Một nhà thầu ở sân bay quốc tế Long Thành kể với TS Phan Hữu Duy Quốc, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Xây dựng số 1 (CC1) rằng, dịp Tết Nguyên đán 2025, để tăng tốc thực hiện dự án, công nhân đã phải làm ngày làm đêm. Từ đó, chi phí nhân công và các chi phí liên quan tăng thêm 57 tỷ đồng.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là ai sẽ chi trả cho chi phí này, khi nhà thầu phải tăng tốc để rút ngắn tiến độ?
“Chúng ta chưa có cơ chế thanh toán như vậy. Tinh thần ‘3 ca 4 kíp’ rất cần thiết trong quá trình triển khai các dự án đầu tư công, dự án hạ tầng. Nhưng, các nhà thầu đang phải chịu chi phí tăng thêm đó”, ông Quốc nói tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần 3-2025 ngày 26/9.
Bên cạnh đó, thúc đẩy đầu tư công hối hả cũng dẫn tới những hệ lụy nhất định, trong đó có lạm phát, tăng chi phí ở lĩnh vực xây dựng và vật liệu xây dựng.
Ông dẫn chứng, chi phí nhân công trước đây là 500.000 đồng/ngày, hiện nhà thầu trả tới 1 triệu đồng/ngày cũng không có người. Cùng mua 1 khối cát xây dựng, trước đây có giá 300.000 đồng, còn bây giờ là 800.000 đồng.
Do đó, Chủ tịch HĐQT CC1 kiến nghị, thúc đẩy tăng trưởng nhưng cần đảm bảo hài hòa lợi ích của cả Nhà nước và doanh nghiệp. Các bên phải cùng nhau chạy trong một cuộc đua marathon thì mới bền vững.
GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, cho rằng, tăng trưởng và lạm phát giống như “anh em sinh đôi”, không thể kỳ vọng một nền kinh tế tăng trưởng mạnh với lạm phát bằng 0. Thay vào đó, kiểm soát lạm phát ở mức chấp nhận được.
8 tháng đầu năm 2025, lạm phát ở mức 3,25%. Lạm phát cả năm dự báo sẽ ở mức dưới 5%. Con số tưởng chừng an toàn này vẫn tiềm ẩn rủi ro.
Vị GS phân tích, lượng cung tiền ra nền kinh tế đang rất mạnh. Tín dụng 8 tháng đầu năm cao gấp 1,4 lần so với cùng kỳ. Trái lại, lạm phát là 3,25%. Cùng với đó, vòng quay tiền ở mức rất thấp, khoảng 0,68%.
“Vậy tiền đang nằm ở đâu?”, ông Cường đặt câu hỏi và cho rằng “đây có thể là nguy cơ khiến lạm phát bùng nổ ở một thời điểm nào đó. Hoặc, tiền đang ‘nằm chết’ và tạo ra cục máu đông trong nền kinh tế”.
Để thúc đẩy tăng trưởng, một trong những giải pháp ông Cường đưa ra là tiếp tục đẩy mạnh cung tiền cho những khu vực ưu tiên. Ngược lại, cơ quan quản lý Nhà nước cần có động thái kiểm soát những khu vực có nguy cơ tích lũy tài sản. Đấy chính là lĩnh vực bất động sản.
“Thời gian qua, bất động sản tăng giá mạnh. Người mua nhà rồi để đấy. Liệu có tình trạng ‘chôn’ tiền ở đây không? Đây là điều đáng lo ngại”, ông đặt vấn đề và khuyến nghị Ngân hàng Nhà nước phải tăng dự phòng rủi ro tín dụng, kiểm soát dòng tiền vào phân khúc bất động sản cao cấp.
