Sáng 22 tháng 6, thành phố Đà Nẵng tổ chức lễ công bố Quyết định số 1142/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Khu thương mại tự do (FTZ) Đà Nẵng. Đại diện Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đã tham dự cùng các đồng chí lãnh đạo của Quốc hội, Ban, Bộ, Ngành Trung ương và địa phương; đại diện nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn đã, đang và sẽ đầu tư vào Đà Nẵng. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, không chỉ đối với Đà Nẵng mà còn đối với chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam.
Tại buổi lễ, Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã trao Quyết định thành lập Khu thương mại tự do cho lãnh đạo Thành phố Đà Nẵng; đồng thời chứng kiến bàn giao các Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa các tập đoàn, doanh nghiệp trong khuôn khổ xây dựng và phát triển Khu thương mại tự do.
Khu thương mại tự do là khu vực được chỉ định, nơi hàng hóa có thể được nhập khẩu, lưu trữ, xử lý, chế biến hoặc tái xuất khẩu mà không chịu sự can thiệp của cơ quan hải quan. Các khu vực này thường cung cấp các ưu đãi như miễn giảm thuế, thủ tục hải quan đơn giản và các chính sách hỗ trợ đầu tư, nhằm thúc đẩy thương mại quốc tế và thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).
Đà Nẵng được chọn làm địa điểm cho khu FTZ nhờ vị trí chiến lược tại miền Trung Việt Nam, kết nối thuận tiện với cảng nước sâu Liên Chiểu, sân bay quốc tế Đà Nẵng và hành lang kinh tế Đông – Tây. Đà Nẵng đã có nền tảng công nghiệp và dịch vụ phát triển, là trung tâm kinh tế quan trọng của khu vực.
Theo Quyết định số 1142/QD-TTg, khu FTZ có diện tích 1.881 hecta, được chia thành 07 khu vực không liền kề tại quận Liên Chiểu và huyện Hòa Vang, với các chức năng chính bao gồm: Sản xuất, Logistics, Thương mại – dịch vụ , Công nghệ số, công nghệ thông tin và đổi mới sáng tạo. Cụ thể:
Vị trí 1 có diện tích khoảng 100ha, nằm trên địa bàn phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu, phía bắc giáp với chân đèo Hải Vân và đường kết nối cảng biển Liên Chiểu; phía nam giáp sông Cu Đê; phía đông giáp vịnh Kim Liên; phía tây giáp khu công nghiệp (KCN) Liên Chiểu.
Vị trí 2 có diện tích khoảng 77ha, nằm trên địa bàn phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu, phía bắc giáp dự án Khu phức hợp du lịch và đô thị nghỉ dưỡng Làng Vân và khu vực đình làng Liên Chiểu; phía nam giáp KCN Liên Chiểu và khu dân cư phía sau vịnh Kim Liên; phía đông giáp khu dân cư và KCN Liên Chiểu; phía tây giáp dự án khu phức hợp du lịch và đô thị nghỉ dưỡng Làng Vân.
Vị trí 3 có diện tích khoảng 500ha, nằm trên địa bàn phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu và xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, phía bắc giáp tuyến đường ADB5 Bắc Thủy Tú – Phò Nam; phía nam giáp sông Cu Đê; phía đông giáp tuyến đường tránh Nam Hải Vân; phía tây giáp thôn An Định, xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang.
Vị trí 4 có diện tích khoảng 559ha, nằm trên địa bàn xã Hòa Ninh, huyện Hòa Vang, phía bắc giáp nghĩa trang Hòa Ninh và tuyến đường vành đai phía Tây, xã Hòa Ninh; phía nam giáp thôn Đông Sơn và Sơn Phước, xã Hòa Ninh; phía đông giáp thôn Sơn Phước, xã Hòa Ninh và tuyến đường ĐT 602; phía tây giáp tuyến đường vành đai phía tây.
Vị trí 5 có diện tích khoảng 90ha nằm trên địa bàn xã Hòa Ninh, huyện Hòa Vang, phía bắc giáp đất mặt nước (suối Mơ); phía nam giáp đất mặt nước (suối Lạnh); phía đông giáp đất mặt nước (suối Mơ) và đất dịch vụ du lịch; phía tây giáp đất rừng sản xuất.
Vị trí 6 có diện tích khoảng 154ha nằm trên địa bàn xã Hòa Nhơn và xã Hòa Ninh, huyện Hòa Vang, phía bắc giáp thôn An Sơn, xã Hòa Ninh; phía nam giáp thôn Diêu Phong và thôn Trước Đông, xã Hòa Nhơn; phía đông giáp thôn Diêu Phong và thôn Trước Đông, xã Hòa Nhơn; phía tây giáp thôn Hội Phước, xã Hòa Phú, đường Hoàng Văn Thái và thôn Diêu Phong, xã Hòa Nhơn.
