[Longform] Nhìn lại các đại án làm rúng động thị trường bất động sản 2023

Nhìn lại các đại án làm rúng động thị trường bất động sản 2023

Năm 2023 có thể nói là một năm tệ hại của thị trường bất động sản. Bên cạnh sự trầm lắng của thị trường, năm nay còn ghi nhận nhiều vụ khởi tố lãnh đạo doanh nghiệp, liên quan đến các vi phạm trong lĩnh vực bất động sản.

Ngày 29/05/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai ra quyết định khởi tố vụ án để điều tra về hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra tại dự án khu dân cư Tân Thịnh do CTCP Đầu tư LDG (HOSE: LDG) làm chủ đầu tư tại xã Đồi 61, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai.

Được biết, sau khi được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đến nay, LDG không báo cáo tình hình triển khai dự án theo quy định.

Từ năm 2018 – 2020, LDG đã tổ chức thi công, xây dựng 680 căn nhà, trong đó có 198 căn biệt thự, 290 căn nhà liên kế đã thi công xong, còn lại 192 căn nhà liên kế đang thi công dang dở. Ngoài ra, LDG đã thi công hệ thống đường giao thông, cấp thoát nước, điện, xử lý nước thải, công viên cây xanh.

Bên cạnh đó, hơn 12 ngàn m² đất trồng lúa thuộc dự án chưa có văn bản chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Ngày 16/06/2023 Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai đã khởi tố 3 bị can với tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Trong đó, bắt tạm giam 2 bị can gồm ông Phan Duy Nghĩa – nguyên Trưởng phòng Quản lý đô thị huyện Trảng Bom và ông Nguyễn Hải Triều – Phó Trưởng phòng Quản lý đô thị huyện Trảng Bom; cấm đi khỏi nơi cư trú 1 bị can là bà Nguyễn Lan Hạnh – Chuyên viên Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Trảng Bom.

Tiếp đó, ngày 29/11/2023, Công an tỉnh Đồng Nai ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam đối với ông Nguyễn Khánh Hưng – Chủ tịch HĐQT kiêm người đại diện pháp luật của LDG về tội “Lừa dối khách hàng” liên quan dự án trên.

Từ ngày 08 – 10/04/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra các quyết định khởi tố bị can đối với ông Trần Quí Thanh cùng 2 con gái là Trần Uyên Phương và Trần Ngọc Bích, thuộc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tân Hiệp Phát. Đồng thời, thi hành lệnh bắt tạm giam đối với ông Trần Quí Thanh, bà Trần Uyên Phương.

Theo Cơ quan điều tra, lợi dụng quy định về cho vay, hợp đồng chuyển nhượng, ông Thanh cùng 2 con và một số người đã cho vay lấy lãi “dưới mức cấu thành tội phạm về cho vay lãi nặng”. Khi cho vay, ông Thanh không làm hợp đồng vay tiền có cầm cố tài sản mà buộc các doanh nghiệp, cá nhân phải làm hợp đồng chuyển nhượng dự án, cổ phần trong dự án. Giá trị của các dự án, bất động sản ghi trong hợp đồng có giá trị thấp hơn nhiều lần thực tế.

Khi bên vay làm thủ tục chuyển nhượng tài sản cho bên Tân Hiệp Phát, ông Thanh chỉ đạo 2 con làm thủ tục sang tên cho mình để nắm quyền kiểm soát, định đoạt tài sản.

Dù bên vay trả đủ gốc và nợ lãi theo thỏa thuận, ông Thanh đã dùng thủ đoạn gian dối hoặc các lý do khác để không trả lại tài sản.

Bằng thủ đoạn trên, từ tháng 01/2019 – 11/2020, Bộ Công an cho rằng, ông Thanh và các đồng phạm đã chiếm đoạt tài sản của 4 bị hại gồm 2 dự án Minh Thành, Nhơn Thành của bà Đặng Thị Kim Oanh; 29 thửa đất 452 của Nguyễn Văn Chung, 4 thửa đất của ông Lâm Sơn Hoàng và 2 thửa đất của ông Nguyễn Huy Đông. Tổng giá trị các tài sản bị ông Thanh cùng đồng phạm chiếm đoạt ước tính khoảng 767 tỷ đồng.

Ngày 26/10/2023, Cơ quan An ninh điều tra TPHCM ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và áp dụng các biện pháp ngăn chặn đối với ông Huỳnh Thế Năng – nguyên Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) và ông Đinh Trường Chinh – nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thương mại – Quảng cáo – Xây dựng – Địa ốc Việt Hân về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, liên quan đến việc quản lý, sử dụng khu đất khu đất số 33 Nguyễn Du và 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh, phường Bến Nghé, quận 1, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước.

Sau khi được Nhà nước giao hơn 6,200 m2 đất “vàng” tại 2 địa chỉ trên, Vinafood 2 đã hợp tác lòng vòng với Công ty Việt Hân để chuyển nhượng trái phép đất công thành đất tư, lập dự án khống trên khu đất để vay nhiều ngàn tỷ đồng từ ngân hàng.

Thanh tra Chính phủ cho biết, trong quá trình hợp tác với nhà đầu tư tư nhân chuyển đổi đất công thành đất tư, Vinafood 2 đã có 4 lần cố ý làm trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.

