Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công khai kết luận việc chấp hành chính sách pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, giai đoạn 1/1/2015 đến 30/6/2023.
Với 18 Tổ chức phát hành (TCPH) thuộc nhóm Tập đoàn Novaland và các công ty con, thanh tra xác định trong giai đoạn trên đã phát hành thành công 131 mã TPDN. Các mã có kỳ hạn 1-5 năm, với tổng giá trị là 67.100 tỷ đồng.
Ngoại trừ 22 mã trái phiếu doanh nghiệp với tổng giá trị 13.500 tỷ đồng đã tất toán, còn lại 109 mã trị giá 53.500 tỷ đồng có mục đích phát hành để tăng vốn vào doanh nghiệp khác; mua phần vốn góp; thanh toán các hợp đồng góp vốn; nhận chuyển nhượng dự án bất động sản; cơ cấu lại khoản nợ.
Đường đi của dòng tiền
Theo kết luận thanh tra, đến thời điểm 30/6/2023, tại 18 tổ chức phát hành còn 59 mã TPDN đang lưu hành với tổng giá trị 34.835 tỷ đồng. Trong đó có 2 tổ chức phát hành nợ quá hạn với cả gốc và lãi trái phiếu, 4 tổ chức nợ quá hạn lãi. Tổng số tiền nợ gốc, lãi quá hạn là 5.528 tỷ đồng.
Riêng tại Tập đoàn Novaland, TTCP chỉ ra rằng, đơn vị này đã phát hành và sử dụng 1.500 tỷ đồng từ nguồn TPDN với mục đích tăng vốn vào công ty con là Công ty TNHH Bất động sản Khải Hưng.
Sau đó Công ty Khải Hưng sử dụng để nhận chuyển nhượng 99,9% vốn (tương đương khoảng 1.843 tỷ đồng) vốn điều lệ thuộc sở hữu của bà Võ Thị Kim Khoa tại Công ty TNHH Bất động sản Thế Kỷ Hoàng Kim.
Tuy nhiên, qua kiểm tra dòng tiền tại một số ngân hàng cho thấy, phần vốn góp của bà Khoa tại Công ty Thế Kỷ Hoàng Kim không tồn tại trong thực tế do phần lớn đã được chuyển đi trong cùng ngày.
Sau khi Tập đoàn Novaland chuyển 1.500 tỷ đồng từ nguồn tiền TPDN cho Công ty Khải Hưng, công ty này đã chuyển 1.500 tỷ đồng và 400 tỷ đồng từ nguồn khác cho bà Khoa vào tài khoản cá nhân để thanh toán cho việc nhận chuyển nhượng phần vốn của bà Khoa sở hữu tại Công ty Thế Kỷ Hoàng Kim.
Bà Khoa đã chuyển 1.500 tỷ đồng qua nhiều công ty trung gian. Các công ty này lại chuyển cho CTCP Kinh doanh nhà Nova sử dụng.
Kết luận của TTCP cũng chỉ ra rằng, Tập đoàn Novaland cùng 3 công ty thành viên là Công ty Unity, Aqua, Lucky House phát hành TPDN để mua phần vốn điều lệ thuộc sở hữu cá nhân tại doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, việc hình thành phần vốn điều lệ của các cá nhân tại doanh nghiệp khác có biểu hiện bất thường.
Sau khi nhận được tiền từ nguồn trái phiếu, các cá nhân đã chuyển cho CTCP Kinh doanh Nhà Nova để sử dụng với tổng số khoảng 7.084 tỷ đồng.
Dù không xác minh bản chất tất cả các giao dịch trung gian nhưng theo TTCP, phương thức của Tập đoàn Novaland và 3 công ty thành viên trong việc sử dụng tiền TPDN có tính chất giống nhau; có dấu hiệu phối hợp với các cá nhân và các pháp nhân để hình thành vốn điều lệ của các cá nhân tại pháp nhân.
