Tuyến đường sắt liên vận quốc tế, liên kết vùng
Chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 187 ngày 19/2/2025.
Điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (TP Hải Phòng); chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km; đi qua địa phận 9 tỉnh, thành phố gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.
Quy mô dự án đầu tư mới toàn tuyến đường đơn, khổ 1.435 mm; vận chuyển chung hành khách, hàng hóa; tốc độ thiết kế 160 km/h đối với tuyến chính.
Đoạn đi qua địa bàn Hải Dương có chiều dài khoảng 40,96km, đi qua 5 huyện và 19 xã. Tổng diện tích thu hồi đất khoảng 188 ha, tổng số hộ bị ảnh hưởng khoảng 3296 hộ. Tuyến đường sắt này, Hải Dương có 3 ga, gồm ga Bình Giang, ga Hải Dương Nam và ga Tứ Kỳ.
Về tiến độ giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án, thời gian dự kiến hoàn thành GPMB là tháng 11/2025, đáp ứng kế hoạch khởi công dự án vào ngày 19/12/2025.
Mục tiêu của dự án là xây dựng tuyến đường sắt mới hiện đại, đồng bộ nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa, liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc; tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững, phát huy lợi thế trên hành lang kinh tế Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, bảo đảm kết nối hiệu quả các mạng lưới đường sắt trong nước và quốc tế, gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; thúc đẩy tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; góp phần hiện thực hóa mục tiêu, nhiệm vụ theo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII và các Nghị quyết của Đảng.
Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng sẽ cung cấp một loại hình vận tải hành khách và hàng hóa bằng đường sắt khối lượng lớn, an toàn, tin cậy, đáp ứng một cách bền vững nhu cầu vận tải và thân thiện với môi trường.
Dự án là một điểm nhấn quan trọng, thúc đẩy “Kế hoạch hợp tác kết nối giữa khuôn khổ hai hành lang, một vành đai với sáng kiến vành đai và con đường giữa Việt Nam và Trung Quốc”. Tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng không chỉ đóng vai trò là cầu nối kinh tế nội địa mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược kết nối giao thông giữa Việt Nam và Trung Quốc, góp phần thúc đẩy thương mại, hợp tác kinh tế khu vực và thúc đẩy phát triển kinh tế vùng.
Dự án sau khi hoàn thành sẽ góp phần nâng cao năng lực vận tải, giảm áp lực cho các tuyến đường bộ hiện hữu (QL 32, QL 5, QL 37, cao tốc CT.05, cao tốc CT.04, …) thúc đẩy thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp, đô thị dọc tuyến; kết nối hiệu quả với hệ thống cảng Hải Phòng (Lạch Huyện, Đình Vũ – Cát Hải, Nam Đồ Sơn) tạo đà phát triển cho ngành logistics.
Khẩn trương, quyết liệt trong việc phối hợp thực hiện dự án
Nhận thức được tầm quan trọng chiến lược của dự án tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, Hải Dương đã tổ chức thực hiện triển khai GPMB, bàn giao đất để thực hiện dự án. Triển khai các dự án tái định cư (lập quy hoạch, đo đạc trích lục đất đai, bồi thường, GPMB, thu hồi đất để xây dựng khu tái định cư…); Thông báo thu hồi đất; kiểm đếm, lập phương án bồi thường, GPMB; di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.
Lãnh đạo Hải Dương đã chỉ đạo các sở ngành, địa phương chuẩn bị mỏ vật liệu cung cấp cho dự án; bãi đổ chất thải rắn xây dựng và tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa; rà soát quy hoạch vùng phụ cận ga; khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm từ đất vùng lân cận ga đường sắt.
Hải Dương đã thành lập ban chỉ đạo, tổ công tác, ban hành kế hoạch triển khai; xác định số lượng hộ tái định cư là 407 hộ; triển khai 8 dự án tái định cư, tổng diện tích 28,86ha, khái toán kinh phí đầu tư 350 tỷ đồng.
Hải Dương cũng đã cơ bản hoàn thành công tác đo đạc, lập hồ sơ thu hồi đất tuyến chính trên địa bàn 19 xã, thị trấn của 5 huyện; đang xác định nguồn gốc đất. Ngay sau khi Ban Quản lý dự án đường sắt bàn giao cọc mốc GPMB ngoài thực địa, sẽ hoàn thiện hồ sơ, thông báo thu hồi đất, ký kết kiểm đếm khối lượng, lập và trình phê duyệt phương án GPMB.
Với phương châm hành động “6 rõ” – rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền; tinh thần “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, Hải Dương quyết tâm bảo đảm hoàn thành công tác GPMB trong tháng 11/2025, đáp ứng yêu cầu khởi công dự án ngày 19/12/2025 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Minh Phong
