Hoàn thành chỉnh trang Bắc Bộ Phủ

Sự kiện đánh dấu mốc quan trọng khi công trình Bắc Bộ Phủ với bề dày lịch sử hơn 100 năm chính thức trở thành trụ sở làm việc mới của Cơ quan Chủ tịch nước. Đồng thời, ghi dấu một dự án được tu bổ nâng cấp đặc biệt kỳ công, để giữ lại gần như trọn vẹn những di sản một thời nhưng cũng mang những dấu ấn của thời đại, dấu ấn một Việt Nam đang hội nhập thế giới.

Di tích lịch sử quan trọng

Toạ lạc tại số 2 phố Lê Thạch, Hà Nội, tòa dinh thự được biết đến là Nhà khách Chính phủ được người Pháp khởi công vào năm 1917 và hoàn thành năm 1918. Thời kỳ đầu, tòa nhà có tên gọi Dinh Thống sứ Bắc Kỳ – trung tâm quyền lực cao nhất của chính quyền bảo hộ Pháp tại Bắc Kỳ. Nơi đây từng chứng kiến hàng loạt quyết sách liên quan đến vận mệnh vùng đất Bắc Kỳ dưới ách thực dân.

Ngày 9.3.1945, khi Nhật đảo chính Pháp, chính quyền mới thân Nhật đổi tên công trình thành Phủ Khâm sai Bắc Kỳ, trở thành cơ quan đại diện của Hoàng đế Bảo Đại tại miền Bắc.

Ngày 19 – 20.8, sau cuộc mít-tinh lớn tại Nhà hát Lớn, lực lượng Việt Minh và hàng vạn quần chúng tiến đến chiếm Phủ Khâm sai, giành quyền kiểm soát. Từ đây, tòa nhà được đổi tên thành Bắc Bộ Phủ, trở thành trụ sở của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ lâm thời, mở đầu kỷ nguyên độc lập của dân tộc.

Không dừng ở vai trò chính trị, Bắc Bộ Phủ còn là chiến địa trong Toàn quốc kháng chiến cuối năm 1946. Dấu tích đạn pháo trên tường và cổng sắt vẫn còn lưu lại đến hôm nay như chứng tích của tinh thần chiến đấu kiên cường.

Hơn một thế kỷ tồn tại, Bắc Bộ Phủ là nơi chứng kiến nhiều biến động chính trị trọng đại từ thời thuộc địa cho đến ngày độc lập, in dấu các nhân vật và sự kiện đã làm thay đổi vận mệnh đất nước và là di tích lịch sử cách mạng của Thủ đô.

Sau hơn 100 năm, Bắc Bộ Phủ đã xuống cấp, sau nhiều lần được trùng tu vẫn chưa xứng tầm với vị thế và vai trò lịch sử.

Tháng 2.2025, Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo tổ chức triển khai, thực hiện dự án cải tạo, sửa chữa, nâng cấp, xây mới trụ sở làm việc cơ quan Chủ tịch nước tại số 2 Lê Thạch, quận Hoàn Kiếm, TP.Hà Nội.

Theo đó, Tập đoàn Sun Group được tin chọn giao nhiệm vụ trùng tu, bảo tồn và nâng cấp Bắc Bộ Phủ nhằm lưu giữ các giá trị truyền thống của đất nước, đồng thời thể hiện đúng vị trí của nguyên thủ quốc gia với các điều kiện làm việc hiện đại tương xứng với vị thế của đất nước, đáp ứng các hoạt động đối nội, đối ngoại của đất nước.

Sáng 19.8.2025, trong không khí cả nước chào mừng Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng 8 thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2.9.1945 – 2.9.2025), Cơ quan Chủ tịch nước đã chính thức nhận bàn giao Bắc Bộ Phủ, mở ra một chương mới cho công trình đã đi cùng chiều dài lịch sử vàng son của đất nước.

