ESG tạo ra lực kéo, chuyển đổi số tạo ra lực đẩy doanh nghiệp phát triển bền vững

Đối với doanh nghiệp, chuyển đổi số là xu hướng công nghệ của thời đại mới, giúp doanh nghiệp có thể tự động hóa các quy trình, tối ưu các nguồn lực để đạt được hiệu quả hoạt động cao nhất. Trong quá trình doanh nghiệp thực thi ESG, việc áp dụng chuyển đổi số là vô cùng cần thiết với các doanh nghiệp.

ESG ĐẶT RA CUỘC CHƠI MỚI Ở MỨC ĐỘ TOÀN CẦU

Tại tọa đàm về “thực thi ESG hướng đến phát triển bền vững – Nếm vị ngọt chuyển đổi số” diễn ra ngày 5/3/2025, ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Tư vấn Chuyển đổi xanh và phát triển bền vững FPT Digital, nhấn mạnh: “Để một doanh nghiệp có thể phát triển bền vững, cần phải hướng tới trách nhiệm đối với thực thi ESG. Trong bối cảnh hiện nay, ESG đặt ra cuộc chơi mới ở mức độ toàn cầu và Việt Nam cũng không đứng ngoài”.

Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam phải có bước ban đầu chuẩn bị sẵn hành trang để bước vào cuộc chơi mới một cách chủ động.

Chuyển đổi số là xu hướng không thể đảo ngược và hiện tại hầu hết các doanh nghiệp đều đang có ít nhất 1-2 ứng dụng chuyển đổi số.

Chuyên gia tư vấn chuyển đổi xanh và phát triển bền vững cho rằng ESG và chuyển đổi số sẽ là hai chiến lược cộng hợp để phát triển kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu ESG tạo ra lực kéo thì chuyển đổi số tạo ra lực đẩy. Chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp hoạt động linh hoạt hơn trong quản trị doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, “chuyển đổi số sẽ tạo ra dữ liệu. Trong kỷ nguyên mới, dữ liệu sẽ trở thành nguồn tài sản mới mà doanh nghiệp có thể sử dụng, khai thác để tạo ra những giá trị kinh doanh mới”, ông Nguyễn Tuấn Anh chia sẻ.

Với các trụ cột liên quan tới môi trường, chuyển đổi số giúp doanh nghiệp kiểm soát được dữ liệu, thay vì đưa ra hành động dựa trên cảm tính. Ví dụ, doanh nghiệp đưa ra giải pháp giảm phát thải hướng mục tiêu Net Zero vào năm 2050, thay vì chỉ có báo cáo 1-2 năm/lần thì chuyển đổi số giúp kiểm tra ngay được các thông tin để có những điều chỉnh đúng đắn…

Chia sẻ vấn đề này, TS. Nguyễn Thế Hoàng Anh, Phó trưởng phòng Công nghệ thông tin – Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam- Hàn Quốc (VKIST), cho rằng ESG là tiêu chuẩn đưa ngành công nghiệp công nghệ thông tin và đưa các ứng dụng công nghệ thông tin của Việt Nam ra toàn cầu.

Ông Nguyễn Thế Hoàng Anh cho biết khi làm giám khảo trong hội đồng chấm top 10 doanh nghiệp công nghệ thông tin xuất sắc Việt Nam của Hiệp hội phần mềm (Vinasa), tiếp xúc với hàng chục doanh nghiệp công nghệ thông tin quy mô vừa và lớn, thì phần lớn các đơn vị đều áp dụng ESG ở các mức độ khác nhau.

DOANH NGHIỆP CẦN THỰC THI ESG TRƯỚC HAY CHUYỂN ĐỔI SỐ?

Toàn cầu hóa, thị trường toàn cầu và trong một cuộc chơi mới, các doanh nghiệp đều có cơ hội như nhau. Ông Nguyễn Tuấn Anh khẳng định, “hiện nay không còn là chuyện “cá lớn nuốt cá bé” mà là “cá nhanh nuốt cá chậm”.