Vị trí 7 có diện tích khoảng 401ha nằm trên địa bàn xã Hòa Nhơn và xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang, phía bắc giáp dự án mở rộng sân golf Bà Nà, xã Hòa Phú và thôn Diêu Phong, xã Hòa Nhơn; phía nam giáp thôn Đông Lâm và thôn Hòa Hải, xã Hòa Phú; phía đông giáp thôn Diêu Phong, xã Hòa Nhơn; phía tây giáp thôn Phú Túc, xã Hòa Phú.
Ý nghĩa và tầm quan trọng
Việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng là một bước đi tiên phong, đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam triển khai mô hình này. Khu FTZ được kỳ vọng sẽ trở thành một liên kết quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu và khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đồng thời là trung tâm sản xuất và trung chuyển hàng hóa quốc tế.
Sự kiện này cũng phù hợp với chiến lược quốc gia nhằm phát triển các khu vực kinh tế trọng điểm. Đà Nẵng, với sự kết hợp giữa khu FTZ và Trung tâm Tài chính Quốc tế, được định hướng trở thành một hệ sinh thái kinh tế hiện đại, thông minh và cạnh tranh cao.
Cơ hội phát triển
Khu thương mại tự do Đà Nẵng mang lại nhiều triển vọng kinh tế và xã hội. Với các ưu đãi về thuế và thủ tục hải quan đơn giản hóa, khu vực này sẽ thu hút đầu tư nước ngoài vào các lĩnh vực như công nghệ cao, sản xuất bán dẫn và dịch vụ chất lượng cao, đồng thời tạo ra hàng ngàn việc làm, đặc biệt trong các ngành công nghệ số, logistics và thương mại, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân địa phương. Hoạt động thương mại và đầu tư tăng cường sẽ thúc đẩy GDP của Đà Nẵng và khu vực miền Trung, trong khi trọng tâm vào công nghệ số và đổi mới sáng tạo giúp khu FTZ thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp công nghệ cao, định vị Đà Nẵng như một trung tâm công nghệ của Việt Nam. Dự án cũng đòi hỏi đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng giao thông, cảng, sân bay và mạng lưới số, mang lại lợi ích lâu dài cho toàn thành phố. Nhờ kết nối với cảng Liên Chiểu và sân bay quốc tế Đà Nẵng, khu FTZ sẽ củng cố vai trò của thành phố như một cửa ngõ thương mại quan trọng.
Thách thức cần vượt qua
Mặc dù khu vực thương mại tự do (FTZ) tại Đà Nẵng sở hữu tiềm năng phát triển lớn, nhưng vẫn đối mặt với nhiều thách thức cần giải quyết. Việc xây dựng và kết nối cơ sở hạ tầng trong FTZ đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn và thời gian thực hiện kéo dài. Bên cạnh đó, khung pháp lý tại Việt Nam hiện chưa có quy định cụ thể về vận hành FTZ, do đó cần xây dựng hoặc điều chỉnh các quy định để đảm bảo hiệu quả và phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, Đà Nẵng phải cạnh tranh với các FTZ khác trong khu vực như Singapore, Malaysia và Trung Quốc, đòi hỏi các chính sách ưu đãi hấp dẫn và môi trường kinh doanh thân thiện để thu hút đầu tư. Đồng thời, sự gia tăng hoạt động công nghiệp trong FTZ có thể gây áp lực lên môi trường, yêu cầu triển khai các biện pháp quản lý bền vững. Cuối cùng, việc đảm bảo lợi ích từ FTZ được phân bổ công bằng, tránh tác động tiêu cực đến cộng đồng địa phương, cũng là một ưu tiên quan trọng để thúc đẩy phát triển bền vững và công bằng xã hội.
Triển vọng tương lai
Khu thương mại tự do Đà Nẵng được kỳ vọng sẽ định hình lại cảnh quan kinh tế của thành phố và đóng góp vào chiến lược phát triển quốc gia. Với tầm nhìn dài hạn, khu vực này sẽ trở thành trung tâm sản xuất, trung chuyển hàng hóa quốc tế và động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Việc tích hợp với Trung tâm Tài chính Quốc tế sẽ tạo ra một hệ sinh thái kinh tế hiện đại, nâng cao vị thế cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế.
Để đạt được những mục tiêu này, Đà Nẵng cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan Chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Việc lập kế hoạch cẩn thận, quản lý hiệu quả và hợp tác công-tư sẽ là chìa khóa để đảm bảo thành công bền vững.
Việc thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng là một cột mốc lịch sử, mở ra cơ hội to lớn để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đổi mới và hội nhập quốc tế. Dù đối mặt với nhiều thách thức, với chiến lược đúng đắn và sự quyết tâm, Đà Nẵng có thể tận dụng khu FTZ để trở thành một trung tâm kinh tế hàng đầu khu vực. Lễ công bố thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng hôm nay sẽ là khởi đầu cho một kỷ nguyên mới của sự thịnh vượng và phát triển bền vững cho kinh tế, xã hội khu vực miền Trung nói riêng và cả nước nói chung.