Nỗ lực giữ gìn di sản

Để trở thành nơi làm việc và tiếp khách quốc tế của Cơ quan Chủ tịch nước, nơi lưu giữ những kỷ vật cấp quốc gia, Bắc Bộ Phủ đã được trùng tu, cải tạo đặc biệt chỉn chu. Trước khi tiến hành cải tạo, Tập đoàn Sun Group đã lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà sử học, văn hóa học, các nhà Hà Nội học và sự tham gia của các kiến trúc sư nổi tiếng thế giới với tâm huyết trân trọng và gìn giữ di sản.

Theo nhà sử học Dương Trung Quốc, đây thực sự là một bài toán không dễ khi tìm cách ứng xử với một công trình vừa quy mô lớn, vừa có công năng quan trọng là cơ quan đầu não của Nhà nước, mà vẫn phải bảo tồn giá trị truyền thống, giá trị cổ điển của một di tích kiến trúc. Nhưng bằng sự nghiên cứu tỉ mẩn, nhiều phương án cải tạo nội ngoại thất đã được tính toán để mang đến một diện mạo mới cho Bắc Bộ Phủ nhưng vẫn giữ trọn vẹn linh hồn của toà nhà đã trải qua hơn một thế kỷ thăng trầm cùng đất nước.

“Chúng tôi đã trùng tu công trình bằng lòng tôn kính trước một di sản hơn 100 năm tuổi. Nhiệm vụ quan trọng nhất là cố gắng giữ lại những gì có giá trị nhất, có lớp áo thời gian, có dấu ấn lịch sử trên từng chi tiết, và không tạo ra một hình hài mới lạ lẫm. Bắc Bộ Phủ đã được dày công cải tạo bằng toàn bộ tâm huyết, tình yêu với Hà Nội và lòng tự hào dân tộc” – ông Trần Minh Sơn, Thành viên Hội đồng sáng lập Tập đoàn Sun Group chia sẻ.

Bởi lòng tôn trọng lịch sử và tôn vinh di sản, những chi tiết kiến trúc mang tính nhận diện của Bắc Bộ phủ như các khung cửa mái vòm, mái hiên kiểu Art Nouveau, bức phù điêu rồng, cầu thang xoắn… đều được cải tạo, sơn sửa với sự cẩn trọng cao nhất để giữ lại gần như nguyên vẹn giá trị. Các yếu tố nội thất của công trình được giữ lại hình thái kiến trúc nguyên bản, với nội thất hài hoà phong cách cổ điển Pháp và thấm đẫm tinh thần Việt Nam.

Kiến trúc sư Bill Bensley – kiến trúc sư nổi tiếng thế giới tham gia cố vấn và thiết kế cảnh quan cho dự án cải tạo Bắc Bộ Phủ cho biết: “Điều quan trọng nhất là chúng tôi tôn trọng tối đa những gì đã được kiến thiết vào năm 1919, và chúng tôi mong muốn cải tạo để toà nhà nói lên cùng một câu chuyện, cùng ngôn ngữ thiết kế của thời đó. Bắc Bộ Phủ sẽ không chỉ đẹp, mà còn tiếp tục kể những câu chuyện lịch sử”.

Toàn bộ các công đoạn cải tạo Bắc Bộ Phủ đều được làm thủ công tỉ mẩn từng chi tiết nhỏ nhất trong thời gian 7 tháng, bởi hàng trăm nghệ nhân và những người thợ lành nghề cùng tình yêu và lòng tự hào trước một công trình đã chứng kiến những khoảnh khắc mãi mãi đi vào lịch sử dân tộc.

Nhận định về công trình sau cải tạo, nhà sử học Dương Trung Quốc nhấn mạnh: “Công trình này được cải tạo hết sức thận trọng, với các cách thức xử lý phù hợp nhằm bảo tồn tối đa các giá trị nguyên bản, mà không né tránh việc xây dựng không gian tiện nghi, sang trọng, mang dấu ấn của thời đại chúng ta, của cơ quan của nhà nước Việt Nam đang hội nhập thế giới”.

Bắc Bộ Phủ giờ đây không chỉ kể lại một thời lịch sử hào hùng của dân tộc, mà còn viết tiếp những câu chuyện đầy tự hào, về một Việt Nam hùng cường trong kỷ nguyên mới.