Theo các chuyên gia, chuyển từ thuế khoán sang kê khai sẽ giúp hộ kinh doanh minh bạch hơn nhưng hàng tồn kho không có hóa đơn đang khiến quá trình này gặp nhiều vướng mắc. Nỗi lo chứng từ, chi phí sổ sách và thói quen buôn bán cũ khiến nhiều hộ chưa sẵn sàng bước qua ngưỡng cửa mới.
Thuế khoán vốn được áp dụng cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ trong nhiều năm qua nhằm đơn giản hóa thủ tục thuế, phù hợp với khả năng quản lý và tuân thủ của các đối tượng này. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số, cơ chế này bộc lộ nhiều bất cập.
Thứ nhất, phương pháp thuế khoán không phản ánh chính xác quy mô kinh doanh và doanh thu thực tế, dẫn tới tình trạng thất thu ngân sách.
Thứ hai, việc khoán theo mức cố định tạo ra kẽ hở cho gian lận, bởi lẽ một số hộ kinh doanh có thể khai thấp hơn doanh thu thực tế để giảm mức thuế khoán.
Thứ ba, thực tế cho thấy có sự khác biệt rõ nét giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp có cơ chế quản lý tài chính minh bạch, dễ dàng tiếp cận tín dụng thì nhiều hộ và cá nhân kinh doanh vẫn còn tâm lý e dè, thiếu tự tin. Khi “gõ cửa” vay vốn ngân hàng, doanh nghiệp thường được ngân hàng tin tưởng, trong khi hộ và cá nhân kinh doanh dễ bị coi là thiếu minh bạch, rủi ro cao.
Tại buổi hội thảo “Tháo gỡ băn khoăn cho hộ kinh doanh bỏ thuế khoán” được tổ chức vào cuối tuần qua tại TP. Hồ Chí Minh, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, lưu ý rằng lợi ích mang lại là rất rõ, bởi việc áp dụng sổ sách kế toán sau khi chuyển sang phương pháp kê khai giúp chủ hộ nắm rõ lãi, lỗ thực tế, quản trị dòng tiền hiệu quả và đưa ra quyết định kinh doanh chính xác hơn. Minh bạch hóa tài chính cũng là nền tảng để hộ kinh doanh tiếp cận vốn ngân hàng và các nguồn đầu tư thuận lợi.
Mặc dù định hướng cải cách được đánh giá cao, song phương pháp này vẫn khiến hộ kinh doanh tồn tại nhiều trăn trở. Trong nhiều năm qua, các hộ kinh doanh đã quen với việc mua hàng từ các tiểu thương nhỏ lẻ hoặc nhà phân phối mà không có hóa đơn. Không chỉ vậy, nhiều hộ kinh doanh cũng bày tỏ lo ngại về việc phải quản lý doanh thu, chi phí, lưu giữ chứng từ, sử dụng hóa đơn điện tử và định kỳ nộp tờ khai thuế. Những yêu cầu này đồng nghĩa với việc phát sinh thêm chi phí sổ sách, kế toán cũng như thay đổi hoàn toàn thói quen kinh doanh trước đây.
Vậy hộ kinh doanh phải bắt đầu từ đâu để tuân thủ đúng quy định, đồng thời tránh những thủ tục phức tạp và rủi ro không đáng có?
Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 38-2025 phát hành ngày 22/09/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Link : https://premium.vneconomy.vn/dat-mua/an-pham/tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-38.html
-Phương Linh