Ngoài ra, kết quả kiểm tra của Thanh tra Chính phủ phát hiện Vinafood 2 và Công ty Việt Hân đã lợi dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số BB971073 để thế chấp tài sản, vay nhiều ngàn tỷ đồng tại các ngân hàng trái luật từ năm 2010 đến nay.

Ngày 12/09/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” đối với 4 bị can gồm: ông Quách Văn Đức – nguyên Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư Nhơn Trạch; ông Phan Thanh Vĩnh Toàn – nguyên Tổng giám CTCP Đầu tư Nhơn Trạch); ông Đỗ Tấn Điềm và ông Nguyễn Văn Hồng – nguyên thành viên HĐQT CTCP Đầu tư Nhơn Trạch.

Trong đó, ông Đức và ông Hồng lần lượt là nguyên Chủ tịch HĐQT và Tổng Giám đốc CTCP Tổng công ty Tín Nghĩa (UPCoM: TID).

Về sự việc, CTCP Đầu tư Nhơn Trạch được UBND tỉnh giao đất để thực hiện khu dân cư Long Tân – Phú Thạnh (huyện Nhơn Trạch) mà không qua đấu giá. Năm 2017, Công ty lâm vào nợ nần nên ông Quách Văn Đức đã họp HĐQT với các bị can: Toàn, Điềm, Hồng bàn kế hoạch hợp tác với Công ty VNIC 2 PTE.LTD (trụ sở tại Singapore) bằng cách góp vốn bằng quyền sử dụng đất.

Theo kế hoạch được UBND tỉnh chấp thuận, CTCP đầu tư Nhơn Trạch sẽ góp vốn 20% (tương đương với số tiền trên 113 tỷ đồng) bằng giá trị quyền sử dụng đất 3.6 ha tại phân khu 1A, 1B của khu dân cư Phú Thạnh – Long Tân với Công ty VNIC 2 PTE.LTD.

Trên thực tế, ông Đức thống nhất góp hơn 100 ha đất tại phân khu 1A, 1B trong thương vụ hợp tác với Công ty VNIC 2 PTE.LTD. Điểm đáng chú ý là giá trị theo thẩm định của 100ha đất này là gần 2,000 tỷ đồng, tuy nhiên giá trị được kê khai trong thương vụ chỉ có 1,000 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra xác định, tại thời điểm xảy ra vụ việc, phần vốn Nhà nước tại CTCP đầu tư Nhơn Trạch chiếm 29.54%. Sau khi khấu trừ các giá trị thỏa thuận với các đối tác, hành vi của các bị can gây thiệt hại cho Nhà nước gần 279 tỷ đồng. Trong đó, bị can Quách Văn Đức chịu trách nhiệm chính, các bị can còn lại có vai trò đồng phạm giúp sức.

Ngày 30/08/2023, Công an TP. Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự và đến ngày 08/09 đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh tạm giam đối với bà Vũ Thị Thúy (vợ ca sĩ Khánh Phương) – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc CTCP Đầu tư Thương mại Bất động sản Nhật Nam, về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Từ năm 2020 – 2022, Công ty Nhật Nam đã huy động 8,941 tỷ đồng của khoảng 20,000 cá nhân, thông qua hơn 45,000 hợp đồng kinh doanh, có cá nhân ký nhiều hợp đồng. Sau đó, Công ty Nhật Nam đã sử dụng hơn 4,000 tỷ đồng để trả tiền gốc và lãi cho các cá nhân dù không kinh doanh gì; chi 520 tỷ đồng để duy trì hoạt động công ty; chi hơn 2,000 tỷ đồng cho “hoa hồng”, trả cho các cá nhân môi giới; chi cho bà Vũ Thị Thúy 600 tỷ đồng, còn lại gần 1,000 tỷ đồng chưa rõ mục đích sử dụng.

Ngày 23/03/2023, Công an TP. Hà Nội cho biết, Cơ quan An ninh điều tra Công an TP. Hà Nội đã ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với ông Lê Huy Lân, nguyên Tổng Giám đốc, người đại diện theo pháp luật của CTCP Coma 18 (HOSE: CIG) về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại CTCP Coma 18”.

Việc khởi tố ông Lân liên quan đến dự án VP6 Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội. Dự án do doanh nghiệp tư nhân Xây dựng số 1 Điện Biên thuộc Tập đoàn Mường Thanh làm chủ đầu tư.

Đầu năm 2019, Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ Xây dựng và Thanh tra TP. Hà Nội ban hành 12 kết luận thanh tra liên quan đến các công trình vi phạm trật tự xây dựng ở Hà Nội. Trong đó, cơ quan thanh tra xác định, tại tòa nhà hỗn hợp dịch vụ văn phòng, dịch vụ thương mại và nhà ở cao cấp VP6, phường Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai) đã xây vượt quy hoạch 10 tầng.

Bên cạnh đó, các tầng từ 26 trở lên đều không nằm trong quy hoạch được phê duyệt, chủ đầu tư đã tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng, xây dựng vượt tầng. Do đó, tính pháp lý của các căn hộ này trở nên mập mờ.

Liên quan đến vụ hỏa hoạn làm 56 người tử vong xảy ra tại số nhà 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội, ngày 13/09/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt bị can để tạm giam (4 tháng) đối với ông Nghiêm Quang Minh (sinh năm 1979, là chủ của chung cư nơi xảy ra vụ cháy).

Hà Lễ

FILI