Theo phản ánh của một công dân, gia đình đã sử dụng ổn định 300m2 đất từ trước năm 1990 đến nay.
Thửa đất không có tranh chấp, trên bản đồ địa chính thể hiện ký hiệu mục đích sử dụng là đất ở (ONT), người bố đứng tên sử dụng.
Thửa đất trước đây thuộc quyền quản lý của hợp tác xã, được sử dụng làm đường ngõ và một phần sân trường tiểu học. Tuy nhiên, phần đất này không còn được hợp tác xã sử dụng từ thời điểm gia đình bắt đầu sử dụng làm sân và vườn.
Hiện nay, gia đình mong muốn được cấp sổ đỏ đối với thửa đất trên để làm cơ sở chia thừa kế cho các con.
Công dân thắc mắc, gia đình có đủ điều kiện để được cấp sổ đỏ lần đầu không? Cần chuẩn bị những hồ sơ, giấy tờ gì để thực hiện thủ tục xin cấp sổ đối với thửa đất?
Việc gia đình sử dụng đất có bị xử phạt hành chính hay không? Nếu có thì áp dụng theo quy định nào? Trong trường hợp không bị xử phạt do sử dụng đất từ trước ngày 15/10/1993, thì hồ sơ xin cấp sổ đỏ có cần phải nộp văn bản xử lý vi phạm, biên bản xử phạt hành chính hoặc giấy tờ nào khác liên quan đến việc xử lý vi phạm không theo căn cứ văn bản pháp luật cụ thể nào?
Trả lời vấn đề trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, theo trình bày của công dân thì phần diện tích đất hộ gia đình bà sử dụng trước ngày 15/10/1993, đất có nguồn gốc trước đây là của hợp tác xã và trường tiểu học do xã quản lý, sử dụng ổn định và không có tranh chấp.
Nếu trong hồ sơ địa chính của cơ quan quản lý nhà nước thể hiện rõ diện tích đất đó trước đây là đất của hợp tác xã và của trường tiểu học thì việc sử dụng đất của gia đình được xác định có hành vi chiếm đất.
Theo khoản 4 Điều 3 Nghị định số 123/2024/NĐ-CP ngày 4/10/2024 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai thì không thực hiện việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với vi phạm xảy ra trước ngày 15/10/1993.
“Do không thực hiện xử phạt nên khi nộp hồ sơ cấp giấy chứng nhận sẽ không phải thực hiện việc nộp giấy tờ liên quan đến việc xử phạt vi phạm hành chính”, Bộ thông tin.
Được xem xét cấp sổ đỏ
Cơ quan này cũng dẫn quy định tại khoản 1 Điều 139 của Luật Đất đai năm 2024. Trong đó nêu rõ:
Trường hợp sử dụng đất do lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng sau khi Nhà nước đã công bố, cắm mốc; hoặc lấn, chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè sau khi đã công bố chỉ giới xây dựng; hoặc lấn, chiếm đất dành cho việc xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác, thì Nhà nước sẽ thu hồi đất để trả lại cho công trình. Đối với diện tích đất đã lấn, chiếm, sẽ không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Trường hợp quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh và diện tích đất lấn chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng, không nằm trong chỉ giới xây dựng đường giao thông, cũng không được quy hoạch cho mục đích trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp hay công trình công cộng khác, thì người đang sử dụng đất sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Người này đồng thời phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Căn cứ quy định nêu trên, trường hợp gia đình bà sử dụng đất có nguồn gốc là chiếm đất (dành cho trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp hoặc công trình công cộng), nhưng nay quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh, và diện tích này không còn thuộc mục đích sử dụng cho các công trình trên, thì người đang sử dụng đất sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thông tin.
Trường hợp đã mua bán bằng giấy tờ viết tay nhưng không có giấy tờ này trong hồ sơ cấp giấy chứng nhận thì không có cơ sở để giải quyết việc cấp giấy chứng nhận theo Điều 42 Nghị định số 101/2024.
Việc cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) bị mất là không quá 10 ngày làm việc, không tính thời gian niêm yết thông báo mất sổ đỏ đã cấp tại UBND cấp xã, thời gian đăng tin trên phương tiện thông tin đại chúng.
Luật Đất đai 2024 quy định có 6 loại tài sản gắn liền với đất không đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ).
