Trao đổi với PV. VietNamNet về kiến nghị tính khoản lỗ hơn 44.000 tỷ đồng của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được tính vào giá bán điện bình quân, chuyên gia Hà Đăng Sơn – Trung tâm nghiên cứu Năng lượng và Tăng trưởng xanh, cho rằng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72 đã làm rõ hơn về các loại chi phí được đưa vào giá điện.
Trong đó, bổ sung hạng mục g1 bao gồm các chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện nhưng trước đây chưa được bù đắp đầy đủ trong giá bán lẻ.
Những chi phí này được xác định theo kết quả kinh doanh (đã trừ lợi nhuận từ hoạt động khác nếu có) và căn cứ vào báo cáo tài chính đã được kiểm toán độc lập từ năm 2022 trở đi.
Ngoài ra, dự thảo đưa nội dung “chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ, chênh lệch tỷ giá chưa được ghi nhận và thanh toán cho các nhà máy điện theo thỏa thuận tại hợp đồng mua bán điện” vào hạng mục g2.
Chuyên gia Hà Đăng Sơn cho rằng việc đưa các chi phí phát sinh bất thường như chênh lệch giá nhiên liệu phục vụ phát điện (tăng cao từ 2022 và gây lỗ do chi phí sản xuất điện cao hơn giá bán lẻ) vào giá điện là phù hợp.
Tuy nhiên, theo vị chuyên gia này, các báo cáo tài chính năm 2022, 2023 và 2024 đã được kiểm toán và được công bố trên website EVN không cho thấy chi tiết các chi phí cấu thành nên khoản lỗ.
Do đó tiềm ẩn khả năng còn bao gồm các chi phí không phù hợp do chưa tối ưu chi phí trong quy trình quản lý và sản xuất, truyền tải, phân phối điện.
“Điều này sẽ dẫn tới sự bất hợp lý trong việc phân bổ chi phí trong giá điện và tạo dư luận tiêu cực đối với đề xuất này”, ông Hà Đăng Sơn lưu ý.
Do đó, trước khi tính khoản lỗ hơn 44.000 tỷ vào giá bán điện bình quân, theo chuyên gia Hà Đăng Sơn, cần yêu cầu EVN báo cáo chi tiết các chi phí cấu thành nên khoản lỗ và chỉ chấp thuận phân bổ các chi phí hợp lý vào giá bán lẻ điện bình quân, thay vì chấp thuận phân bổ toàn bộ khoản lỗ theo báo cáo tài chính đã được kiểm toán.
Trước đó, VietNamNet đã đưa tin, Bộ Công Thương đã có Tờ trình gửi Chính phủ về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025/NĐ-CP ngày 28/3/2025 của Chính phủ về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.
Đáng chú ý, trong tờ trình Bộ Công Thương dẫn báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho thấy, do ảnh hưởng tình hình địa chính trị, chi phí mua điện tăng cao trong giai đoạn 2022-2023 khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, lỗ lũy kế khoảng 50.029 tỷ đồng. Đến hết năm 2024, lỗ lũy kế của công ty mẹ EVN vẫn còn khoảng 44.792 tỷ đồng, làm giảm vốn đầu tư Nhà nước và không bảo toàn vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
Do đó, EVN kiến nghị Bộ trưởng Công Thương báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép tính toán khoản lỗ lũy kế này là một khoản chi phí được phép tính vào giá bán lẻ điện bình quân.
Ngoài ra, các chi phí khác chưa được tính đầy đủ vào giá điện cũng được đề xuất phân bổ, gồm chi phí phục vụ trực tiếp cho sản xuất, cung ứng điện được xác định theo báo cáo tài chính kiểm toán hằng năm từ 2022 trở đi. EVN đề xuất phương án phân bổ, báo cáo Bộ Công Thương xem xét, cần thiết sẽ lấy ý kiến Bộ Tài chính.
Bên cạnh đó, còn có chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ và chênh lệch tỷ giá chưa thanh toán cho các nhà máy điện theo hợp đồng mua bán điện.
Hiện giá bán lẻ điện bình quân là 2.204,07 đồng một kWh (chưa gồm VAT), sau lần tăng 4,8% từ ngày 10/5/2025.
