Ông Nguyễn Văn T. nêu trường hợp giấy chuyển nhượng đất làm nhà có chứng thực năm 1989. Chủ tịch UBND xã đã chứng thực giấy này và xác nhận thửa đất mua bán năm 1989 là đất ở.
Ông T. hỏi, khi làm thủ tục cấp giấy chứng nhận (sổ đỏ) lần đầu, trường hợp này có đủ căn cứ áp dụng điểm d khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai 2013 (tương ứng điểm d khoản 1 Điều 137 Luật Đất đai 2024) hay không?
Ông cũng thắc mắc trên giấy tờ ghi tên người khác, nhưng có giấy tờ mua bán có chữ ký các bên liên quan, vậy theo khoản 2 Điều 100 Luật Đất đai 2013 (tương ứng khoản 5 Điều 137 Luật Đất đai 2024), trường hợp này có được cấp sổ đỏ và có được miễn nộp tiền sử dụng đất không? Đồng thời có thể áp dụng khoản 2 Điều 11 Luật Đất đai 2013 (khoản 2 Điều 10 Luật Đất đai 2024) để công nhận loại đất là đất ở hay không?
Trả lời vấn đề trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, vụ việc là trường hợp cụ thể thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương. Việc xem xét phải căn cứ hồ sơ lưu trữ và các quy định do địa phương ban hành để thi hành Luật Đất đai. Vì vậy Bộ không có cơ sở trả lời.
Tuy nhiên, Bộ nêu một số nguyên tắc.
Theo điểm d khoản 1 Điều 137 Luật Đất đai năm 2024 quy định giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở được UBND cấp xã xác nhận sử dụng trước ngày 15/10/1993 là giấy tờ về quyền sử dụng đất.
Quy định tại khoản 5 Điều 137 Luật Đất đai năm 2024 nêu: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có giấy tờ thuộc các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này, nhưng trên giấy ghi tên người khác và có kèm giấy tờ chuyển quyền sử dụng đất mà đến trước ngày luật có hiệu lực chưa hoàn tất thủ tục chuyển quyền, đồng thời đất không có tranh chấp, thì được cấp giấy chứng nhận; nghĩa vụ tài chính thực hiện theo quy định.
Việc xác định loại đất thực hiện theo Điều 10 Luật Đất đai 2024. Theo điểm b khoản 1 Điều 10, một trong các căn cứ để xác định loại đất là giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 137 đối với trường hợp chưa được cấp giấy chứng nhận.
Các Luật Đất đai qua các thời kỳ (1993, 2003, 2013 và 2024) đều thống nhất quy định: Hộ gia đình được Nhà nước giao hoặc công nhận quyền sử dụng đất thì quyền sử dụng đất là của các thành viên trong hộ tại thời điểm được giao đất.
Gia đình ông Hoàng Văn Dũng (Thanh Hóa) phản ánh thửa đất của họ tăng thêm 39m2 sau đo đạc lại, nhưng phần diện tích tăng thêm không được cơ quan địa chính công nhận là đất ở, dù theo gia đình đây là diện tích hợp pháp và không phát sinh tranh chấp.
Sổ đỏ đã được cấp theo quy định của pháp luật về đất đai, về nhà ở và về xây dựng trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành thì vẫn có giá trị pháp lý.