Ngoài ra, cũng sử dụng tiền trái phiếu để nhận chuyển nhượng vốn điều lệ, chuyển tiền trái phiếu cho các cá nhân sau đó chuyển cho CTCP Kinh doanh Nhà Nova sử dụng.
4 công ty liên quan đến Tập đoàn Novaland có vi phạm
Với 20 TCPH thuộc nhóm các công ty có liên quan đến Tập đoàn Novaland, giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023, đã phát hành 45 mã trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, tổng giá trị 27.350 tỷ đồng.
Tính đến 30/6/2023, còn 23 mã đang lưu hành với tổng giá trị 16.898 tỷ đồng, trong đó 4 tổ chức có nợ quá hạn cả gốc và lãi, 2 tổ chức nợ lãi. Tổng số tiền nợ là 4.555 tỷ đồng.
Qua kiểm tra việc sử dụng nguồn tiền trái phiếu của 20 TCPH, thanh tra kết luận, 4 công ty liên quan đến Tập đoàn Novaland có vi phạm là CTCP Bất động sản GreenWich, CTCP Bất động sản BNP Global, Công ty TNHH Phát triển bất động sản Cát Liên Hoa, CTCP Đầu tư và phát triển Residence.
Cụ thể, Công ty GreenWich đã phát hành trái phiếu và sử dụng 2.000 tỷ đồng từ nguồn trái phiếu doanh nghiệp để hợp tác kinh doanh với Công ty An Khang. Đến hết tháng 6/2023, trái phiếu đã quá hạn gốc là hơn 1.571 tỷ đồng, quá hạn lãi hơn 241 tỷ đồng nhưng GreenWich vẫn chưa thanh toán cho trái chủ.
Thời điểm thanh tra (tháng 5/2024) còn có nguy cơ không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu, tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại cho các trái chủ, nhà đầu tư trong đó có nhà đầu tư nước ngoài.
Công ty BNP Global đã phát hành trái phiếu trị giá 2.100 tỷ đồng và dùng tiền để thanh toán một phần giá trị hợp đồng hợp tác kinh doanh dự án Mũi Yến (tỉnh Bình Thuận nay là tỉnh Lâm Đồng). Đến hết tháng 6/2023, công ty nợ gốc trái phiếu quá hạn hơn 2.000 tỷ đồng, nợ lãi quá hạn hơn 64 tỷ đồng. BNP Global đã đàm phán với người sở hữu trái phiếu để gia hạn nợ, nhưng không được chấp thuận.
Đến ngày 12/4/2024, công ty đã thanh toán toàn bộ lãi quá hạn và một phần gốc là 833 tỷ đồng. Dư nợ gốc trái phiếu còn lại chưa thanh toán và tiếp tục quá hạn là 1.216 tỷ đồng.
“Như vậy công ty đã vi phạm về trách nhiệm thanh toán đầy đủ, đúng hạn tiền gốc và lãi trái phiếu cho nhà đầu tư… Trước mắt, công ty BNP Global không thể khắc phục, thu xếp nguồn tiền để trả nợ cho các trái chủ”, kết luận thanh tra nêu.
Công ty Cát Liên Hoa đã phát hành 986 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp, song chậm thanh toán lãi, gốc.
Tại Công ty Residence, công ty đã phát hành 3.000 tỷ đồng TPDN để thanh toán tiền cọc mua biệt thự nghỉ dưỡng cho CTCP Kinh doanh Nhà Nova tại dự án Nova World Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận nay là tỉnh Lâm Đồng).
Tuy nhiên, thanh tra cho thấy, Residence và Kinh doanh Nhà Nova ký văn bản thoả thuận về việc đặt cọc mua 130 căn hộ khi dự án chưa có đủ điều kiện pháp lý để được bán theo quy định. TTCP cho rằng, 2 công ty thiết lập thoả thuận đặt cọc để sử dụng tiền trái phiếu với giá trị lớn trong thời gian dài.
Novaland nói gì?
