua không gian số.
Các xu hướng như giao tiếp hologram 3D, hệ thống AI phân tán, cảm biến thông minh cấp độ nano, robot cộng tác và thế giới số song song (Digital Twin) sẽ chỉ thực sự phát huy khi có hạ tầng như 5G Advanced hoặc 6G.
Tại Việt Nam, các nhà mạng lớn như Viettel, VNPT và MobiFone đã triển khai thí điểm 5G tại các đô thị lớn và sẵn sàng bước vào giai đoạn nâng cấp.
Theo các chuyên gia viễn thông, nếu Việt Nam chủ động đầu tư vào 5G-A ngay từ giai đoạn đầu, chúng ta có thể không chỉ bắt kịp xu hướng toàn cầu, mà còn mở ra cơ hội dẫn đầu trong các lĩnh vực công nghiệp 4.0, logistics, y tế, giáo dục và công nghệ tiêu dùng.
5G Advanced không đơn giản là một bản cập nhật kỹ thuật. Đó là cầu nối giữa hiện tại và tương lai, giữa kết nối đơn thuần và hệ sinh thái thông minh, giữa mạng di động và “não bộ số” của thế giới.
Trong kỷ nguyên mà mọi ngành nghề đều hướng đến tự động hóa, dữ liệu thời gian thực và trí tuệ nhân tạo, 5G-A chính là nền móng để kiến tạo tương lai số một cách toàn diện.
