Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020 – 2025 xác định chiến lược phát triển của tỉnh là tiếp tục chuyển đổi phương thức phát triển từ “nâu” sang “xanh” theo hướng bền vững dựa vào ba trụ cột (thiên nhiên, con người, văn hóa); phát triển công nghiệp dịch vụ, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí dựa trên nền tảng công nghiệp sáng tạo được tổ chức sản xuất ở trình độ cao.
Đến năm 2030, xây dựng, phát triển Quảng Ninh giàu đẹp, văn minh, hiện đại; là một trong những trung tâm phát triển năng động, toàn diện, trung tâm du lịch quốc tế, trung tâm kinh tế biển, cửa ngõ của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước, đô thị phát triển bền vững theo mô hình tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Phát triển dịch vụ tổng hợp hiện đại ngày càng giữ vai trò chủ đạo; du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế nhanh, bền vững với phát triển văn hóa, con người, xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh; bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Lợi thế về di sản văn hóa của Quảng Ninh
Quảng Ninh có nhiều di tích lịch sử lớn, có hơn 500 di tích lịch sử và danh thắng đặc sắc gắn liền với sự nghiệp dựng nước và giữ nước hào hùng của dân tộc. Khu di tích danh thắng Yên Tử, hệ thống di tích Nhà Trần, khu di tích lịch sử chiến thắng Bạch Đằng, quần thể di tích đền Cửa Ông – Cặp Tiên là những di tích nổi bật của tỉnh.
Về di sản văn hoá, bên cạnh 2 di sản tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ và then Tày, Nùng, Thái được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Quảng Ninh còn có 12 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia rất đặc sắc; gồm: Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái, Hát nhà tơ hát – múa cửa đình, Lễ hội đền Cửa Ông, Lễ hội Tiên công, Lễ hội đình Trà Cổ, Lễ hội đình Quan Lạn, Lễ hội Bạch Đằng, Nghệ thuật trình diễn dân gian hát Soóng cọ của người Sán Chỉ, Nghệ thuật trình diễn dân gian hát Soọng cọ của người Sán Dìu, Lễ hội đình Đầm Hà, Lễ hội đình Vạn Ninh và Lễ hội Xuống đồng.
Trong số 12 di sản phi vật thể quốc gia của Quảng Ninh có 8 di sản thuộc loại hình lễ hội là Lễ hội đền Cửa Ông, Lễ hội Tiên công, Lễ hội đình Trà Cổ, Lễ hội đình Quan Lạn, Lễ hội Bạch Đằng, Lễ hội đình Đầm Hà, Lễ hội đình Vạn Ninh và Lễ hội Xuống đồng. Đây là 8 trong tổng số 80 lễ hội truyền thống diễn ra hằng năm trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Trong đó, các lễ hội lớn được diễn ra trong nhiều ngày, đặc biệt lại có những lễ hội mang tính hội vùng, thường cuốn hút du khách nhiều địa phương tham gia. Nhiều lễ hội có những nghi thức độc đáo như tục rước người sống tại Lễ hội Tiên công hay tục rước Ông Voi thực chất là con lợn tại Lễ hội đình Trà Cổ.
Các lễ hội đều tôn vinh truyền thống yêu nước, tinh thần dân tộc, ngợi ca tinh thần yêu lao động, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hoà, ước nguyện về những vụ mùa bội thu. Trong khi đó, Lễ hội Quan Lạn và Lễ hội Bạch Đằng lại tái hiện những truyền thống lịch sử đánh giặc giữ nước. Đặc biệt, Lễ hội Bạch Đằng thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc khi được người dân địa phương gọi là lễ “Giỗ trận Bạch Đằng” trong đó có nghi thức cầu siêu cho cả những vong hồn tử trận ở bên kia chiến tuyến. Lễ hội đình Vạn Ninh và Lễ hội đình Đầm Hà gắn liền với diễn xướng dân gian hát nhà tơ – hát múa cửa đình, cũng đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Thúc đẩy phát triển kinh tế di sản
Thực hiện nhiệm vụ trọng tâm về đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi phương thức phát triển từ “nâu” sang “xanh”, khai thác tiềm năng của các di sản thiên nhiên và di sản văn hoá, thời gian qua tỉnh Quảng Ninh đã tìm tòi, thực thi nhiều chủ trương, biện pháp, cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển du lịch toàn diện, ngày càng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
Không gian phát triển du lịch được mở rộng, có trọng tâm, trọng điểm, gắn với bảo vệ môi trường, giữ gìn cảnh quan, bảo tồn, phát huy giá trị của các di sản. Từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch. Thu hút được nhiều nhà đầu tư chiến lược có uy tín, thương hiệu đầu tư vào lĩnh vực du lịch, dịch vụ. Hạ tầng du lịch có bước phát triển đột phá, ngày càng đồng bộ, hiện đại, tạo ra các sản phẩm du lịch đa dạng, đặc sắc, nâng cao chất lượng dịch vụ, góp phần kéo dài thời gian trải nghiệm, lưu trú và tăng chi tiêu của du khách.
Di sản – Kỳ quan thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long được tăng cường quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị với mô hình quản lý mới gắn trách nhiệm trực tiếp của Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long. Các di tích quốc gia đặc biệt và các di tích khác của tỉnh được quan tâm đầu tư, bảo tồn, phát huy bền vững giá trị gắn với phát triển du lịch.
Minh Yến