Phản hồi về kết luận thanh tra, Novaland cho biết, đây là các gói trái phiếu phát hành từ ngày 1/2/2015 đến ngày 30/6/2023, tổng dư nợ tại thời điểm cuối tháng 6/2023 là 34.878 tỷ đồng.
Sau quá trình tái cấu trúc 2024-2025, Novaland đã thực hiện tất toán dư nợ gốc và lãi của nhiều gói trái phiếu, chỉ còn một vài gói còn tồn đọng dư nợ.
Tính đến cuối tháng 9/2025, tổng dư nợ còn 19.559 tỷ đồng. Như vậy, doanh nghiệp đã trả được 15.319 tỷ đồng (chiếm gần 44% tổng dư nợ tại ngày 30/6/2023).
Tập đoàn cho hay, đã và đang tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp nhằm sớm thanh toán phần dư nợ còn lại cho các trái chủ.
Đối với 24 gói trái phiếu TTCP kiến nghị chuyển thông tin đến Bộ Công an, theo Novaland, doanh nghiệp đã thanh toán và tất toán 15 gói trái phiếu với tổng giá trị ban đầu 7.000 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 57,7% tổng dư nợ ban đầu).
Bên cạnh đó, doanh nghiệp đã cơ bản hoàn tất cơ cấu và gia hạn được một gói trái phiếu với tổng trị giá ban đầu 250 tỷ đồng, duy trì thanh toán đúng hạn 7 gói trái phiếu.
Đối với một gói trái phiếu quá hạn còn lại (chiếm tỷ lệ 8,2% tổng dư nợ ban đầu), Novaland cũng đã tiến hành thanh toán gốc và lãi cho các trái chủ để giảm dư nợ từ 1.000 tỷ xuống 833 tỷ đồng và đang tiếp tục xử lý bằng nhiều giải pháp khác.
Về các nội dung liên quan đến trách nhiệm quản lý nguồn vốn, Novaland khẳng định, đã sử dụng tiền theo đúng mục đích và phương án phát hành được phê duyệt.
Liên quan đến dấu hiệu sử dụng nguồn vốn phát hành để mua phần vốn góp mà vốn góp của bên bán không phải là vốn góp thực chất nêu trong kết luận thanh tra, Novaland khẳng định không liên quan đến các giao dịch trước đó của người bán, tại thời điểm thực hiện giao dịch chuyển nhượng phần vốn góp/cổ phần (gọi chung là vốn góp).
Ngoài ra, với các vấn đề liên quan đến tài sản đảm bảo cho các gói trái phiếu, Novaland cam kết thực hiện đúng quy định của pháp luật cũng như tuân thủ các thỏa thuận với các trái chủ.
Novaland cũng cho hay, đã chủ động gửi các văn bản giải trình đến TTCP, để cơ quan chức năng có cơ sở xem xét lại kết luận thanh tra. Đồng thời, cập nhật thông tin về dư nợ và phương án thanh toán cụ thể đối với các gói trái phiếu còn tồn đọng, cũng như ghi nhận những nỗ lực thực hiện nghĩa vụ trái phiếu trong suốt thời gian qua.
Novaland cam kết chủ động hợp tác minh bạch cùng các cơ quan chức năng để sớm làm rõ các điểm còn chưa sáng tỏ được ghi nhận trong Kết luận, đồng thời nhanh chóng khắc phục các thiếu sót còn tồn đọng để đảm bảo quyền lợi cho các trái chủ.
Được vận dụng cơ chế, chính sách đặc thù, từ ngày 1/4 tới đây, UBND TPHCM sẽ tháo gỡ vướng mắc về tiền sử dụng đất cho 2 dự án lớn của Novaland.
Bên cạnh việc giải thích lý do Công an TP.HCM yêu cầu cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai cung cấp hồ sơ dự án Aqua City, đại diện Novaland còn cho biết đang tích cực phối hợp với cơ quan điều tra.
Đã quá thời hạn 2 tháng, ý tưởng quy hoạch chưa được Novaland và Vietstar Đà Lạt triển khai, hoàn thành.
