Thông tin được ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết tại hội thảo “Giải pháp tăng tốc làm nhà ở xã hội” chiều 28/5.
Thành lập Quỹ nhà ở quốc gia
Đây là một trong những điểm mới tại dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, dự kiến được Quốc hội xem xét và biểu quyết thông qua trong phiên họp chiều 29/5.
Theo ông Hưng, sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính, khoảng cách từ đầu tỉnh đến cuối tỉnh có thể kéo dài hơn rất nhiều. Nhiều cán bộ, người lao động phải di chuyển 100-200km từ nơi ở đến nơi làm việc. Trong khi đó, một bộ phận người lao động tại nông thôn, làm việc ở đô thị xa nhà có nhu cầu mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội nhưng lại không đáp ứng điều kiện hiện hành.
Sau khi sáp nhập tỉnh, nhiều người trước đây đủ điều kiện mua nhà ở xã hội nay không còn đủ, dù nhu cầu thực tế không thay đổi.
“Dự thảo đưa ra hướng xử lý với trường hợp người dân đã có nhà ở, nhưng tùy thuộc vào khoảng cách và thời gian di chuyển đến nơi làm việc, UBND cấp tỉnh sẽ quy định cụ thể điều kiện để được mua nhà ở xã hội. Khoảng cách có thể là 15-20km hay 30-50km, tùy từng địa phương quy định”, ông Hưng nói.
Bên cạnh đó, ông Hưng cho biết thêm, thời gian tới sẽ thành lập Quỹ nhà ở quốc gia – một quỹ tài chính ngoài ngân sách, hoạt động phi lợi nhuận, gồm hai cấp Trung ương và địa phương. Nguồn vốn hình thành từ ngân sách, đóng góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân và tiền bán nhà ở…
“Mục đích của quỹ là đầu tư xây dựng, tạo lập quỹ nhà ở xã hội để cho thuê, tạo cơ hội cho nhiều người được tiếp cận và thụ hưởng loại hình nhà ở này”, ông Hưng cho biết.
Liên quan đến việc xây dựng khu thiết chế công đoàn tại Hà Nội và một số địa phương, ông Lê Văn Nghĩa, Trưởng ban Quản lý dự án Thiết chế Công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), cho biết, Tổng Liên đoàn đã gửi văn bản đến UBND TP Hà Nội đề nghị bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở cho công nhân và người lao động.
“Theo kế hoạch, khu thiết chế Công đoàn tại Hà Nội sẽ triển khai trong giai đoạn 2026-2030. Tại Bắc Ninh và Bắc Giang, Tổng Liên đoàn dự kiến khởi công 2 khu thiết chế trong quý IV/2025 với quy mô khoảng 1.100 căn hộ, giá thuê dự kiến dao động từ 1 đến 3 triệu đồng/tháng tùy theo diện tích và vị trí căn hộ”, ông Nghĩa thông tin.
Cảnh báo lừa đảo qua “cò” nhà ở xã hội
Tại hội thảo, anh Nguyễn Văn Sơn, công nhân Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội (Urenco), chia sẻ băn khoăn của nhiều người lao động không biết đăng ký mua nhà ở xã hội ở đâu, thậm chí bị lừa tiền khi mua qua “cò mồi”. Người lao động mong muốn có hướng dẫn rõ ràng để được mua nhà trực tiếp từ chủ đầu tư.
Về vấn đề này, ông Phạm Công Doan, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Arita (đơn vị triển khai một số dự án nhà ở xã hội), nhấn mạnh, thủ tục xét duyệt mua nhà ở xã hội có tiêu chí chặt chẽ, vì đây là loại hình dành cho các đối tượng chính sách. Người lao động cần liên hệ trực tiếp với chủ đầu tư hoặc Ban Quản lý dự án để được hướng dẫn và xác minh hồ sơ bởi cơ quan có thẩm quyền.
Ông Doan khuyến cáo: “Người dân tuyệt đối không mua qua bất kỳ bên trung gian hay cò mồi để tránh rủi ro và đảm bảo quyền lợi hợp pháp”.
Lãnh đạo Công ty Arita cũng chỉ ra một trong những nút thắt lớn là việc xác nhận thu nhập với lao động tự do.
“Theo quy định, để được mua nhà ở xã hội, thu nhập của vợ hoặc chồng phải dưới 15 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, việc xác nhận thu nhập lại phụ thuộc vào chính quyền địa phương, cụ thể là UBND xã, phường nơi cư trú. Với lao động tự do, việc này gần như không khả thi. Nhiều người bị từ chối xác nhận vì địa phương không có cơ sở kiểm soát thu nhập”, ông Doan nói.
Vị này đề nghị cần có giải pháp từ phía các cơ quan quản lý để tháo gỡ khó khăn, nhằm đảm bảo chính sách nhà ở xã hội tiếp cận được đúng đối tượng.
Sau 1/8/2024, kể từ ngày đã thanh toán đủ tiền nhà và được cấp sổ đỏ, việc bán nhà ở xã hội sau thời hạn 5 năm không phải nộp tiền sử dụng đất nhưng phải nộp thuế thu nhập và các khoản khác theo quy định.
Đồng Nai yêu cầu Sở Xây dựng phối hợp với Công an tỉnh, Sở Nội vụ xử lý nghiêm các trường hợp sử dụng nhà ở xã hội không đúng đối tượng và vắng mặt khi kiểm tra.
Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, việc sáp nhập không chỉ làm cho giá bất động sản tăng mà có thể giảm ở một số khu vực.