Ông dẫn chứng thực tế từ chuyển đổi số, có những doanh nghiệp startup rất nhỏ đã trở thành các ông lớn trong lĩnh vực công nghệ giá trị hàng nghìn tỷ USD. Trái lại có những doanh nghiệp sẵn cơ hội nhưng chậm chạp trong việc chuyển đổi đã bị phá sản.

Ngoài ra việc chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí. Khi doanh nghiệp giảm được hao phí sản xuất, hao phí nguyên vật liệu sẽ giảm được chi phí xử lý môi trường. Đồng thời các hoạt động liên quan quản trị doanh nghiệp sẽ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động hơn.

Có thể thấy, chuyển đổi số và thực thi ESG đang là xu thế và yêu cầu với các doanh nghiệp trong bối cảnh phát triển và hội nhập. Tuy nhiên, chuyển đổi số và thực thi ESG đều cần chi phí. Câu hỏi đặt ra với các doanh nghiệp: Cần thực thi ESG trước hay chuyển đổi số?

Đưa ra lời giải vấn đề này, ông Nguyễn Tuấn Anh cho rằng “ở góc độ doanh nghiệp, một đồng đầu tư ra phải tính toán thu được lợi nhuận gì. Đối với doanh nghiệp có biên lợi nhuận thấp mà họ đang cần cải thiện ngay hoạt động sản xuất kinh doanh để tối ưu chi phí, mở ra cơ hội kinh doanh mới thì chuyển đổi số cần trước ESG. Nhưng đối với doanh nghiệp lớn có những hoạt động xuất khẩu, thương mại quốc tế thì ESG là rất quan trọng”.

Chuyên gia tư vấn chuyển đổi xanh và phát triển bền vững phân tích với những doanh nghiệp xuất khẩu vào thị trường châu Âu đã có những quy định rất rõ ràng về chuẩn ESG. Khi tham gia cuộc chơi toàn cầu này, những doanh nghiệp có lượng xuất khẩu lớn nằm trong khuôn khổ áp dụng thì ESG là bài toán trong ngắn hạn phải cân nhắc vì điều này liên quan tới sự sống còn.

Khi đầu tư vào chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực mới thông qua việc cắt giảm chi phí, tạo ra sự linh hoạt trong kinh doanh. Đây sẽ là nguồn lực cho doanh nghiệp trong tương lai sử dụng để đầu tư ESG. “Các yêu cầu ESG sẽ thay đổi thường xuyên, bên cạnh những tiêu chuẩn chung thì có những khu vực có yêu cầu riêng”, ông Nguyễn Tuấn Anh cho biết.

Đúc rút kinh nghiệm từ quá trình tiếp cận hỗ trợ doanh nghiệp, chuyên gia này khuyên: “Các doanh nghiệp cần thực hiện nhanh, không nên chờ điều gì quá hoàn hảo. Nếu chờ đợi có thể đối thủ của chúng ta đã đi trước. Các doanh nghiệp cần có tầm nhìn dài hạn hơn và đặc biệt, không nên đầu tư vào chuyển đổi số hay ESG như đồ trang sức trên người”.

Ngoài ra, chuyển đổi số hay ESG không thể thay thế được con người, vấn đề tạo lập văn hóa doanh nghiệp, nâng cao năng lực của đội ngũ nhân sự để ứng dụng chuyển đổi số là yếu tố thành công nhất.

Chia sẻ điều này, TS. Nguyễn Thế Hoàng Anh nhấn mạnh quan điểm chuyển đổi số là quá trình bắt buộc phải làm. Còn với ESG thời điểm hiện tại có sẽ tốt hơn cho doanh nghiệp. Các doanh nghiệp lớn đều đã triển khai ESG ở mức độ nhất định, nhưng với các doanh nghiệp nhỏ sẽ phải cân nhắc, tiềm lực còn hạn chế thì phải tập trung hiệu quả tối đa nguồn vốn…

Theo chuyên gia, các doanh nghiệp đang thực hiện ESG riêng rẽ nên cần sự chỉ đạo tổng thể. ESG mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, xã hội, quản trị Chính phủ. Nếu không có khung chỉ đạo chung, quy định và định hướng, cơ chế khuyến khích ESG thì doanh nghiệp sẽ hoạt động một cách rời rạc, thiếu liên kết.