Theo phản ánh của ông N.T.T, năm 1991, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước và Luật Đất đai năm 1987 (có hiệu lực từ ngày 8/1/1988), UBND huyện Thuận Thành, tỉnh Hà Bắc và các cấp chính quyền đã tiến hành kê khai đăng ký đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) tập trung cho 1.610 hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn xã Gia Đông.
Thời điểm đó, bố ông T. đứng tên trên sổ đỏ, do UBND huyện Thuận Thành cấp ngày 18/12/1991.
Theo Luật Đất đai năm 1987, điểm b mục 2 phần V Thông tư số 302-TT/ĐKTK ngày 28/10/1989 của Tổng cục Quản lý ruộng đất quy định về nội dung khi viết trên giấy chứng nhận: “Chú ý: Tên của tổ chức hoặc cá nhân ghi trong giấy chứng nhận phải đúng với tên đã ghi trong đơn xin đăng ký quyền sử dụng đất, sổ địa chính, danh sách đã được duyệt. Nếu chủ sử dụng đất là cá nhân thì ghi thêm số chứng minh thư nhân dân”.
Ông T. cũng dẫn các công văn số 373 (ngày 13/10/2023) của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thị xã Thuận Thành; Công văn số 231 (ngày 18/10/2023) của Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Thuận Thành; Công văn 1472 (ngày 24/10/2024) của UBND thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh và Công văn số 74 (ngày 3/4/2023) của Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Thuận Thành.
Căn cứ các văn bản này, sổ đỏ do UBND huyện Thuận Thành, tỉnh Hà Bắc cấp ngày 18/12/1991 mang tên bố ông là cấp cho hộ gia đình bao gồm các thành viên theo xác nhận của UBND xã Gia Đông ngày 14/3/2023.
Ông T. thắc mắc, việc cấp sổ đỏ nói trên là cấp cho hộ gia đình hay cấp riêng cho cá nhân bố ông?
Trả lời vấn đề này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết nội dung phản ánh của ông T. là vụ việc cụ thể thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương và cần căn cứ hồ sơ lưu trữ, cùng các quy định địa phương ban hành theo thẩm quyền để thi hành Luật Đất đai, nhằm xem xét và kết luận. Do vậy, Bộ không có cơ sở để trả lời chi tiết.
Tuy nhiên, cơ quan này nêu một số nguyên tắc. Việc cấp sổ đỏ năm 1991 được thực hiện theo Luật Đất đai năm 1987 và Thông tư số 302-TT/ĐKTK ngày 28/10/1989 của Tổng cục Quản lý ruộng đất.
Theo quy định giai đoạn đó, sổ đỏ có thể ghi tên cá nhân là người đại diện hộ gia đình được giao đất, nhưng quyền sử dụng đất thuộc hộ gia đình đã kê khai, đăng ký trong danh sách được cơ quan có thẩm quyền xét duyệt.
Các Luật Đất đai qua các thời kỳ (1993, 2003, 2013 và 2024) đều thống nhất quy định: Hộ gia đình được Nhà nước giao hoặc công nhận quyền sử dụng đất thì quyền sử dụng đất là của các thành viên trong hộ tại thời điểm được giao đất.
Do đó, trường hợp sổ đỏ cấp năm 1991 mang tên cá nhân, nếu được xét cấp theo hộ, thì được xác định là cấp cho hộ gia đình, người đứng tên chỉ là đại diện của hộ.
Bộ đề nghị gia đình liên hệ trực tiếp với chính quyền địa phương nơi có đất để đối chiếu hồ sơ xét duyệt, sổ địa chính thời điểm giao đất để xác định đúng chủ thể sử dụng đất theo quy định.
Gia đình ông Hoàng Văn Dũng (Thanh Hóa) phản ánh thửa đất của họ tăng thêm 39m2 sau đo đạc lại, nhưng phần diện tích tăng thêm không được cơ quan địa chính công nhận là đất ở, dù theo gia đình đây là diện tích hợp pháp và không phát sinh tranh chấp.
Sổ đỏ đã được cấp theo quy định của pháp luật về đất đai, về nhà ở và về xây dựng trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành thì vẫn có giá trị pháp lý.
Người dân thắc mắc, nếu sử dụng đất không đúng mục đích sau ngày 1/7/2014 thì có được áp dụng theo khoản 6 Điều 25 Nghị định số 101/2024 để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) hay không?
